Bron: © Canva. Er gaat het nodige mis in medialand.
Het Nederlandse medialand kraakt in zijn voegen. Waar zenders zich profileren als transparant en inclusief, onthullen recente praktijkgevallen een ander beeld. Kijkers worden kritischer, voelen zich misleid en eisen openheid. Vooral de publieke omroep NOS ligt onder vuur vanwege een extreem hoog salaris voor een topbestuurder, betaald met belastinggeld. Het doet het vertrouwen in de media geen goed.
Inclusiviteit: ideaal of imago?
Bij commerciële zenders zoals RTL klinkt de boodschap luid en duidelijk: inclusiviteit is een kernwaarde. In campagnes en programmering voert diversiteit de boventoon. Toch vertellen oud-medewerkers een ander verhaal. Zij schetsen een beeld van een werkcultuur waarin diversiteit slechts omarmd wordt zolang het de kijkcijfers en de commerciële belangen niet schaadt. Achter de schermen blijkt er weinig ruimte voor afwijkende perspectieven, en verdwijnen mensen die te veel afwijken alsnog uit beeld. Inclusiviteit als façade dus, eerder een marketinginstrument dan een overtuiging.
Salarisperikelen bij de NOS
De kritiek op de publieke omroep is misschien nog fundamenteler. In de podcast De Mediaweek, bespreken mediawatchers Mark Koster en Tina Nijkamp een veelzeggend voorbeeld: het salaris van Renate Eringa, directeur bedrijfsvoering bij de NOS. Uit documenten blijkt dat zij vorig jaar een inkomen van meer dan €28.800 per maand ontving, dat is ruim €345.600 per jaar.
Lees verder onder de video >>
Dit bedrag ligt fors boven de zogeheten Balkenendenorm, de wettelijke richtlijn voor topinkomens in de (semi-)publieke sector. Hoewel de NOS stelt dat Eringa onder een overgangsregeling valt, roept dit flinke verontwaardiging op. Zeker omdat het hier gaat om gemeenschapsgeld — belastinggeld van miljoenen Nederlanders.
“Het is toch van de zotte dat de publieke omroep, die voor de burger informatie toegankelijk moet maken, zulke absurde salarissen betaalt?”, zegt Koster.
Boze reacties en toenemende scepsis
Op sociale media stromen de reacties binnen. Veel mensen voelen zich verraden door de NOS, een organisatie die pretendeert het algemeen belang te dienen. Enkele reacties:
- “Ik betaal belasting voor journalistiek, niet voor topsalarissen. Dit is geen publieke omroep, maar een eliteclub.”
- “Waarom bezuinigt de NPO op programma’s en redacties, terwijl het bestuur zwemt in het geld?”
- “We hebben het over zorg en onderwijs die onder druk staan, maar bij de omroep vliegen de tonnen om de oren.”
Deze reacties laten zien dat het vertrouwen in publieke media afbrokkelt. Transparantie en maatschappelijke verantwoordelijkheid lijken ondergeschikt geraakt aan interne belangen, persoonlijke beloningen en institutioneel prestige.
Mediahypes versus gebrek aan inhoud
Tegelijkertijd blijven zenders in medialand druk bezig met het creëren van hypes. Neem de recente ophef rond de TMF-documentaire. De uitzending, die nostalgisch terugblikt op het iconische muziekplatform uit de jaren 90 en 2000, leidt tot veel gespreksstof. De vraag rijst of deze ophef niet afleidt van serieuzere problemen binnen het medialandschap: gebrek aan journalistieke diepgang, interne onveiligheid, en het systematisch negeren van structurele ongelijkheid.
Songfestival en censuur
Ook de publieke uitingen rond het Eurovisie Songfestival roepen vragen op. De NOS is nauw betrokken bij de uitzendingen, maar lijkt moeite te hebben met kritiek op censuur en politieke inmenging. Artiesten en presentatoren zoals Jan Smit krijgen te maken met strakke regie, waarin weinig ruimte is voor persoonlijke expressie. Het spanningsveld tussen internationale diplomatie en creatieve vrijheid wordt steeds voelbaarder.
Lees verder onder de video >>
Wie vertegenwoordigt de kijker nog?
Het fundamentele probleem in medialand is dat veel bedrijven, zowel publiek als commercieel, vooral bezig lijken met het managen van hun imago. Diversiteit en maatschappelijke betrokkenheid worden opgevoerd als speerpunten, maar blijken vaak holle termen. Tegelijkertijd worden kijkers steeds mondiger. Ze vragen zich af: Wie vertegenwoordigt ons eigenlijk nog? Wie waakt er over de onafhankelijkheid, de integriteit en de transparantie van onze media?
De roep om verandering in medialand
De kritiek op de NOS en RTL is niet nieuw, maar krijgt nu extra gewicht doordat concrete bedragen en ervaringen boven tafel komen. Het vertrouwen in de media staat onder druk, en dat heeft gevolgen voor hoe Nederlanders nieuws volgen, beoordelen en delen.
Koster en Tina Nijkamp blijven de ontwikkelingen nauwlettend volgen. In De Mediaweek houden zij de mediawereld een soms verblindende spiegel voor. De podcast biedt een zeldzaam inkijkje in wat er in Hilversum werkelijk speelt achter de schermen — en laat zien dat de kloof tussen beeldvorming en realiteit in groot is.
Bronnen:
Podcast De Mediaweek – Spotify, De Volkskrant, NOS