Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Wordt het voorvoegsel "deca" nog wel gebruikt (of ooit)?

We moesten het vroeger allemaal(?) leren op de basisschool, maar gebruikt iemand ooit nog deca voor eenheden? Misschien in bepaalde beroepsgroepen? Werd het wellicht vroeger meer gebruikt dan nu?

Ik hoor nooit iemand zeggen er gaat 1 decaliter water in deze emmer.

Voor de duidelijkheid ik heb het dus over deca(10), niet deci(1/10) die nog wel veelvuldig voorkomt.

Toegevoegd na 7 minuten:
https://nl.wikipedia.org/wiki/SI-voorvoegsel

En worden femto (en kleiner) wel gebruikt (labaratoria)? De vergrotende weet ik iig van dat ze in IT gebruikt worden tot exabyte (en de rest komt vanzelf met het groeien van onze gemeenschappelijke data).

Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
1.2K
erotisi
8 jaar geleden
Ik vermoed dat dat ligt aan de decadentie van de nederlandse taal
Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
@erotisi
Tientandigheid? :D
Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
@erotisi
@MrTomaat Leuke reacties. :) Maarreh... ik hoor inderdaad zelden het voorvoegsel deca.
Alleen decathlon (tienkamp) kom ik sporadisch nog tegen. https://nl.wikipedia.org/wiki/Tienkamp
Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
@rabelais Jep, daar dacht ik nog aan bij het stellen van de vraag. Maar heb ik weggelaten omdat mijn vraag puur over eenheden ging.
erotisi
8 jaar geleden
OF decaan: dekānós ‘bevelhebber van tien’ http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/decaan
Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
@MrTomaat
Dan heeft de Witte Malrove (gebruikt in de keuken en geneeskunde) een decadente kelk :-)
Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
@MrTomaat
Goed punt.
Maar dan denk ik dat het antwoord op de vraag 'nee' moet zijn. ;)
kierkegaard47
8 jaar geleden
Op zich wel eens een aardig experiment voor de volgende keer dat iemand me de weg vraagt: 'die straat in en dan steeds rechtdoor; na ongeveer 300 decameter ziet u het aan uw linkerkant liggen'. Kijken of mensen het snel oppakken :)
Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
@kierkegaard47 En dan heel verbaasd reageren als mensen het niet vatten :D.

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (1)

Heb het lang geleden ook moeten leren maar buiten school nooit horen gebruiken.

Toch heeft het "nut" om het te leren, anders krijgt de leerling geen goed inzicht in het metrieke systeem waarbij elke stap een factor 10 hoger is dan de vorige. De (bijv.) hg hoor ik ook nooit gebruiken, dat wordt in de volksmond nog steeds een ons genoemd bij de slager. (Wel weer de hm, van de hectometerpaaltjes. En de hl van de bierbrouwerijen). De 'kilo' wordt echter veelvuldig gebruikt en om van de eenheid naar de 'kilo' te komen kun je 'deca' niet missen.
(Lees meer...)
8 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
"en om van de eenheid naar de ‘kilo’ "
Dat is een rare zin. kilogram is een eenheid, toevallig nog de basiseenheid ook. "kun je ‘deca’ niet missen." Dat zie ik niet. (maar ik wil het niet missen, maar dat is wat anders) (1) gram
10 gram
100 gram
kilogram (=1000 gram)
10 kilogram
100 kilogram
1000 kilogram (of 1 ton* maar veel beter: 1 megagram) Tien, hecto, kilo is niks anders zeggen dan deca, honderd, duizend. Deca is niet anders dan een ander woord voor 10. Het enige "nut" nu nog is dus dat je het nu moet leren omdat een ander het geleerd heeft, zodat je weet waar deze het over hebt. *ton die kunnen we missen, net als ons en pond. Moeten we zelfs langzaam uitbannen zou ik zeggen. En als je dan iets wil hebben om ons te vervangen: hectogram. Ik snap dat het handig zou zijn op het moment dat het aangehouden wordt. Dan is voor iedereen op de wereld duidelijk wat je bedoelt. Dešimt gramas(?!) (litouws voor 10 gram) zou dan decagramas zijn en dan begrijp je het wel. Maar omdat niemand decagram gebruikt heeft het eigenlijk geen waarde meer om het te leren. Behalve dan het weten op zich. In mijn ogen is het dus heel jammer, dat "ons" over hectogram gaat. Maar ja taal en wetenschap blijft altijd wat :D. Maar missen kan je het zo, in de praktijk doen we dat al.
Computoon
8 jaar geleden
We kunnen de 'deca' best missen in de praktijk maar niet bij het aanleren. Het is echt een "schoolding" dat alleen omwille van onderwijskundige redenen in stand blijft. Op school hadden wij ("vijfde klas") nog een 'bord' waarop o.a. naast elkaar stond:
km hm dam m dm cm. Een soortgelijk rijtje was er voor de "gewichten" en de "liters", al merkte de juf op dat een kiloliter niet bestond. Als de leerkracht het duidelijk wist te brengen, zag de leerling dat bij elke verschuiving naar rechts een 0 erbij kwam:
1 km = 10 hm = 100 dam = 1000 m = 10.000 dm enz.
Zou je de dam weglaten bij het aanleren, dan krijg je gegarandeerd onduidelijkheid. Want waarom komt er dan elke keer een 0 bij als je "naar rechts gaat" maar van hm naar meter 2 nullen? Als de leerling geen inzicht heeft in dit systeem gaat het helemaal fout bij het rekenen met oppervlaktematen als m2 en inhoudsmaten als m3. Hoeveel nullen komen erbij als je km2 omrekent naar m2? Je moet weet hebben van de 'hecto' en de 'deca' om die berekening juist te kunnen maken. Anders ga je nullen vergeten. Het ons en het pond zijn tientallen jaren geleden al officieel afgeschaft en je vindt ze daarom niet meer in leermiddelen op school. Als aanduiding bij vleeswaren im een winkel zul je dan ook '100 gram' resp. '500 gram' zien staan, "ons" en "pond" mag niet. Maar daar trekt het winkelpubliek zich niets van aan. Ik heb nog nooit iemand "1 hectogram snijworst" horen bestellen bij de slager.
Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
Het is echt een "schoolding" dat alleen omwille van onderwijskundige redenen in stand blijft. Ok dan zeggen we/denken we hetzelfde. "1 hectogram snijworst"
:D
kierkegaard47
8 jaar geleden
In feite worden al die voorvoegsels in het dagelijks taalgebruik ook niet consequent gebruikt. Want we zeggen wèl dat iets 2 km verderop ligt , maar niet dat iets 2 megameters verderop ligt, dan zeggen we weer '2000 kilometer'. In het algemeen denk ik wel dat voorvoegsels die positieve en negatieve machten van 1000 weergeven (kilo, milli, mega, micro, enz) meer worden gebruikt dan voorvoegsels als deci-, deca-, hecto-, en centi- het is nou eenmaal sneller om 40 gram te zeggen dan 4 decagram, terwijl het nut wel duidelijk wordt bij '40 kilogram' Sowieso is het overigens natuurlijk best vreemd dat de officiële SI-eenheid van massa de KILOgram is ...
Computoon
8 jaar geleden
Die reden lijkt historisch/praktisch te zijn. Van Wikipedia: "Het gram was tijdens de invoering van de Franse wet in 1795 de eenheid van massa, door de Franse Academie van Wetenschappen gedefinieerd als de massa van 1 cm3 gedistilleerd water van 0°C.
Omdat een verdampende standaard niet erg geschikt is moest een fysieke standaard gemaakt worden. Ook het aandeel zwaar water stelt een meetprobleem.
Een gram is echter te klein om daarvoor te dienen; daarom werd er een prototype van 1000 g, dus 1 kilogram gefabriceerd, dat als voorlopige standaard dienst deed." Er is naderhand veel gebeurd maar de kilogram is de eenheid gebleven.
Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
+reactie @Computoon

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding