Een NAVO-top van 183 miljoen, dit levert het Nederland op

Bron: © Canva. NAVO-top in Den Haag, Nederland hoopt op ecenomische winst. 

---

De NAVO-top in Den Haag, die 24 en 25 juni plaatsvindt, kost Nederland naar schatting ruim 183 miljoen euro. Geen verspild geld, vindt het kabinet. Als gastland ontvangt Nederland wereldleiders, militaire topfunctionarissen en internationale media, waarmee het zich op de kaart zet als diplomatiek zwaargewicht binnen de NAVO. En het is hopen op strategische en economische voordelen.

De top biedt economische impulsen voor onder meer hotels, beveiliging en logistiek, maar belangrijker nog: Den Haag profileert zich als spil in de Europese veiligheidsarchitectuur, zo is de gedachte. Terwijl de spanningen wereldwijd oplopen, hoopt Nederland via deze top langdurige invloed op NAVO-beleid te verwerven én de eigen veiligheid te versterken.

Oorlogen, geopolitieke spanningen en onzekerheid

Nederland staat even centraal in een wereld bevangen van oorlogen, geopolitieke spanningen en onzekerheid. Er zijn 32 lidstaten vertegenwoordigd, plus geassocieerde deelnemers als de Europese Unie, Japan, Australië, Nieuw-Zeeland en Oekraïne.

Onder de wereldleiders bevinden zich minister-president Dick Schoof, de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte, Emmanuel Macron van Frankrijk, Keir Starmer (Verenigd Koninkrijk) en Recep Tayyip Erdoğan (Turkije). Ook partnerlanden zijn van de partij, met onder meer Anthony Albanese uit Australië en Shigeru Ishiba uit Japan.

Trump met Zelensky worden uit elkaar gehouden

President Volodymyr Zelensky van Oekraïne is aanwezig in Den Haag, maar speelt een beperkte formele rol. Hij woont een vooraf gepland diner bij, neemt deel aan ontmoetingsrondes buiten de formele plenaire sessies om en is betrokken bij enkele bilaterale gesprekken. Zijn aanwezigheid wordt gezien als symbolisch krachtig, maar tactisch bewust afgebakend.

Nederland wil vermijden dat Zelensky’s prominente rol botst met de politieke gevoeligheid rondom president Donald Trump van de Verenigde Staten. Zelensky krijgt een ‘goede plek’ in het programma, maar geen directe stem in de belangrijke besprekingen.

Trump eist hogere defensiebudgetten van Europa

Trump speelt een bepalende rol tijdens de NAVO-top. Hij arriveert met een duidelijke boodschap: Europese bondgenoten moeten fors meer investeren in defensie. Hij dringt aan op een besteding van ten minste 5 procent van het bruto binnenlands product, waarvan 3,5 procent voor investeringen in wapens en defensie en 1,5 procent voor civiele en cyberweerbaarheid. Denk daarbij aan:

• de aanleg en onderhoud van wegen en bruggen, zodat er straks tanks over kunnen rijden
• investeringen in technologie en afweersystemen.

Daarmee onderstreept Trump opnieuw zijn harde onderhandelingstijl. De VS wil alleen garant staan voor veiligheid als Europese landen zelf ook de portemonnee trekken. Zijn invloed is voelbaar in vrijwel elk agendapunt: van de Oekraïne-resolutie tot de discussie over China en industriële paraatheid.

Lees verder onder de berichten >>

Veiligheid rond Trump maximaal opgeschroefd

De komst van Trump betekent een enorme veiligheidsoperatie. Naast de gebruikelijke NAVO-beveiliging zet de Amerikaanse Secret Service alles op alles om zijn verblijf risicoloos te laten verlopen.

Veiligheidsmaatregelen om alles vlekkeloos te laten verlopen op een rij:

• Nederland levert 27.000 politieagenten, wat neerkomt op bijna de helft van het totale politiekorps
• 5.000 militairen worden ingezet.
• Drones, Patriot-luchtafweersystemen, F-35-gevechtsvliegtuigen en Apache-helikopters zijn in paraatheid gebracht
• De omgeving van Den Haag wordt grotendeels afgesloten.
• Het luchtruim boven een kuststrook van 22 kilometer is tussen 21 en 27 juni volledig verboden terrein.
• Snelwegen als de A4, A44 en N44 zijn deels afgesloten en Schiphol voert 25 tot 30 procent minder vluchten uit. Trump zelf verplaatst zich uitsluitend via beveiligde colonnes of helikopters.

Lees verder onder de video >>

Organisatie kost minstens 183 miljoen euro

De organisatie van de NAVO-top is de duurste ooit op Nederlands grondgebied. De oorspronkelijke raming van 95 miljoen euro is inmiddels opgelopen tot ruim 183 miljoen. Dit komt door inflatie, uitbreiding van het programma, extra veiligheidsmaatregelen en gestegen kosten voor verblijf en logistiek.

De kosten worden grotendeels gedragen door de ministeries van Buitenlandse Zaken, Defensie en Justitie & Veiligheid. De NAVO zelf betaalt voor het verblijf van haar staf en specifieke bilaterale onderdelen. De gemeente Den Haag draagt 1,25 miljoen euro bij, onder andere voor mobiliteitsaanpassingen en gastvrijheid.

Nederland hoopt op geopolitieke en economische winst

Hoewel de kosten aanzienlijk zijn, hoopt Nederland op strategische en economische voordelen. Als gastland van de NAVO-top verstevigt het zijn internationale positie. De aanwezigheid van wereldleiders biedt diplomatiek prestige en invloed binnen de NAVO-structuur.

Ook economisch levert de top baten op: duizenden delegatieleden, journalisten en beveiligingsmedewerkers geven een impuls aan hotels, horeca, transport en toeleveranciers. Daarnaast helpt de top om Nederlandse belangen rond defensie-industrie, cybersecurity en internationale samenwerking te versterken.

Oekraïne krijgt steun, maar geen centrale rol

De steun aan Oekraïne blijft een stevig thema’s van de top, maar staat minder centraal dan bij eerdere edities. Trump blokkeert structurele Amerikaanse hulp zolang er geen zicht is op onderhandelingen met Rusland. Tegelijk tonen Europese landen, waaronder Nederland en Duitsland, zich bereid om verdergaande steun te geven zowel militair als economisch.

Zelensky probeert op de achtergrond alsnog de aandacht te vestigen op Oekraïnes positie in de NAVO en dringt aan op concrete toezeggingen voor luchtverdediging, artillerie en herstel van infrastructuur.

Balans in roerige tijden

De top in Den Haag legt de kramp waarin de wereld verkeert bloot: een sterke roep om militaire samenwerking én een groeiend politiek verschil van inzicht tussen bondgenoten. Europa wil en moet strategisch autonomer worden want de VS willen dat de lasten eerlijker worden verdeeld en is niet langer van plan voor iedereen alle brandhaarden te blussen.

Ondertussen groeit de dreiging uit Rusland, lopen de conflicten in het Midden-Oosten uit de hand gezien het oorlogsgeweld tussen Israël, de Palestijnen en Iran en tekent de strijd om invloed in Azië zich scherper af. De NAVO-top van 2025 wordt dan een moment van besluitvorming en positie kiezen in een wereldorde die in beweging is.

Bronnen:

AP, Financial Times, NOS, NRC