Schrijfster Yvonne Keuls, pionier van sociale taboes, op 93-jarige leeftijd overleden

Bron: Omroep West schrijfster Yvonne Keuls overleden 

---

Op 93-jarige leeftijd is de invloedrijke schrijfster Yvonne Keuls overleden in haar woonplaats Den Haag. Haar familie maakte zondagavond het nieuws bekend, waarmee een bijzonder hoofdstuk in de Nederlandse literatuur werd afgesloten. Keuls stond bekend om haar literaire veelzijdigheid, maatschappelijke betrokkenheid en haar pioniersrol in het bespreekbaar maken van sociale taboes.

Waaraan overleed Yvonne Keuls?

Na een kort ziekbed is de schrijfster overleden. Er is geen informatie beschikbaar over een specifieke ziekte of chronische aandoening die aan haar overlijden ten grondslag ligt.

Van Batavia naar Nederland

Yvonne Keuls werd in 1931 geboren in Batavia (het huidige Jakarta) in toenmalig Nederlands-Indië. Met een Indische moeder en een Joodse vader groeide zij op in een gezin getekend door oorlog, ontworteling en verlies. Eind jaren 30 verhuisde de familie naar Nederland. Tijdens de Hongerwinter in 1944 pleegde haar vader zelfmoord, aangrijpende gebeurtenissen die Keuls’ kijk op het leven en haar latere werk diep hebben beïnvloed.

Vroege levensjaren en persoonlijke geschiedenis

Op 13-jarige leeftijd raakte Keuls zelf ernstig ziek en verbleef zij in een sanatorium vanwege tuberculose. Na haar herstel volgde ze een opleiding tot lerares en werkte enkele jaren op een basisschool in de Haagse Schilderswijk.

Toen ze trouwde en 3 kinderen kreeg stopte ze met haar werk. Zoals zoveel vrouwen van haar generatie ging ze op zoek naar een nieuwe invulling en die vond ze in het schrijven.

Een imposant oeuvre met scherpe maatschappelijke blik

Yvonne Keuls was een van de meest productieve en veelzijdige auteurs van Nederland, met een oeuvre dat bestaat uit meer dan 90 toneelstukken, hoorspelen, romans en televisiebewerkingen. Haar debuut maakte ze met de columnbundel De toestand bij ons thuis (1969), maar haar landelijke doorbraak kwam met boeken als Jan Rap en z’n maat (1977), De moeder van David S. en Het verrotte leven van Floortje Bloem (1982).

Centraal in haar werk stonden kwetsbare jongeren, drugsverslaving, mishandeling en ontwrichtende jeugdzorg. Onderwerpen die Keuls onvermoeibaar en toegankelijk voor het voetlicht bracht. Ze maakte zich hard voor de ‘onzichtbare’ in de samenleving en liet met haar liefdevolle, soms strijdlustige toon zien wat sociaal onrecht betekende voor individuen en gezinnen.

• Jan Rap en z’n maat groeide uit van hoorspel tot een iconisch toneelstuk, opgevoerd door 25 Europese theaters en vertaald in 10 talen.
• Haar autobiografische roman Mevrouw mijn moeder (1999) ontving de Trouw Publieksprijs en geldt als klassieker over Indische familiegeschiedenis.
• Het verrotte leven van Floortje Bloem was gebaseerd op haar ervaringen met heroïneverslaafde jongeren en zorgde voor landelijke bewustwording rond deze problematiek.
• Met Gemmetje Victoria (2021) leverde zij, tot op hoge leeftijd, opnieuw scherpe kritiek op wantoestanden binnen de jeugdzorg.

Indische wortels, literaire kracht en maatschappelijk pionier

Keuls schreef niet alleen over maatschappelijke onrechtvaardigheid maar putte daarbij uit haar eigen familiegeschiedenis, onder andere in romans als Indische tantes en Mevrouw mijn moeder. Haar Indisch-Joodse achtergrond, de ervaringen als migrant en de verhalen die ze van haar moeder hoorde, gaven haar werk een unieke kleur en diepgang.

Als vertelster balanceerde ze moeiteloos tussen feit en fictie. “Natuurlijk is het echt waar, maar misschien is niet alles echt waar. En je moet nooit vragen of het echt waar is, dat is beledigend. En beledigen is altijd nog erger dan de waarheid niet spreken,” aldus een bekende les van haar moeder, die Keuls tot haar schrijversmotto verhief.

Bovendien kreeg ze tijdens haar carrière veel lof én kritiek voor haar scherpe pen, bijvoorbeeld met haar aanklacht tegen een kinderrechter die zich schuldig maakte aan seksueel misbruik. Uiteindelijk leidde haar vasthoudendheid tot maatschappelijk debat en daadwerkelijke veranderingen.

De tekst gaat onder het bericht verder >>

Erkenning en blijvende impact

Yvonne Keuls werd onderscheiden met de Haagse Cultuurprijs (2012) voor haar hele oeuvre. Ze hield tot op hoge leeftijd lezingen en verscheen in 2024 nog bij de Indië-herdenking, samen met haar kleindochter, om het belang van het doorvertellen van familieverhalen te onderstrepen. Haar levenslange strijd tegen onrecht en haar betrokkenheid bij kwetsbare groepen maken haar tot een inspiratiebron voor velen.

Met het overlijden van deze ‘aimabele maar strijdlustige’ schrijfster verliest Nederland een uniek literair geluid en een scherp maatschappelijk geweten. Yvonne Keuls laat een indrukwekkend oeuvre na dat generatie na generatie zal blijven aanspreken, prikkelen en tot nadenken stemmen.

Lees ook: Oeuvreprijs voor André van Duin: ‘Een bekroning op meer dan 60 jaar plezier’

Bronnen

Omroep West, AD, NOS, RTL