Strijd om de keizerlijke Florentijnse diamant: van wie is dit staatsjuweel met familievloek

Bron: X Laird of the Manor - Strijd om Florentine Diamond 

---

De Florentijnse diamant spreekt al eeuwen tot de verbeelding: een 137-karaats lichtgele edelsteen met maar liefst 126 facetten. Ooit het pronkstuk van de Medici-familie in Florence en later van de Habsburgers in Wenen, is de zogenaamde Florentiner niet alleen een symbool van dynastieke macht, maar ook het middelpunt van een spannende juridische strijd tussen Italië, Oostenrijk en de erfgenamen van de Habsburg-dynastie.

Van Medici tot Habsburg

De geschiedenis van de Florentijnse diamant leest als een roman. Na eeuwen in Toscaanse handen kwam het juweel rond 1743 terecht bij de Habsburgers. Dit gebeurde toen keizer Frans I Stefan, via zijn huwelijk met Maria Theresia. waardevolle erfstukken uit Florence naar Wenen verhuisde.

Dit leidde al snel tot spanningen: in het testament van de Medici werd namelijk bepaald dat zulke juwelen in Toscane moesten blijven.

Een geschiedenis vol intriges

Na de val van de Dubbelmonarchie aan het einde van de Eerste Wereldoorlog raakte de diamant uit beeld. Dankzij de ballingschap van keizerin-weduwe Zita, die de steen met andere familiestukken naar Canada bracht, bleef de ware locatie ruim een eeuw lang geheim.

De tekst gaat onder de berichten verder >>

Een kloof tussen familie-erfgoed en nationaal belang

Begin 2025 onthulden afstammelingen van de Habsburg-familie dat de diamant veilig ligt in een Canadese bankkluis. Karl von Habsburg benadrukte publiekelijk:

De diamant is en blijft privébezit; het juweel werd meegenomen door mijn grootmoeder in ballingschap in Canada.

Daarmee zet de familie haar claim kracht bij: zij beschouwen de Florentijnse diamant niet als een Oostenrijks of Italiaans staatsjuweel, maar als hun eigendom waaraan een familievloek van eeuwige stilte verbonden is.

Waarom Italië toch de beste papieren heeft

Toch lijkt juist Italië momenteel de meeste kans te maken op teruggave. Daar zijn belangrijke redenen voor:

• Cultureel erfgoed en oorsprong: Italië beroept zich op de culturele en historische band met Toscane. De Medici’s waren de oorspronkelijke eigenaars en het testament verplichtte dat de juwelen in Toscane moesten blijven. Dit versterkt de authenticiteit van de Italiaanse claim.
• Precedenten: Na de Eerste Wereldoorlog heeft Italië al andere Toscaanse erfstukken succesvol teruggekregen, waardoor de verwachting van een herhaling toeneemt.
• Juridische gronden: De Habsburgwet van 1919 nationaliseerde keizerlijk bezit, maar de Habsburgs argumenteren dat de diamant juist toen al buiten Oostenrijk was en buiten die wet valt. Oostenrijk kan zich moeilijk op internationale verdragen beroepen, want het Verdrag van Saint-Germain beperkt de mogelijkheid om buiten de landsgrenzen eigendommen op te eisen.
• Diplomatie en mondiale aandacht: Italiaanse kunsthistoricus Cristina Acidini pleit voor directe onderhandelingen op het hoogste diplomatieke niveau, en wijst op het enorme culturele belang van de diamant voor Italië.

Bekijk onderstaande video en lees dan verder over de diamant >>

Toekomstscenario’s:

Mogelijk wordt het juweel binnenkort tentoongesteld in Canada, zoals Quebecs minister van Cultuur voorstelt. Dit zou kunnen bijdragen aan internationale goodwill (welwillendheid) en het erkennen van de complexe geschiedenis van het juweel.

Tentoonstelling, diplomatiek overleg of jarenlang getouwtrek

Vanuit Italiaanse hoek klinkt echter de wens voor een permanente of roterende terugkeer naar het thuisland van de Medici’s. De familie Habsburg-Lothringen lijkt vooralsnog op vertrouwelijkheid en voorzichtigheid te hameren, uit respect voor de strenge familietradities die keizerin Zita heeft nagelaten.

De juridische strijd is daarmee verre van beslecht: de diamant is formeel eigendom van een familietrust in Canada, wat extra juridische hindernissen met zich mee brengt.

Advocaat Philipp Springer noemt de familierechten zelfs sterker dan nationale claims. Toch zijn gevoel, cultuur en publieke opinie vaak doorslaggevend in dit soort gevoelige erfgoedzaken, en juist daar lijkt Italië steeds sterker in het zadel te zitten.

Een schat met blijvende betekenis

Hoe het ook uitpakt: de Florentijnse diamant blijft een schitterend symbool van Europese geschiedenis, van intriges en dynastieën tot moderne diplomatie en erfgoedrechten.

Of de steen binnenkort terugkeert naar Italië, tentoongesteld wordt in Canada, of opnieuw achter slot en grendel verdwijnt, zijn waarde als cultureel en historisch icoon is onmiskenbaar en de strijd erom is nog lang niet gestreden.

Lees ook: Louvre-roof ontrafelt koninklijk geheim: verloren Habsburgse kroonjuwelen herontdekt.

Bronnen

NOS – koningshuis