Was er na de Tachtigjarige Oorlog ook een dodenherdenking?

De Vrede van Münster maakte op 15 mei 1648 een einde aan de Tachtigjarige Oorlog. In oktober 1648 werd in Osnabrück vrede gesloten tussen de landen die betrokken waren bij de Dertigjarige Oorlog (1618-1648). De Vrede van Münster en van Osnabrück samen werden bekend als de Vrede van Westfalen en bepaalden de staatkundige verhoudingen in Europa tot aan de tijd van Napoleon Bonaparte.
Deze langdurige oorlogen hebben veel mensenlevens gekost, maar een Nationale dodenherdenking zoals te vergelijken met de ingetogen Nationale 4mei-dodenherdenking van het Koninkrijk der Nederlanden is er nooit geweest. Daarvoor waren er te veel regeringen, te veel verschillende koningshuizen en te veel verschillende legers bij betrokken. De partijen die er waren na de ondertekening van de vrede van Westfalen en de staatkundige verhoudingen daarna vormden niet die eenheid die nodig is om gezamenlijk een herdenking te kunnen houden, als dat al een wens geweest zou zijn.
Er is in de Nederlandse steden en dorpen wel gefeest toen de vrede op 5 juni 1648 officieel bekend is gemaakt.
‘Vanaf de pui van de stadhuizen werden de hoofdpunten voorgelezen en daarna was het feest en werden 'ter selven dags de klokken geluyt, gevuyrt ende andere teyknen van Blijdtschap na ouder gewoonten getoont'. Carillons klingelden, kanonnen werden afgevuurd.’
Het paleis op de Dam is de materiële herinnering. In oktober 1648 werd de eerste steen gelegd. Staande op de Dam, kan men de figuur op het timpaan zien: een vrouw die met olijftak en Mercuriusstaf in de hand de Vrede verbeeldt.
Er zijn tijdens de 80-jarige periode herdenkingen geweest op lokaal niveau, meer in het teken van de viering een overwinning of het einde van de bezetting van een stad. Deze initiatieven verwaterden of werden pas vele jaren later op bredere schaal verfijnd. De viering van de bevrijding van Den Briel door de Watergeuzen is sinds 1 april 1572, de viering Leidens ontzet pas sinds 1886.
Gedurende de tachtig jaren is er niet constant oorlog in de Nederlanden gevoerd, er zijn nog tussenliggende periodes van vrede geweest. Dat wil niet zeggen dat de wrede wandaden vergeten werden, voor het behouden van deze herinneringen is een taak weggelegd voor geschiedschrijvers, filosofen en kunstenaars, componisten, schilders en dichters.
Als zij dat niet blijven doen gaat het adagium van Georg Wilhelm Friedrich Hegel waarheid worden: Wat nu nog voor iedereen duidelijk te zien is, de geschiedenis leert ons, dat wij er niets van geleerd hebben