paracetamol werkt niet, waarom niet?

Er zijn verschillende redenen waarom het niet werkt of dat je niet merkt dat het werkt:
- Je hebt een heel actieve lever. Alles wat je oraal inneemt gaat via de darmen, door de poortader naar de lever toe. Gifstoffen worden al direct aangepakt door de lever (dus ook de paracetamol, dit wordt het first pass effect genoemd). Als je lever zeer veel enzymen heeft die ook paracetamol aanpakken en een hoge leveractiviteit hebt, wordt er al zeer veel uitgefilterd voordat het uberhaupt verder door je lichaam wordt verspreid.
- Je hebt heel actieve zenuwbanen die genetisch een fractie anders is dan bij het gros. Dit komt gewoon voor, maar kan er toe leiden dat pijndemping d.m.v. paracetamol niet of niet optimaal werkt.
- Als je heel veel paracetamol slikt, kan je ook een zekere immuniteit over de jaren heen opbouwen. Het medicijn verliest z'n effect en je hebt hoge doseringen nodig. Maar dan zou je als kind al zeer hoge doseringen hiervan moet hebben krijgen. Deze optie is wel heel onwaarschijnlijk overigens.
- Psychologisch effect. Je wil niet dat het werkt of je staat het niet toe omdat je nog zoveel andere dingen moet doen. Ook een natuurlijke reactie en (meestal) vervelend om te horen, maar het psychologisch, ook wel (een soort) placebo effect, is een zeer belangrijke factor.

Overigens is het van paracetamol nog niet precies bekend hoe het werkt.
"Het werkingsmechanisme van paracetamol is nog steeds onduidelijk. Er zijn 2 hypotheses: (1) beïnvloeding van cyclo-oxygenases (COX, enzymen betrokken bij ontstekingsreacties) en (2) beïnvloeding van het serotonerge systeem; dat zijn zenuwbanen die onder andere een rol spelen bij de gewaarwording van pijn.
(http://nl.wikipedia.org/wiki/Paracetamol)
Het kan dus zijn dat bij jou het serotonerge systeem niet goed door paracetamol wordt beinvloed.

Je kan paracetamol ook niet gebruiken en af en toe een ibuprofen. Maar ondanks vele jaren ervaring in de pharmaceutische industrie en verschillende pharmakokinetiek opleidingen ben ik geen arts! Ik kan hoogstens een aantal verklaringen aandragen, maar ken niet je geschiedenis. Als je echt medische vragen hierdoor hebt, ga naar een specialist toe.

Hoe paracetamol precies werkt, is niet bekend. Wat dat betreft is het enkel giswerk als je zou willen verklaren waarom paracetamol in bepaalde situaties of bij bepaalde personen NIET werkt.

Tenminste, als het aankomt op de werking van paracetamol in het lichaam. Er zijn wel andere mogelijke verklaringen. Allereerst schrijf je dat je bij misselijkheid paracetamol neemt. Daar is paracetamol sowieso niet op werkzaam, dus dat je daar geen effect op merkt, is logisch.

Verder werkt paracetamol op bepaalde soorten pijn beter dan op andere soorten pijn. De meeste pijnstillers - ook veel sterkere middelen zoals morfine - zijn bijvoorbeeld weinig effectief bij zenuwpijn. Er zijn wel andere middelen die daar beter op werken. En bij ontstekings- of menstruatiepijn heeft paracetamol wel effect, maar beduidend minder dan een NSAID (bijv. ibuprofen of diclofenac).

Een andere reden kan zijn dat je pijn zo ernstig is dat je het effect van paracetamol niet merkt. Dat lijkt me hier niet de meest voor de hand liggende optie, maar in algemene zin is dat zeker een mogelijke verklaring wanneer iemand geen pijnverlichting ervaart van paracetamol. Een kleine verandering in pijn is amper merkbaar als je heel veel pijn hebt. Als dát de oorzaak is, dan heb je een sterkere pijnstiller nodig. Mede vanwege je extreme reactie op ibuprofen kun je in die gevallen beter contact opnemen met je huisarts. Is de pijn niet zó ernstig maar wel heel vervelend, dan kan het helpen om de paracetamol op vaste tijden in te nemen; niet pas wanneer je het niet meer houdt. Pijn is moeilijker te bestrijden als je pas een pijnstiller neemt wanneer de pijn op z'n hevigst is.

Wat ook mogelijk is, is dat je last hebt van het nocebo-effect. Dat is het omgekeerde van het veel bekendere placebo-effect. Het houdt in dat doordat je verwacht dat de paracetamol niet werkt, het daadwerkelijk minder effectief is. De kracht van suggestie dus.

Misschien is er ook wel een verklaring voor te vinden in hoe het middel wordt opgenomen in je lichaam, maar zoals ik al schreef valt daar niet veel zinnigs over te zeggen zolang het exacte werkingsmechanisme van paracetamol niet bekend is.

Als paracetamol bij jou geen enkel effect heeft, kun je het beter niet gebruiken. Hoewel paracetamol een veilige pijnstiller is zolang de maximumdosering niet wordt overschreden, heeft het weinig zin om zelfs een zeer klein risico op bijwerkingen te lopen wanneer het positieve effect gelijk is aan nul.