Aan wat voor criteria moet een boek voldoen voordat het bestempeld wordt als 'literatuur?'
Bijvoorbeeld op de middelbare school ben je verplicht een x aantal boeken te lezen die als Nederlandse literatuur worden bestempeld. Maar lang niet alle boeken mag je lezen. Wanneer is een boek literatuur en wanneer niet?
-
Vraag volgen
- Delen
-
-
Weet jij het antwoord?
Het beste antwoord
In de eerste plaats maken we een onderscheid tussen beschrijvende en waarderende definities van literatuur. Van een waarderend literatuurbegrip is sprake als men daaronder alleen werken wil toelaten die de samenleving als ‘kunstzinnig’ of ‘waardevol’ beschouwt. Vanuit die zienswijze rekent men bijvoorbeeld Hooft, Multatuli en Achterberg wel tot de literatuur, maar Jan de Hartog, Cissy van Marxveldt en Havank niet. Het zal duidelijk zijn dat de teksten waar kinderen meestal mee omgaan, zelden onder dit ‘waarderende’ literatuurbegrip vallen. Dus alweer: vanuit dat standpunt kan dit boek ongeschreven blijven. In wat hierna volgt, zullen we dus niet van een waarderende definitie van literatuur kunnen uitgaan. We moeten daarom wel werken met een beschrijvende definitie van het verschijnsel literatuur. Daarmee rijst meteen de vraag welke criteria bij een dergelijke beschrijving kunnen worden gebruikt. We onderscheiden daarbij een aantal aspecten aan het begrip literatuur, die we hieronder achtereenvolgens toelichten: het gaat om taalgebruik, in tekst-vorm, waarin op het handelen van personages wordt gereflecteerd, dat genoegen verschaft, dat processen van groepsvorming versterkt, en waarin speciale aandacht naar vorm-kenmerken uitgaat.
Eigenlijk is het subjectief of iets literatuur is of niet, al is er volgens mij wel een lijst opgesteld met wat er bij hoort en wat niet. 'Schrijvers gebruiken woorden om hun ideeën, gedachten en gevoelens vorm te geven: hun materiaal is de taal. Daarom kun je literatuur taalkunst noemen. Maar er bestaat goede en slechte taalkunst. De vraag is echter wie er uitmaakt of het een tekst (slechte) literatuur of (goede) Literatuur is? Dat maak je zelf uit. Omdat smaken verschillen, zijn er verschillende oordelen mogelijk over dezelfde literaire tekst. De invloed van beroepslezers is erg groot; ze worden dan ook wel opinion leaders genoemd. In de praktijk maken zij uit wat gerekend moet worden tot de 'officiële' Literatuur.' Op deze manier wordt literatuur eigenlijk gezien als alle fictieve teksten, en wordt er een onderscheid gemaakt tussen goede en slechte literatuur. 'Tot Literatuur rekenen we teksten die niet alleen waarde hebben als ontspanning en plezierig tijdverdrijf, maar voor jou ook veel waarde hebben: een boek dat je ontroerd heeft en dat je nog wel eens een keer wilt lezen. Maar wat voor de een een 'blijvertje' is, hoeft dat voor een ander natuurlijk niet te zijn. Tot literatuur rekenen we teksten die alleen waarde hebben als ontspanning.'
Dat is vooral subjectief. Het is vooral een prestige strijd, zo van; jouw boek is lectuur en mijn boek is literatuur. Vaak gaat het om zaken als diepgang, moeilijkheidsgraad van woorden en zinsopbouw, thema enzovoort. Veel subjectieve begrippen dus.
Het verschil is eenvoudig: - Lectuur leert je wat over de wereld om je heen. - Literatuur leert je wat over jezelf.
Stel zelf een vraag
Ben je op zoek naar het antwoord op die ene vraag die je misschien al tijden achtervolgt?
