Waarom hebben sommige hulpverleningsorganisaties geen geheimhoudingsplicht?

De hulpverleners hebben een zwijgplicht over de inhoud van de behandeling. Er is geen zwijgplicht tegenover justitie over het feit dat iemand in behandeling is. Het is justitie die dit vervolgens naar buiten brengt.

Er zijn ook momenten dat het belang van de client vereist dat de zwijgplicht doorbroken wordt.

_________________uit handelingsprotocol _______________

Paradox van de geheimhoudingsplicht

Er doet zich bij de omgang met de zwijgplicht een zekere paradox voor. De zwijgplicht is hét instrument bij uitstek om er voor te zorgen dat mensen naar de beroepskracht toe komen en ook bereid zijn om open over hun zorgen te spreken. Ze mogen er immers op vertrouwen dat hun verhaal niet zomaar elders terecht komt. Maar een te rigide omgang met het beroepsgeheim kan tot gevolg hebben dat een cliënt die dringend hulp nodig heeft juist niet geholpen wordt omdat de beroepskracht meent dat hij vanwege zijn beroepsgeheim niet in mag grijpen. Al met al is de omgang met het beroepsgeheim een vorm van evenwichtskunst: geheimhouding waar mogelijk, zorgvuldige doorbreking van het geheim waar nodig. Het basismodel meldcode wil daarin een hand­ reiking bieden voor zover het gaat om signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling.
_____________________einde citaat ____________________________________

De geheimhoudingsplicht mag niet " zomaar" overtreden worden.

Dat hebben ze wel. Een psychiater, psycholoog en elke medewerker bij zo'n organisatie die betrokken is bij de behandeling, heeft een beroepsgeheim. Het feit dat iemand bekend is bij een hulpverleningsorganisatie kan via allerlei kanalen naar buiten komen: vrienden, familie, in theorie iedereen die de persoon in kwestie eens naar binnen heeft zien gaan bij het RIAGG.

Zolang alleen bekend is dát iemand bepaalde een hulpverlener ziet en je niet hoort wat iemands diagnose is of diepste angsten zijn, hoeft dat zeer zeker nog niet te betekenen dat het beroepsgeheim geschonden is. Ik weet van heel wat mensen dat zij onder behandeling staan van een psycholoog of medisch specialist en ik weet zelfs van heel wat mensen wat voor medicatie zij gebruiken en welke aandoeningen of problematiek zij hebben zonder dat één van hun zorgverleners ooit met mij gesproken heeft.

Ik heb het over vrienden en familie, maar van sommige mensen is veel breder bekend dat zij bepaalde hulp ontvangen en in grote lijnen ook waarom. Van een schizofrene man die soms verward over straat loopt zullen heel wat buurtbewoners weten wat hij heeft en is wellicht de naam van de GGZ-instelling waar hij behandeld wordt ook bekend bij de wijkagent. En zo zijn er meer voorbeelden te bedenken

Journalisten proberen altijd dit soort zaken te weten te komen als er iets gebeurt. Richt een leerling van een middelbare school een bloedbad aan tijdens de pauze, dan zullen journalisten gaan rondvragen bij leraren, klasgenoten of familie. Bepaalde details komen dan al snel naar voren.

En er zijn ook bepaalde stukken die wél openbaar zijn. Wanneer bijvoorbeeld een verdachte een beroep doet op ontoerekeningsvatbaarheid vanwege een psychiatrische aandoening of de rechter besluit te laten onderzoeken of er een risico bestaat op herhaling bij een bepaalde misdaad, dan zijn soms delen van rapportages van het aangevraagde onderzoek openbaar. In dat geval kunnen bepaalde details en gestelde diagnoses soms toch openbaar zijn.

Ook delen van stukken van Bureau Jeugdzorg, dat betrokken is wanneer een kind uit huis geplaatst wordt, of het dossier van de school kan deels opvraagbaar zijn door journalisten of andere nieuwsgierigen. Een school bijvoorbeeld zal niet alle informatie over haar leerlingen geven, maar als een kind van school gestuurd is of niet geplaatst kon worden, zal dat allicht ergens terug te vinden zijn. Met die informatie kan een journalist aardig wat reconstrueren.