Bron: © Tim Bloemendal. Heb jij ook 3 verschillende bakken?
Waar hoort afval thuis: in de groene bak, blauwe bak, oranje bak, gele zak, de papierbak, de composthoop of de glasbak? Om verantwoord afval te scheiden, moet je tegenwoordig bijna een studie volgen. Logisch nadenken helpt, maar niet altijd.
Wist je bijvoorbeeld dat een theezakje tot voor kort niet in de groene bak thuishoorde en een wijnglas niet in de glasbak mag? Het zijn veelgemaakte vergissingen, en dat is zonde, want verkeerd gescheiden verstoort de hele recyclingstroom.
Veel afvalbakken, toch veel fouten
De meeste Nederlandse huishoudens beschikken over 2 tot 3 verschillende afvalbakken. Toch gaat het vaak mis. Veel mensen maken verpakkingen niet leeg voordat ze deze weggooien. Denk aan halfvolle yoghurtpakken of spuitbussen met restjes: deze belanden bij het PMD, terwijl dat juist níét de bedoeling is. “Zo’n foutje maakt soms een hele zak afval onbruikbaar voor recycling. Slechts 55% van de Nederlanders weet dit”, aldus Hester Klein Lankhorst, CEO van Verpact.
Afvalscheidingswijzer helpt, maar niet iedereen gebruikt ’m
Om burgers te helpen, ontwikkelde Milieu Centraal een afvalscheidingswijzer. Daarmee ontstond ook een top 10 van de grootste twijfels rondom afval. Maar die lijst bevat niet per se de meest gemaakte fouten, want sommige vergissingen lijken zo logisch dat niemand ernaar vraagt. Zoals het wijnglas: je zou denken dat dit in de glasbak hoort. Toch is dat niet zo. Alleen doorzichtig verpakkingsglas mag in de glasbak. Geen zwart glas, geen serviesglas, geen bloemenvaas en zeker geen wijnglas, die horen allemaal bij het restafval.
Veranderingen: koffiepads en theezakjes mogen bij het GFT
Een veelbesproken verandering sinds 2023 is dat koffiepads en theezakjes nu wél bij het groente-, fruit- en tuinafval (GFT) mogen. Voorheen bevatten deze producten plastic of niet-composteerbaar materiaal. Inmiddels zijn de meeste varianten aangepast en grotendeels biologisch afbreekbaar. Daarom mogen ze nu in de groene bak.
Grote verwarring over PMD
Er blijkt veel onduidelijkheid over wat er wél en niet in de PMD-bak mag. Uit onderzoek blijkt dat 65% van de mensen niet weet of deodorantbussen in de PMD-bak mogen. Goed nieuws: dat mag wél, mits ze leeg zijn. Ook plastic kuipjes, flacons en zelfs chipszakken met een aluminium binnenlaagje zijn toegestaan.
Wat níet in de PMD-bak hoort:
- Piepschuim
- Harde plastics (zoals speelgoed of plastic servies)
- Chemisch afval zoals kitkokers
- Kapotte tuinstoelen of plastic emmers
Let op: het moet altijd om verpakkingsmateriaal gaan.
Moet je afval schoonmaken?
Een derde van de mensen denkt dat verpakkingen afgespoeld of gewassen moeten worden. Dit is niet nodig en verspilt vooral water. Het is voldoende om verpakkingen leeg te maken, bijvoorbeeld yoghurtpakken uitschrapen of flessen leegschudden. Kleine moeite, groot effect!
Voorbeelden van succesvolle afvalscheiding
In sommige gemeenten gaat afvalscheiding stukken beter. Zo lanceerde de gemeente Utrecht een campagne met duidelijke tips, scheidingskaarten en workshops. Inwoners ontvingen praktische hulpmiddelen zoals afvalkalenders en kregen persoonlijke begeleiding. Het resultaat: een flinke daling in verkeerd gescheiden afval en een hogere opbrengst van recyclebare materialen.
Innovaties in recyclingtechnologie
Gelukkig komt er ook technologische hulp bij. Innovatieve sorteerlijnen met optische sensoren en kunstmatige intelligentie maken het mogelijk om materialen beter en sneller te scheiden. Gemeenten en afvalverwerkers investeren hierin om efficiënter om te gaan met de steeds grotere afvalberg. Deze technieken maken het mogelijk om zelfs lastig te recyclen materiaalcombinaties alsnog bruikbaar te maken.
Oud papier: ook hier veel instinkers
Wist je dat we in Nederland gemiddeld 80 kilo papier per persoon per jaar gebruiken? Niet alles wat op papier lijkt, hoort in de papierbak. Voorbeelden van wat er niet in mag:
- Kassabonnen (chemisch papier)
- Enveloppen met bubbeltjesplastic
- Stickervellen en etiketten
- Pizza- of taartdozen met etensresten
- Plastic om reclamefolders
- Treinkaartjes en foto’s
Wel geschikt zijn onder andere kranten, tijdschriften, schone dozen, en eierdozen van papier.
Andere veelgemaakte fouten bij afval scheiden
Nog een paar bekende afvalinstinkers:
- Piepschuim: kleine hoeveelheden in restafval, grotere stukken naar de milieustraat
- Medicijnstrips: restafval
- Cd’s en dvd’s (en hun hoesjes): restafval
- Luiers: restafval (soms apart ingezameld met speciale zakken)
- Kattenbakkorrels: restafval
Twijfel je? Kijk op de afvalscheidingswijzer of kies bij twijfel voor restafval. Dat is beter dan verkeerd scheiden.
Voordelen van afval scheiden
Waarom zou je de moeite nemen om afval goed te scheiden?
- Je spaart grondstoffen uit
- Minder CO2-uitstoot door minder verbranding
- Herbruikbare materialen blijven intact
- Recycling kost minder energie dan nieuwe productie
- Het helpt écht mee aan een duurzamere wereld
Bronnen:
Milieu Centraal, Afvalscheiden.nu, Gemeente Utrecht