Zorgt de Mediacode nog voor voldoende privacybescherming van de koninklijke familie

Bron: IG onskoningshuis -JorisBuijs.nl Koning reageert over Mediacode koningshuis 

---

Foto’s van prinsessen in het nieuws zorgen regelmatig voor discussie. Koning Willem Alexander liet weten dat de media met het delen van een foto met prinses Alexia en zanger Antoon te ver is gegaan. Hoe werkt het eigenlijk met hun privacy? De Mediacode speelt hierin een belangrijke rol en roept nu, in het digitale tijdperk, nieuwe vragen op.

Wat is de Mediacode eigenlijk?

De Mediacode is sinds 2005 het huisreglement van de koninklijke familie rond mediacontact. De regels zijn samengesteld onder leiding van koning Willem-Alexander, met als doel de privacy van hemzelf, koningin Máxima en hun dochters te beschermen.

Simpel gezegd: de media mogen alleen foto’s maken van de Oranjes in hun privétijd tijdens vooraf bepaalde momenten, zoals officiële fotomomenten. Buiten deze sessies moeten pers en fotografen hen met rust laten.

De laatste tijd is dat zeker niet meer het geval: er doken foto’s op van prinses Alexia, maar ook van prinses Amalia die aan het feesten was tijdens Oktoberfest. De koning vindt het nu genoeg.

Waarom bestaat deze code?

Koning Willem-Alexander gaf in 2025 nog eens duidelijk aan waarom de Mediacode belangrijk is. Hij wil zijn dochters: Amalia, Alexia en Ariane de kans geven om fouten te maken en op te groeien buiten de schijnwerpers. Volgens hem hoort bij volwassen worden dat je je privéleven houdt, zelfs als je kroonprinses bent.

Hoe moeten fotografen en journalisten zich gedragen?

De Mediacode vraagt het volgende van media en fotografen:

1. Respecteer de privacy van de koninklijke familie in hun privétijd.
2. Leg geen beelden vast van privé-uitjes, vakantie of sociale aangelegenheden.
3. Kom alleen tijdens officiële, vooraf aangekondigde fotomomenten in actie.
4. Bij overtreding kunnen fotografen worden uitgesloten van toekomstige fotosessies.

Wanneer mag de media wel privébeelden tonen?

Niet alle privébeelden zijn verboden terrein. Juridisch gezien draait het om ‘nieuwswaarde’. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens bepaalde in 2004 dat iemands bekendheid niet betekent dat je altijd publiek bezit bent. Alleen als een foto maatschappelijk relevant is, mag publicatie.

Voorbeelden:

• Gaat het koningspaar tegen de coronaregels in? Dan mag dat nieuws zijn.
• Gaat de koning shoarma eten na een feest? Dat blijft privé, vinden de grote kranten.

Onlangs plaatste een weekblad een foto van prinses Alexia met zanger Antoon. De hoofdredacteur vond dit nieuwswaardig, omdat Alexia tweede in lijn is voor de troon en volgens hem geen sprake was van achtervolgen of schending van haar rust. Traditionele media publiceerden de foto niet, wat toch een verschil in afweging laat zien.

Mediacode van het koningshuis

De tekst gaat onder de berichten verder >>

Wat gebeurt er bij een overtreding?

De Mediacode is geen wet. Je krijgt geen boete, maar een praktisch nadeel: je mag niet meer komen op de officiële fotosessies van het koningshuis. Wel kan de koning naar de rechter stappen als hij vindt dat zijn of het privéleven van zijn dochters wordt geschonden, bijvoorbeeld toen er foto’s van prinses Amalia op het hockeyveld verschenen toen zij 9 was. De rechter kijkt dan opnieuw streng naar de afweging tussen privacy en nieuwswaarde.

Is de Mediacode nog actueel?

In 2005 waren de prinsessen nog kinderen zonder eigen leven online. Nu zijn Amalia en Alexia volwassen en gaat het meer over sociale circuits, partners en openbare gelegenheden. Mensen maken zelf makkelijk snel foto’s en alles staat binnen seconden op sociale media, buiten de controle van de redactie om.

De koning kreeg in oktober 2025 vragen of de Mediacode aangepast moet worden aan deze tijd, maar liet zich daar niet duidelijk over uit.

Privacy versus vrijheid van pers

Het koningshuis vindt vrijheid van meningsuiting en persvrijheid belangrijk. Maar de koning waarschuwt dat deze rechten niet mogen worden misbruikt om puur uit sensatiezucht privébeelden te publiceren voor de verkoop. Tegelijk benadrukt hij het belang van kritische, betrouwbare journalistiek die misstanden aan de kaak stelt. Hij zou zelf graag journalist zijn geweest!

De koning geeft reactie: “Vrijheid van meningsuiting en persvrijheid is belangrijk”

Bekijk zijn reactie hieronder >>

De Mediacode in balans

De Mediacode blijft een hulpmiddel om rust en privacy te bewaken, al schuurt het soms met de nieuwsgierigheid naar het leven van de prinsessen, zeker nu zij volwassen zijn en hun leven online leeft. Media moeten steeds die balans zoeken tussen publiek belang en privéleven, zeker nu sociale netwerken alles sneller verspreiden dan ooit tevoren.

Bronnen

NRC, AD