Waarom zijn er verschillende diensten? Zoals zon- en feestdagregeling, zaterdagregeling, et cetera.

Er zijn meerdere redenen voor de verschillende dienstregelingen (ik neem even aan dat je het over treinen, bussen, trams en zo hebt).

Ik beschrijf de rest voor treinen; voor andere OV-middelen geldt hetzelfde verhaal, maar ik heb geen zin steeds de hele rits (treinen bussen, trams, ...) op te noemen.

De belangrijkste reden is de vraag van de reizigers. Op werkdagen willen heel veel mensen reizen tussen 07:00 en 09:00, en tussen 16:00 en 19:00. Op zaterdagen en zondagen is het vooral tussen die 07:00 en 09:00 juist heel rustig. Het heeft dan geen zin om op die tijden heel veel treinen te laten rijden.

Treinen die niet nodig zijn, kunnen beter niet rijden. Ten eerste omdat op een trein personeel nodig is, en personeel is duur. Ten tweede omdat een trein stroom verbruikt, en ook dat kost geld. Ten derde omdat een trein slijt, wat (indirect) ook weer geld kost. Ten vierde omdat treinen ook moeten worden onderhouden. De treinen die op rustige tijden niet nodig zijn in de dienstregeling, gaan naar de onderhoudswerkplaats, waar ze grondig worden schoongemaakt, waar onderdelen uit voorzorg worden verwijderd, en waar wordt gemeten of de wielen nog wel mooi rond zijn enzovoorts.

Bij het maken van de dienstregeling gaat ProRail uit van de vraag van de vervoerders (NS, Connexxion, Veolia, en nog veel meer). Met passen en meten en allemaal een beetje inleveren wordt daarvan een basisdienstregeling gemaakt. Die bestaat uit een basisuurpatroon: een dienstregeling die zich elk uur herhaalt. 24 basisuurpatronen achter elkaar vormen een basisdagpatroon. Daaruit worden treinen geschrapt op rustige tijden, zodat het uiteindelijke basisdagpatroon ontstaat.

Uit het basisdagpatroon worden de weekeindpatronen, de feestdagpatronen en de vakantiepatronen gemaakt door de overbodige treinen te schrappen.

Op speciale dagen worden juist weer extra treinen toegevoegd. Denk aan Koninginnedag, de Libelle Zomerweken, grote voetbalwedstrijden, enzovoort.

Tot nu toe spreken we over treinen. De vervoerders (NS enzovoort) kunnen zelf bepalen hoe lang ze een trein maken. Dus ook als het uurpatroon tussen 08:00 en 09:00 hetzelfde is als het uurpatroon tussen 14:00 en 15:00, kunnen ze tussen 08:00 en 09:00 langere treinen laten rijden, en tussen 14:00 en 15:00 kortere treinen. De niet-gebruikte treinstellen gaan, zoals hierboven beschreven, in onderhoud/revisie.