Bron: © Canva. Laat je hond je niet in het gezicht likken.
Het lijkt misschien een onschuldige uiting van liefde: je hond die enthousiast je gezicht likt. Maar wist je dat deze schattige gewoonte gezondheidsrisico’s met zich mee kan brengen? Hoewel honden vaak worden gezien als trouwe vrienden en zelfs familieleden, is hun mond niet zo schoon als je misschien denkt.
In dit artikel duiken we in de risico’s, delen we feiten en cijfers, en geven we praktische tips om veilig met je viervoeter om te gaan.
De bacteriën in de mond van je hond: geen mythe
Veel mensen hebben gehoord dat de mond van een hond ‘schoner’ zou zijn dan die van een mens. Dit is echter een misvatting. Hoewel honden en mensen verschillende bacteriën in hun mond hebben, betekent dat niet dat de mond van een hond hygiënisch is. Sterker nog, honden komen regelmatig in contact met vuil, afval, ontlasting en andere dieren, waardoor ze bacteriën en parasieten kunnen oppikken, zoals:
1. Salmonella en E. coli
Honden die rauw voedsel eten of in contact komen met afval kunnen deze bacteriën bij zich dragen. Deze bacteriën worden via hun speeksel overgedragen op mensen en kunnen voedselvergiftiging veroorzaken.
2. Capnocytophaga canimorsus
Deze bacterie leeft in het speeksel van honden en katten en kan bij mensen ernstige infecties veroorzaken, zoals bloedvergiftiging. Hoewel het risico klein is, kunnen mensen met een zwak immuunsysteem, zoals ouderen, zwangere vrouwen of mensen met chronische ziekten, hier ziek van worden.
3. Pasteurella
Deze bacterie is aanwezig in de mond van veel gezonde honden. Wanneer deze bacterie via een wondje in je huid of slijmvliezen terechtkomt, kan dit leiden tot ontstekingen en infecties.
Mond is broedplaats van bacteriën
Honden staan bekend om hun nieuwsgierige aard. Ze snuffelen overal, eten dingen van de grond en likken zichzelf (en soms andere honden). Dit gedrag zorgt ervoor dat hun mond een broedplaats is voor bacteriën.
- Hondenmond. Volgens een studie gepubliceerd in Veterinary Microbiology bevat de mond van een hond gemiddeld 600 verschillende bacteriesoorten.
- Zoonotische bacteriën. Honden kunnen bacteriën zoals Capnocytophaga, Pasteurella en Salmonella overdragen. Deze bacteriën kunnen ernstige infecties veroorzaken, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem.
- Parasieten. Naast bacteriën kunnen honden ook parasieten zoals wormen en Giardia verspreiden via hun speeksel. Dit gebeurt vaak wanneer ze zichzelf likken en vervolgens jou aanraken.
- Allergieën. Sommige mensen zijn allergisch voor bepaalde bacteriën of stoffen in het speeksel van honden. Dit kan leiden tot huiduitslag, jeuk of irritatie.
- Risico voor kinderen en ouderen. Kinderen en ouderen hebben vaak een zwakker immuunsysteem, waardoor ze gevoeliger zijn voor infecties. Het is belangrijk om extra voorzichtig te zijn bij deze groepen.
Het orgaan van Jacobson
Het orgaan van Jacobson, ook wel vomeronasaal orgaan (VNO), is een klein, buisvormig zintuig dat zich bevindt tussen de neusholte en het gehemelte van veel dieren, waaronder honden, katten, slangen en sommige andere zoogdieren. Het is genoemd naar de Deense arts Ludwig Jacobson, die het in 1813 ontdekte.
Hoe werkt het?
Het orgaan van Jacobson is gespecialiseerd in het detecteren van feromonen: chemische signaalstoffen die dieren uitscheiden om met soortgenoten te communiceren. Deze signalen spelen een grote rol bij sociaal gedrag, voortplanting en territoriumafbakening.
- Feromonen zijn niet hetzelfde als gewone geuren; ze bevatten informatie over bijvoorbeeld geslacht, vruchtbaarheid, angst of sociale status.
- Wanneer een hond bijvoorbeeld aan urine, ontlasting of het achterwerk van een andere hond snuffelt, vangt hij deze feromonen op met het orgaan van Jacobson.
- Soms zie je een hond na intensief snuffelen met de bovenlip optrekken en even ‘bevriezen’ (de zogenaamde Flehmen-reactie); dit helpt om de feromonen beter naar het orgaan van Jacobson te geleiden.
Waarom is het belangrijk voor honden?
- Sociale communicatie: Honden gebruiken het VNO om informatie te verzamelen over andere honden en dieren in hun omgeving.
- Voortplanting: Het speelt een rol bij het herkennen van vruchtbare partners.
- Gedragsreacties: Het kan verklaren waarom honden soms zo lang en intensief ergens aan snuffelen, of waarom ze op bepaalde plekken willen likken of markeren
De tekst gaat onder de video verder >>
Waarom likken honden mensen?
Honden likken om verschillende redenen:
- Communicatie en affectie: Likken is voor honden een manier om affectie te tonen en contact te maken. Het is ook een geruststellend gedrag dat ze als pup al leren van hun moeder.
- Verkenning: Honden gebruiken hun tong om de wereld te ontdekken, net zoals ze hun neus gebruiken om te snuffelen.
- Smaak: Zweet en huidolie kunnen aantrekkelijk smaken voor honden.
- Vragen om aandacht: Honden leren vaak dat likken een manier is om aandacht te krijgen van hun baasje.
Is het gevaarlijk als je hond je likt?
De uitspraak ‘een hondentong is een dokterstong’ (‘la langue du chien est la langue du docteur’) komt uit de Franse volksmond. Het verwijst naar het oude geloof dat het speeksel van honden geneeskrachtig zou zijn, bijvoorbeeld bij wondjes.
Hoewel het idee van een ‘dokterstong’ romantisch klinkt, is het niet helemaal juist. Het speeksel van honden bevat inderdaad stoffen die licht antibacterieel kunnen zijn voor wonden bij honden zelf, maar voor mensen is het risico op infecties groter dan het mogelijke voordeel.
Wat zegt de wetenschap?
- Geen bewijs voor genezing bij mensen: Er is geen wetenschappelijk bewijs dat het speeksel van honden genezing bevordert bij menselijke wonden. Integendeel, het kan infecties veroorzaken.
- Wel geruststellend voor de hond: Voor de hond zelf kan het likken van een wondje rustgevend werken, maar zelfs bij honden kan overmatig likken tot irritatie of infectie van de wond leiden.
Wat kun je doen om risico’s te minimaliseren?
Je hoeft je hond natuurlijk niet minder lief te vinden, maar er zijn manieren om de risico’s te verkleinen zonder de band met je huisdier te schaden:
1. Stel grenzen
Leer je hond dat het niet toegestaan is om je gezicht te likken. Gebruik positieve bekrachtiging om gewenst gedrag te belonen.
2. Zorg voor een goede hygiëne
- Was je handen regelmatig, vooral na het aaien van je hond of na een speelsessie.
- Maak je gezicht schoon als je hond je toch heeft gelikt.
3. Houd je hond gezond
- Laat je hond regelmatig controleren door een dierenarts.
- Zorg ervoor dat hij ontwormd is en dat zijn vaccinaties up-to-date zijn.
- Poets de tanden van je hond regelmatig om bacteriegroei te verminderen.
4. Vermijd risicovolle situaties
Als je hond net iets vies heeft gegeten of zichzelf heeft schoongelikt, voorkom dan dat hij je likt.
5. Leer kinderen voorzichtigheid aan
Leg kinderen uit waarom het niet verstandig is om honden hen in het gezicht te laten likken. Maak er een spel van om hen te leren hoe ze veilig met honden kunnen omgaan.
Accepteer liefde met grenzen
De liefde van een hond is onvoorwaardelijk, en het is begrijpelijk dat je die liefde wilt beantwoorden. Maar voorzichtigheid is belangrijk, vooral als het gaat om hygiëne en gezondheid. Door je hond te leren niet je gezicht te likken en goede hygiënepraktijken te volgen, kun je genieten van een gezonde en gelukkige relatie met je trouwe viervoeter.
Bronnen:
Centers for Disease Control and Prevention (CDC)