Van de 900.000 woningen die tot en met 2030 gebouwd worden, moeten minstens 290.000 woningen voor ouderen gebouwd worden. Door woningen op maat voor ouderen te bouwen, wordt een verhuisketen op gang gebracht. Er komt dan namelijk een passende woning voor een gezin met jonge kinderen vrij, die op hun beurt een passende woning voor een starter vrijmaken.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) steunt het plan. Wat zegt de achterban van de senioren van de plannen? Lees het in dit artikel.
Plan sluit niet aan bij wensen senioren
Tot en met 2030 moeten er voor ouderen vanaf 80 jaar 170.000 nul-treden-woningen, 80.000 woningen in een geclusterde woonvorm en 40.000 verpleeghuisplekken bijkomen om doorstroming op de woningmarkt te verbeteren. Dat blijkt uit het programma Wonen en Zorg voor Ouderen dat ministers Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Orde) en Conny Helder (Langdurige Zorg en Sport) eind november presenteerden. Tinie Kardol, emeritus-hoogleraar vergrijzingsvraagstukken waarschuwt in een opinieartikel in Trouw dat het plan om ouderen uit hun eengezinswoningen te krijgen niet aansluit bij de wensen van senioren.
Sluitstuk samenleving: woningen senioren
Ellen Verkoelen van 50PLUS Partij begrijpt de ergernis van Kardol over de plannen van het kabinet. “Ouderen moesten de afgelopen jaren van de politiek zonodig zelfstandig blijven wonen. In 5 jaar tijd zijn 800 bejaardenhuizen gesloten en de zorg is volledig ontmanteld. Nu zitten ze eenzaam 3-hoog achter de geraniums en kunnen ze de trap niet af, volledig te vereenzamen. Het probleem van het gebrek aan voldoende woningen en onvoldoende doorstroom wordt nu weer op de ouderen afgeschoven. Het sluitstuk van de samenleving lijkt wel. En nu moeten de ouderen opeens allemaal massaal verhuizen en zouden ze hun huis niet uit willen.”
Voorwaarden om te verhuizen
Verkoelen geeft aan dat senioren er geen problemen mee hebben om te verhuizen om de doorstroom op gang te brengen. Maar dat er dan wel aan 2 belangrijke voorwaarden voldaan moet worden. “We kunnen natuurlijk als ouderen niet het dubbele maandelijkse bedrag gaan betalen voor een woning voor de helft van het aantal vierkante meters van de woning die we nu hebben. En als ouderen verhuizen, zorg dan dat de zorg goed geregeld is. Met name voor ouderen is het belangrijk dat openbaar vervoer, huisarts, apotheek en fysiotherapie om de hoek is.” Daarbij tekent ze wel aan dat verhuizen voor de kwetsbare 80-plus groep geen goed idee is. “Oude bomen verplant je niet zo makkelijk”, aldus Verkoelen.
Oplossing voor sociale problemen voor woningen senioren
Volgens Verkoelen hoeven ouderen als groep helemaal niet zo nodig groot te wonen. En los je veel sociale problemen zoals eenzaamheid in de doelgroep wel degelijk op door ouderen bij elkaar te laten wonen in een woonvorm die ‘passend is en op maat’. Persvoorlichter Leonie Ruizendaal van ActiZ deelt die visie. “In de praktijk zien we nu al dat mensen die samenwonen, op basis van een zorgbehoefte (zoals geclusterd wonen), goede resultaten boeken. En dat hierdoor de zorgvraag wordt uitgesteld. Men wordt zelfredzamer en blijft langer gezond.”
Rol van de gemeente bij woningen senioren
Begin 2020 lanceerden ActiZ, de branchevereniging van zorgorganisaties en ANBO een hulpmiddel ‘woonopgave ouderen voor gemeenten’, dat inzicht gaf in de grote urgentie voor meer huisvesting voor senioren. Ze riepen gemeenten op om ervoor te zorgen dat er voldoende geschikte woningen voor ouderen komen. Uit het onderzoek van ActiZ en ANBO blijkt dat veel ouderen wel degelijk graag willen verhuizen naar een passende woning waar ze langer zelfstandig kunnen wonen. Maar zijn die woningen er niet of nauwelijks. Ouderen zitten vast in een woning die vaak te groot is en niet aansluit bij hun wensen en behoeften. Met een steile trap, een grote tuin en drempels. Ouderen willen graag thuis wonen zolang het kan. Wanneer de zorgvraag zwaarder wordt, neemt ook de vraag naar het verpleeghuis toe. ActiZ pleit ervoor om te investeren in nieuwe woonvormen waar ouderen zo zelfstandig mogelijk kunnen wonen.
Rol van de samenleving
Ruizendaal: “De zorg verandert en daar hebben we iedereen uit de samenleving voor nodig. Het toenemend aantal ouderen is niet een vraagstuk wat van de zorg is, het is van de hele samenleving. We moeten meer naar elkaar omkijken en meer voor elkaar zorgen. Bij een veranderende samenleving hoort een nieuw streven: kijk eerst wat je zelf kan doen, dan wat familie of naasten kunnen doen, wat de technologie kan doen en dán pas wat een zorgprofessional kan doen. Het is daarbij noodzakelijk dat een plek in een verpleeghuis beschikbaar blijft voor de mensen die dat echt nodig hebben.”
Praktische hulp noodzakelijk
Ingrid Rep, directeur van KBO PCOB, de grootste seniorenorganisatie van Nederland, staat achter de plannen voor de bouw van 290.000 seniorenwoningen. Ze is blij dat er aandacht is voor integrale bouw in de plannen van het kabinet en dat er oog is voor de omgeving van ouderen. “We hebben er in de gesprekken met de overheid wel op aangedrongen dat mensen vroegtijdig worden geïnformeerd en dat de senioren praktische hulp krijgen bij de verhuizing waar dat nodig is. En dat ze begeleid worden bij het aarden in de nieuwe omgeving. Jongere senioren hebben niet zo’n moeite te verhuizen. Met praktische hulp zijn ook ouderen van 80 jaar en ouder wel degelijk bereid te verhuizen.”r