Historie van Vandaag 29 oktober

Op 29 oktober 1923 werd de Turkse Republiek officieel uitgeroepen door Mustafa Kemal Atatürk, waarmee een einde kwam aan het Ottomaanse Rijk. Dit markeerde het begin van een nieuw tijdperk waarin Turkije een seculiere en moderne staat werd. Atatürk introduceerde tal van hervormingen, waaronder de scheiding van religie en staat, de invoering van het Latijnse alfabet en gelijke rechten voor vrouwen. De proclamatie van de republiek legde de basis voor de modernisering van het land en Atatürk werd de eerste president van Turkije. Zijn hervormingen hebben Turkije diepgaand veranderd en de natie op een nieuw pad gezet.

In 1959 verscheen het eerste album van Asterix de Galliër, gecreëerd door René Goscinny en Albert Uderzo. De avonturen van Asterix, een slimme en dappere Galliër, spelen zich af in een dorp dat dapper weerstand biedt tegen de Romeinse overheersing. Samen met zijn trouwe vriend Obelix en onder de bescherming van een magische toverdrank, beleeft hij talloze avonturen vol humor en satire. De strip groeide al snel uit tot een wereldwijd fenomeen en werd een symbool van Franse cultuur. Asterix heeft sindsdien een blijvende invloed gehad op de stripwereld en popcultuur.

• Stripboeken van Asterix en Obelix voor jong én oud!

In 1983 vond in Nederland de grootste vredesdemonstratie uit de geschiedenis van het land plaats, de anti-kruisrakettendemonstratie. Ruim 550.000 mensen verzamelden zich in Den Haag om te protesteren tegen de plaatsing van Amerikaanse kruisraketten op Nederlands grondgebied. Deze raketten waren onderdeel van de NAVO-strategie tijdens de Koude Oorlog, maar stuitten op veel verzet in Europa. De demonstratie symboliseerde de brede maatschappelijke onrust en het verzet tegen kernwapens. Hoewel de raketten uiteindelijk toch werden geplaatst, versterkte de protestbeweging het debat over vrede en ontwapening in de jaren ’80.

In 1955 werd in Nederland de vijfdaagse werkweek officieel ingevoerd, wat een belangrijke mijlpaal betekende voor de verbetering van arbeidsomstandigheden. Voorheen was het gebruikelijk om 6 dagen per week te werken, vaak onder zware omstandigheden. Met de invoering van de vijfdaagse werkweek kregen werknemers meer vrije tijd en rust, wat bijdroeg aan hun welzijn en productiviteit. Deze verandering speelde ook een rol in de opkomst van het weekend als vaste vrije tijd, waarin mensen konden ontspannen of sociale activiteiten ondernemen. Het besluit was onderdeel van bredere hervormingen in de arbeidsmarkt na de Tweede Wereldoorlog.

In oktober 1944 werd de stad Breda bevrijd door de 1e Poolse Pantserdivisie onder leiding van generaal Stanisław Maczek. Zonder zware gevechten of grote verwoestingen wisten de Poolse troepen de stad te bevrijden van de Duitse bezetters, wat hen veel dankbaarheid van de Bredase bevolking opleverde. De bevrijding maakte deel uit van de bredere operatie in het zuiden van Nederland om de Duitsers terug te dringen. Tot op de dag van vandaag is Breda de Poolse bevrijders dankbaar en wordt hun bijdrage jaarlijks herdacht. De bevrijding markeerde een belangrijke stap richting het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederland.

Op 29 oktober 1929, bekend als Zwarte Dinsdag, stortte de Amerikaanse beurs in, wat het begin markeerde van de Grote Depressie. Na een periode van speculatie en stijgende aandelenkoersen, daalden de koersen plotseling dramatisch, waardoor miljoenen investeerders enorme verliezen leden. De beurscrash leidde tot een wereldwijde economische crisis, met massale werkloosheid, faillissementen en armoede als gevolg. Bedrijven en banken gingen failliet, en regeringen stonden voor de uitdaging om hun economieën te stabiliseren. Zwarte Dinsdag wordt gezien als een van de meest ingrijpende financiële rampen van de 20e eeuw.

Op 29 oktober 2006 stortte een passagiersvliegtuig van ADC Airlines neer in Nigeria, waarbij 97 mensen om het leven kwamen. Het toestel, een Boeing 737, was kort na het opstijgen in zwaar weer terechtgekomen en verloor snel hoogte voordat het neerstortte nabij de stad Abuja. Aan boord waren voornamelijk Nigerianen, waaronder enkele prominente politici. Slechts enkele inzittenden overleefden de ramp. Het ongeluk schokte de natie en bracht opnieuw de aandacht op de veiligheid van de luchtvaart in Nigeria, waar vaker sprake was van ongelukken door slechte infrastructuur en gebrekkig toezicht.

In 1651 schreef de Nederlandse wetenschapper Christiaan Huygens als eerste natuurkundige formules op, waarmee hij een belangrijke bijdrage leverde aan de ontwikkeling van de moderne natuurkunde. Huygens onderzocht onder andere de wetten van beweging en traagheid, en zijn werk legde de basis voor latere wetenschappers zoals Isaac Newton. Een van zijn bekendste bijdragen was de studie van de slingerbeweging, wat leidde tot de uitvinding van de nauwkeurige slingerklok. Huygens’ gebruik van wiskundige formules om natuurkundige fenomenen te beschrijven was revolutionair en veranderde de manier waarop wetenschap werd bedreven.

29 oktober is onder meer de geboortedag van:

• Abraham Kuyper (1837 – 1920) Nederlands theoloog en politicus
• Robert Hardy (1925 – 2017) Engels acteur
• Richard Dreyfuss (1947) Amerikaans acteur
• Winona Ryder (1971) Amerikaans actrice
• Jitske Visser (1992 – 2011) Nederlands paralympisch sportster
• Loudi Nijhoff (1900 – 1995) Nederlands actrice
• Diana Serra Cary (Baby Peggy) (1918 – 2020) Amerikaans kindactrice
• Myrna Goossen (1962) Nederlands presentatrice

• Dag van de Republiek – Turkije
• Wereld Beroertedag
• Internet Day
• Wereld Psoriasis Dag
• Kroningsdag koning Norodom Sihamoni – Cambodja
• Dag van de Hoofdstad – Mongolië