Bron: © Canva - Echinacea (zonnehoed) steelt de show
Echinacea, of zonnehoed, is een vaste plant die de show steelt met haar opvallende bloemen: de volle knop, hangende blaadjes, speels en kleurrijk. Het is een magneet voor bijen, vlinders en andere tuinvrienden. Ooit geroemd om haar geneeskrachtige werking, vandaag vooral geliefd als kleurrijke en betrouwbare sfeermaker in de tuin. Wat is de magie van deze kleurrijke klassieker?
Een plant die je tuin opvrolijkt, de biodiversiteit een boost geeft én nauwelijks onderhoud nodig heeft? Zet die zonnehoed maar klaar!
Wat is Echinacea, oftewel zonnehoed?
Echinacea, in de volksmond zonnehoed, is een vaste plant afkomstig uit Noord-Amerika. De naam verwijst naar de karakteristieke bloemen: een bolvormig, stekelig centrum (zoals een egel, echinos in het Grieks) met daaromheen smalle bloemblaadjes. Vooral de soort Echinacea purpurea (de paarse) is geliefd in onze tuinen, mede door haar rol in natuurlijke weerstandsondersteuning.
Naast het medicinaal gebruik, denk aan Echinaforce, wordt Echinacea vooral gewaardeerd als sierplant. De bloei is rijk en langdurig: van juli tot september geniet je van de grote bloemen op stevige, kaarsrechte stelen van ongeveer een meter hoog.
Waarom zonnehoed een duurzame tuintopper is
Zonnehoed is niet alleen mooi, maar ook ecologisch waardevol. De nectar zit diep in de buisbloemen en trekt tal van bestuivers aan, zoals honingbijen, wilde bijen, hommels en vlinders. Dit maakt de plant ideaal voor een bijvriendelijke of klimaatadaptieve tuin.
Bovendien is zonnehoed:
- Winterhard: bescherming tegen vorst is niet nodig
- Onderhoudsarm: snoeien of verjongen is zelden nodig
- Niet woekerend: de plant groeit elk jaar breder, zonder te overheersen
- Drought-tolerant: eens goed geworteld kan de plant prima tegen droogte
Dat past perfect bij de trend van watervriendelijke en onderhoudsarme tuinen die klimaatverandering opvangen.
Groeitips voor een gezonde zonnehoed
Standplaats: Zonnehoed houdt van zon! Kies een open plek met minstens 6 uur zon per dag. De bodem moet vruchtbaar en goed doorlatend zijn, liever niet te nat in de winter.
Aanplant en verzorging:
- Plant in het voorjaar of najaar
- Vermijd zware kleigrond; voeg compost of zand toe bij slechte drainage
- Slakken zijn dol op jonge bladeren: bescherm jonge planten bij aanplant
- Geef in droge periodes wat extra water tot de plant goed is aangeslagen
Overwinteren: Geen zorgen: laat in de winter het verdorde loof gerust staan. Dat ziet er mooi uit bij rijp en biedt een schuilplek voor insecten.
Populaire soorten en kleuren: Echinacea in alle tinten
Hoewel de klassieke zonnehoed paarsroze is, zijn er inmiddels meer dan 50 gecultiveerde varianten. Enkele opvallende soorten:
- ‘Magnus’ – robuuste soort met grote roze bloemen
- ‘Green Jewel’ – opvallend groene bloemen, zeer bijzonder
- ‘Leilani’ – helder geel, zonnig en warm
- ‘Delicious Candy’ – gevulde bloemen in intens roze
- ‘Fatal Attraction’ – donkerder stelen, modern effect
- ‘Meditation White’ & ‘White Swan’ – witbloeiende varianten, stijlvol in rustige borders
Sommige soorten blijven laag (rond de 40 cm) en zijn daardoor ook geschikt voor kleinere tuinen of bloembakken.
Prachtige plantcombinaties met zonnehoed
Echinacea is een ideale borderplant en laat zich makkelijk combineren. Voor een levendig geheel, mix met:
- Dropplant (Agastache) – geurt heerlijk, trekt vlinders aan
- Siergrassen (zoals Pennisetum) – zacht wuivende contrasten
- Duizendblad (Achillea) – schermbloemen in warme tinten
- Ooievaarsbek (Geranium) – bodembedekkend en bloeirijk
- Salvia – blauw-paarse bloemen en aromatisch blad
- Sedum (vetkruid) – bloeit laat, tot ver in de herfst
Zo creëer je een natuurlijke, insectenvriendelijke border die het hele seizoen aantrekkelijk is.
Wanneer planten?
Je kunt Echinacea het beste planten in het voorjaar of najaar, afhankelijk van wat je wil bereiken:
Voorjaar (maart t/m mei):
- De meest gekozen periode om zonnehoed te planten.
- De grond warmt langzaam op en jonge planten krijgen de hele groeiperiode om goed te wortelen.
- Planten die in het voorjaar gezet worden, bloeien vaak nog datzelfde jaar (zeker bij gekweekte potplanten).
Najaar (september t/m begin november):
- Ook een prima moment om te planten, vooral bij milde winters.
- De bodem is nog warm van de zomer, wat helpt bij het wortelen.
- Je ziet pas bloei in het volgende jaar, maar de plant slaat al goed aan.
- Let op: zorg voor een goed doorlatende grond, zodat de wortels niet wegrotten in een natte winter.
Let op bij zaaiing: Als je Echinacea uit zaad wil opkweken, doe dit dan binnenshuis vanaf februari-maart of direct buiten zaaien vanaf mei. Houd er rekening mee dat zaailingen meestal pas in het tweede jaar bloeien.
- Tip: Geef jonge planten in de eerste weken voldoende water en voorkom uitdroging of juist natte voeten. Een zonnige plek met goed doorlatende, vruchtbare grond is ideaal.
8 bijzondere weetjes over Echinacea
- Oorsprong op de prairie: Echinacea komt van nature voor in de prairies van Noord-Amerika en werd daar al eeuwen medicinaal gebruikt door inheemse volkeren.
- Natuurlijke weerstandversterker: De plant wordt gebruikt voor middelen als Echinaforce, dat je weerstand zou ondersteunen bij beginnende verkoudheid.
- Topper voor bijen en vlinders: Dankzij de diepe nectar in de bloemhoofdjes is Echinacea een magneet voor bijen, hommels en vlinders.
- Winterwaardig en vogelvriendelijk: Laat uitgebloeide bloemen staan: ze zorgen voor winterstructuur én leveren zaad voor vogels zoals vinken.
- Lang houdbaar op vaas: Zonnehoed is verrassend geschikt als snijbloem en blijft lang mooi in een veldboeket.
- Kleuren in alle smaken: Naast paars zijn er cultivars in wit, geel, oranje, roze en zelfs felgroen (Green Jewel).
- Groeit netjes, woekert niet: Echinacea breidt zich rustig uit, zonder je tuin over te nemen. Delen kan na een paar jaar.
- Perfect in de kruidentuin: Door haar sierwaarde én medicinale achtergrond is ze ideaal als brug tussen siertuin en kruidenhoek.
Echinacea in cijfers
- Bloeitijd: juli t/m september
- Hoog nectar-gehalte: 4–5 sterren voor bijen
- Hoogte: gemiddeld 80–100 cm (variabel per soort)
- Winterhard: tot -25°C
- Waterbehoefte: laag (na vestiging)
Zonnehoed Echinacea: verzorging, snoei én aanplant
Toekomstbestendige tuin begint met planten zoals zonnehoed
Zonnehoed fleurt niet alleen je tuin op, maar doet ook iets goeds voor de natuur. Dus waarom niet wat meer bloemen, wat minder tegels en volop genieten van leven in je tuin?