Wat is de reden dat illigale uitgeprocedeerde mensen vrij kunnen bewegen en niet vast zitten?

Uitgeprocedeerde asielzoekers zijn niet illegaal, ze zijn slechts uitgeprocedeerd. Ze verblijven vaak in een 'uitzetcentrum', maar ook dat is niet per se gesloten. Vaak lopen er nog aanvragen voor hoger beroep of voor een verblijf op medische gronden. Illegalen, zijn mensen die hier onwettelijk zijn. Ze verblijven ook niet op een AZC, maar zorgen ervoor dat ze onvindbaar zijn.

Zolang vreemdelingen wachten op goedkeuring van hun asielaanvraag, verblijven zij op een opvanglocatie. Zij zijn al die tijd vrij om te gaan en staan waar ze willen. Ze kunnen dus ook een opvanglocatie voorgoed verlaten zonder de Dienst Terugkeer en Vertrek dit mee te delen. Vreemdelingen die zijn uitgeprocedeerd, mogen niet in Nederland blijven, werken niet altijd mee aan hun vertrek, maar doen zeer begrijpelijk wel net alsof. Als zij dit lang volhouden, komen zij niet meer in aanmerking voor opvang in Nederland en verlaten de opvanglocatie.
Tijdens de vertrekgesprekken met de uitgeprocedeerde vreemdeling krijgt de Dienst Terugkeer en Vertrek soms signalen dat de vreemdeling die ons land uit moet, van plan is in de illegaliteit te verdwijnen. Bij een sterk vermoeden en het voldoen aan de voorwaarden, wordt deze vreemdeling in vreemdelingenbewaring gesteld en overgebracht naar een detentielocatie. Daar verblijft de vreemdeling tot het moment dat het daadwerkelijke vertrek is georganiseerd. Een vreemdeling kan een detentiecentrum of uitzetcentrum niet verlaten maar mag ook niet onbeperkt vastgehouden worden. Voor gezinnen en alleenstaande minderjarigen geldt een maximale verblijfsduur in vreemdelingenbewaring van 14 dagen.
Als een vreemdeling in bewaring is genomen, zal DT&V de vreemdeling helpen zo snel mogelijk het land te verlaten. Hij of zij heeft namelijk geen verblijfspapieren en mag niet in Nederland blijven. Helaas kan het gebeuren dat het niet lukt het daadwerkelijke vertrek te organiseren. Bijvoorbeeld omdat de vreemdeling niet wil vertellen wie hij of zij is en waar hij of zij vandaan komt en er dus ook geen (vervangend) reisdocument kan worden aangevraagd.
Dit betekent dat de DT&V op dat moment geen mogelijkheid meer heeft om het vertrek snel te organiseren. Dan mogen deze vreemdelingenniet langer in bewaring (detentie)worden gehouden. Er kan officieel niets meer voor hen worden gedaan. De vreemdeling krijgt te horen dat hij Nederland moet verlaten waarna deze de detentielocatie verlaat. Zo belanden zij ten einde raad op straat en verdwijnen in het illegale circuit. Illegaal verblijven in Nederland is niet strafbaar.