Bron: © Canva. Massatoerisme leidt tot veel ongenoegen bij lokale bewoners.
Steeds meer Europese steden komen in opstand tegen de gevolgen van massatoerisme. Van Venetië tot Lissabon en van Barcelona tot Mallorca: lokale gemeenschappen roepen op tot verandering. Wat begon als losse demonstraties is inmiddels uitgegroeid tot een gecoördineerde beweging voor duurzaam toerisme.
Jarenlang hebben veel Europese landen en steden toeristen actief aangetrokken, en nu komen ze in opstand tegen de gevolgen van diezelfde toeristenstroom.
Waarom protesteren Europese steden tegen toerisme?
De kern van de protesten draait om de impact van massatoerisme op het dagelijks leven van bewoners. Stijgende huren, woningtekorten en overvolle straten zorgen voor frustratie. In populaire bestemmingen als Barcelona en Venetië zijn de huizenprijzen de afgelopen 10 jaar met meer dan 30% gestegen, mede door de opkomst van platforms als Airbnb (bron: Eurostat, 2023).
Volgens de Wereldtoerisme organisatie (UNWTO) ontving Europa in 2019 ruim 745 miljoen internationale toeristen, een stijging van 4% ten opzichte van het jaar ervoor. In steden als Venetië zijn er naar schatting 60.000 inwoners tegenover soms 80.000 toeristen per dag in het hoogseizoen.
De tekst gaat verder onder de video>>
De gevolgen voor bewoners
Lokale bewoners voelen zich steeds vaker verdrongen uit hun eigen stad. “Het is niet langer onze stad, maar een decor voor bezoekers,” aldus een bewoner uit Barcelona, geciteerd door BBC News. In Palma de Mallorca gaf 75% van de ondervraagde inwoners in 2023 aan dat toerisme hun woonkwaliteit negatief beïnvloedt (bron: Diario de Mallorca).
Protesten en creatieve acties
De protesten zijn vaak vreedzaam en creatief. Denk aan optochten met waterpistolen, symbolische gebaren en straatafsluitingen. In 2024 en 2025 vonden gecoördineerde protesten plaats in onder andere Venetië, Lissabon, Barcelona, Ibiza, Valencia, Granada en Mallorca. In Barcelona startten demonstraties bij Jardinets de Gràcia en trokken duizenden mensen door de stad.
De tekst gaat verder onder deze (Engelstalige) video>>
Politieke en beleidsmatige reacties
Steeds meer steden nemen maatregelen tegen overtoerisme. Venetië introduceerde in 2024 een dagtoeristentaks van €5 om de drukte te reguleren. Barcelona overweegt strengere limieten voor cruiseschepen en korte termijnverhuur. Ook Lissabon zet in op nieuw beleid om de lokale bevolking te beschermen tegen stijgende huurprijzen.
Volgens burgemeester Ada Colau van Barcelona: “We kunnen niet toestaan dat onze stad een pretpark wordt. Bewoners moeten altijd op de eerste plaats komen.”
De rol van de reiziger
Toeristen kunnen bijdragen aan duurzamer toerisme door buiten het hoogseizoen op vakantie te gaan, lokale bedrijven te steunen en minder bekende wijken te bezoeken. De UNWTO benadrukt het belang van bewust reizen: “Elke reiziger heeft de macht om een positieve impact te maken.”
Hoe kun je als reiziger bijdragen aan verandering?
- Informeer jezelf vooraf over geplande protesten en de achterliggende redenen. Dit helpt je niet alleen bij het plannen van je reis, maar zorgt ook voor meer begrip en respect ter plaatse.
- Vermijd de grootste drukte en kies voor minder bekende wijken of omliggende dorpen. Zo verspreid je de toeristische impact en ontdek je vaak verrassend authentieke plekken.
- Gedraag je als een gast: Toon respect voor de bewoners, hun gewoontes en hun leefomgeving. Een glimlach, een vriendelijk woord en het volgen van lokale regels maken een groot verschil.
- Steun lokale ondernemers in plaats van grote ketens. Boek bijvoorbeeld een stadswandeling bij een lokale gids of eet bij een familiebedrijf.
- Blijf flexibel: Houd rekening met het feit dat sommige attracties of routes tijdelijk niet toegankelijk zijn. Zie dit als een kans om nieuwe kanten van de stad te ontdekken.
De toekomst van toerisme in Europa
De protesten tegen massatoerisme markeren een kantelpunt. Steden en reizigers worden uitgedaagd om samen te werken aan een evenwichtige, inclusieve en duurzame toekomst voor toerisme. Dit vraagt om slimme regelgeving, respect voor lokale gemeenschappen en bewuste keuzes van iedere bezoeker.
Waarom wilden landen eerst zoveel toeristen?
- Economische groei: Toerisme levert veel geld op. In sommige steden en regio’s is het goed voor 10-20% van het lokale inkomen. Hotels, restaurants, musea en winkels profiteren direct van toeristische uitgaven.
- Werkgelegenheid: Toerisme zorgt voor miljoenen banen in Europa, van gidsen tot horecapersoneel.
- Internationale promotie: Steden willen zich op de kaart zetten als aantrekkelijke bestemming, wat ook investeringen en internationale aandacht oplevert.
Waarom is het nu ‘te veel’?
- Onbalans door succes: Het succes van toerisme heeft geleid tot overbelasting. In populaire steden als Venetië, Barcelona en Amsterdam zijn er soms meer toeristen dan bewoners. Dit veroorzaakt overlast, stijgende prijzen en verdringing van lokale bewoners.
- Woningnood: Veel woningen worden verhuurd aan toeristen via platforms als Airbnb, waardoor er minder betaalbare woningen overblijven voor lokale inwoners.
- Druk op infrastructuur: Openbaar vervoer, straten en voorzieningen raken overvol. Sommige plekken, zoals de stranden van Mallorca of het centrum van Venetië, zijn in het hoogseizoen nauwelijks begaanbaar.
- Verlies van lokale identiteit: Winkels en horeca richten zich vooral op toeristen, waardoor authentieke buurten verdwijnen.
Wat willen steden en landen nu?
- Duurzaam toerisme: Ze willen toerisme niet verbieden, maar wel beter spreiden en reguleren. Denk aan toeristenbelastingen, beperkingen op vakantieverhuur en het stimuleren van reizen buiten het hoogseizoen.
- Meer kwaliteit, minder kwantiteit: Liever minder toeristen die meer uitgeven en zich respectvol gedragen, dan massa’s bezoekers die weinig bijdragen aan de lokale economie.
- Bescherming van bewoners: Maatregelen om ervoor te zorgen dat steden leefbaar blijven voor de mensen die er wonen.
Kern van het probleem: balans zoeken
Het draait allemaal om balans. Toerisme blijft belangrijk, maar te veel van het goede veroorzaakt problemen. Steden willen nu leren van het verleden en zoeken naar een manier waarop toeristen welkom zijn zónder dat de stad of regio eraan onderdoor gaat.
Bekijk tot slot nog deze (Engelstalige) video >>
Bronnen:
Diario de Mallorca, BBC news, UNWTO