Ga naar de inhoud

Wie spoelt straks zijn gouden toilet van 12 miljoen dollar door?

Het gouden toilet van Maurizio Cattelan. Bron: © Reddit: Het gouden toilet van Maurizio Cattelan. 

Het gouden toilet genaamd America van kunstenaar Maurizio Cattelan is bij veilinghuis Sotheby’s in New York voor 12,1 miljoen dollar verkocht. Het gaat om een volledig functionerend toilet van 18-karaats goud. Wie het werk koopt en waar het terechtkomt, is nog niet bekend.

Lees verder onder de video >>

100 kilo massief goud

Volgens Sotheby’s overstijgt de opbrengst ruimschoots het startbod, dat rond de 10 miljoen dollar ligt en is gekoppeld aan de actuele goudprijs. Dat blijkt uit de veilinginformatie van Sotheby’s en eerdere aankondigingen van het huis.

America weegt ruim 100 kilo en bestaat volledig uit 18-karaats goud, meldt Business Insider. Het werk functioneert als een echt toilet. Water spoelt door de pot. De afvoer werkt. Alles oogt als een luxe hotelbadkamer, maar dan in massief goud.

Lees verder onder het bericht >>

Spelen met macht, geld en status

Cattelan staat bekend als provocateur. Hij speelt met macht, geld en status in de kunstwereld. Zijn eerdere werk Comedian, de beroemde banaan met ducttape aan de muur, zorgt eerder al voor wereldwijde aandacht. Dat werk levert meer dan 6 miljoen dollar op.

Volgens de kunstenaar is America bedoeld als satire op superrijkdom. Wie arm of rijk is, belandt uiteindelijk op hetzelfde toilet, benadrukt hij in interviews.

Van Guggenheim naar wereldnieuws

Het gouden toilet dook in 2016 voor het eerst op in het Guggenheim Museum in New York. Daar kunnen bezoekers het werk daadwerkelijk gebruiken, meldt het Guggenheim.

Later kwam het werk opnieuw in het nieuws. Een andere versie van het toilet wordt in 2019 gestolen uit Blenheim Palace in Engeland en is nooit teruggevonden. Media melden dat dit werk vermoedelijk is omgesmolten.

Eigenaar Steve Cohen

Het stuk dat nu bij Sotheby’s is verkocht, geldt volgens Business Insider als de enige bestaande versie die nog in omloop is. ArtNews schrijft dat de wc tot voor kort in bezit is van hedgefondsmanager en miljardair Steve Cohen, een van de machtigste verzamelaars in de kunstwereld.

Trump op de gouden pot

Het gouden toilet krijgt extra lading door een politieke link. Het werk is ooit symbolisch aangeboden aan toenmalig president Donald Trump, nadat het Witte Huis een Van Gogh-schilderij bij het Guggenheim wil lenen. De museumdirectie stelde in plaats daarvan het toilet voor, als scherpe knipoog naar macht en luxe, melden onder meer de New York Post en AP News.

Berichten in de media benadrukken dat de titel America verwijst naar de ongelijkheid in de Verenigde Staten. Een gouden wc als nationaal symbool. Een luxe object dat tegelijk laat zien hoe absurd rijkdom kan worden opgevoerd.

Veilingavond met records

Het gouden toilet stond niet eens bovenaan de verkooplijst van de avond. In dezelfde veiling ging een portret van Gustav Klimt voor ruim 236 miljoen dollar weg, een record voor moderne kunst.

Toch trekt juist het toilet wereldwijd de aandacht. Het is compact. Visueel direct. En het sluit naadloos aan bij eerdere discussies over de grenzen van kunst en de rol van geld in musea en veilingzalen.

‘Invloedrijk kunstwerk’

Sotheby’s noemt America in een eigen artikel ‘een van de meest invloedrijke én beruchte kunstwerken van deze eeuw’. Op sociale media explodeert het nieuws over het gouden toilet. Kunstaccounts, financiële influencers en gewone gebruikers maken er memes, grappen en boze posts over.

‘Hoofdact’ van de veiling

Het cultuurplatform Complex kondigt eerder al de veiling aan met de kop dat Sotheby’s het gouden toilet van Cattelan voor 10 miljoen dollar wil verkopen. Hun post wordt nu opnieuw massaal gedeeld, nu duidelijk is dat de opbrengst hoger ligt. Ook de kunstredactie van The New York Times haakt in op de hype. Het account @nytimesarts noemt het werk de ‘hoofdact’ van de veiling.

Hoeveel woningen kun je bouwen voor dat geld?

Tegelijk reageren gebruikers cynisch. Onder nieuwslinks op Reddit vragen mensen zich af hoeveel gewone woningen je van zo’n toilet zou kunnen bouwen. In een discussie in NewsOfTheStupid wordt het werk aangeduid als status-symbool dat je weg kunt spoelen en het perfecte icoon voor 2025.

Op Instagram verschijnen korte video’s van bezoekers die poseren voor het toilet in de kijkruimte van Sotheby’s. Een veel gedeelde reel beschrijft America als ‘iconische moderne kunst’ en benadrukt dat het werk letterlijk zijn gewicht in goud waard is.

Onder Maurizio Cattelan. Lees verder onder het bericht >>

Cattelan houdt publiek een spiegel voor

De verkoop van het gouden toilet voor 12,1 miljoen dollar legt een gevoelige zenuw bloot. Een functioneel doorsnee gebruiksvoorwerp verandert in een extreem duur verzamelobject. De kloof tussen kunst als maatschappijkritiek en kunst als luxeproduct wordt zichtbaar.

Dat is precies de bedoeling. Kunstenaar Cattelan houdt de kunstwereld én het publiek een spiegel voor. De koper blijft anoniem. Wat vaststaat is dat zolang een massief gouden wc miljoenen oplevert, blijft de discussie over rijkdom, kunst en ongelijkheid nog doorklinken als het geruis van een toilet dat wordt doorgespoeld.

Bron:

Smithsonian Magazine