Hoeveel druk kan een bacterie verdagen?

Een bacterie kan natuurlijk maar heel weinig druk hebben. Maar dan moet je die druk wel precies op de goede plaats uitoefenen, en mag er ook helemaal geen enkele minimale fractie van een ruimte meer zijn tussen het oppervlak waarop je drukt en waarop de bacterie zit, en het voorwerp waarmee je drukt.

Op microscopische schaal echter zul je kunnen zien dat het met die geen enkele ruimte nog wel tegenvalt als we twee vlakken strak tegen elkaar drukken. Wat voor ons nauwelijks meer een haarscheurtje of zelfs een raakvlak is, is voor een bacterie nog een riante vierbaans-snelweg of breder. Je praat over organimsen die zo ontiegelijkklein zijn, dat je ze zelft met de punt van de scherpste naald eerder aan de kánt zal schuiven dan platdrukken.

Van de jongens op de foto passen er met gemak ettelijke honderden op het puntje van een naald, die er in dezelfde vergroting overigens ongeveer uitziet als een stompe torpedo (helaas heb ik die foto in een boek en niet hier). De kunt je voorstellen hoe riant bacteriën nog de ruimte hebben tussen je schoen en de straat (die nog minder vlak zijn, ja ja, dan het oppervlak van een dergelijke naald) .Of je autoband en de stoep. Zelfs als je twee spiegels op elkaar zou kunnen klemmen, zou er nog ruimte genoeg zijn voor een flinke kolonie bacteriën om vrolijk in rond te zwemmen. Denk maar aan het maken van een preparaat van bijvoorbeeld slootwater voor biologie ; dat objectglaasje en prepareerglaasje gaan met een druppie water strak vlak op mekaar , maar onder de microscoop lijkt het daarbinnen wel een zee.

En dat zijn vaak een- en meercellige organismen die nog beduidend groter zijn dan het gros der bacteriën. Natuurlijk zul je er regelmatig een hoop pletten zonder er iets van te merken. Maar ze zijn met zoveel, en planten zichzelf zo snel voort, dat elke avond proberen alle bacteriën die je die dag hebt opgelopen dood te drukken, een tamelijk nutteloze bezigheid geacht mag worden. Afgezien van het feit dat er meer nuttige en onschuldige dan echt schadelijke bacteriën zijn.