Bron: © Canva. Internationaal onderzoek laat zien dat mensen geboren na 1939 gemiddeld niet veel meer dan 80 jaar oud worden.
De levensverwachting heeft in de vorige eeuw een enorme sprong gemaakt. Inmiddels lijkt die groei gestopt. Waarom worden we voorlopig niet veel ouder dan 80? Ontdek wat de wetenschap hierover zegt.
De spectaculaire stijging is gestopt
Waar de levensverwachting aan het begin van de 20e eeuw nog flink toenam, is die groei sinds 1940 duidelijk afgevlakt. Internationaal onderzoek laat zien dat mensen geboren na 1939 gemiddeld niet veel ouder dan 80 jaar worden.
In Nederland is de levensverwachting zo’n 80 jaar voor mannen en 83 jaar voor vrouwen. De reden voor die vroegere toename? Vooral dankzij betere hygiëne, medische zorg en schoon water gingen veel minder kinderen jong dood. Alleen die winst kun je maar 1 keer pakken. Nu bijna alle kinderen volwassen worden, valt er hier weinig extra levenswinst te behalen.
Medische vooruitgang, leefstijl en niet roken
Medische vooruitgang, gezondere leefstijl en minder roken zorgen ervoor dat volwassenen een hoge leeftijd bereikt. Alleen het tempo waarin dat gebeurt, is veel lager dan de winst die we zien door de afname van kindersterfte.
Zelfs als we erin slagen de overleving van volwassenen 2 keer zo snel te verbeteren, kan dat de grote sprong uit de vorige eeuw niet evenaren. Kortom: zonder echte medische doorbraken lijkt de piek voorlopig bereikt.
- De huidige levensverwachting in Nederland: 80,3 jaar (mannen), 83,3 jaar (vrouwen).
- Het verschil tussen mannen en vrouwen neemt af, het blijft zo’n 3 jaar.
- Zijn medische wonderen mogelijk? Voorlopig lijkt het erop dat grote nieuwe sprongen uitblijven.
Leefstijl, genetica en sociale factoren
Wat kun je zelf dan doen? Gezond eten, bewegen, niet roken en stress beperken zijn nog steeds de beste keuzes om in goede gezondheid ouder te worden.
Erfelijkheid speelt ook een rol. Sommige mensen zijn genetisch geluksvogels en worden gemakkelijk 90, terwijl anderen minder sterk zijn. Voeding was vroeger ook gezonder dan nu: minder bewerkt.
Tegenwoordig zorgen ongezonde voeding en te weinig beweging sneller voor gezondheidsklachten als diabetes type 2, die de levensduur beperken.
Lang leven is niet altijd gezond leven
Je kan dan wel 80 jaar zijn, alleen haalt je dit lang niet altijd in goede gezondheid. Een gezonde levensstijl is daarom belangrijk, want het draagt bij aan meer gezonde jaren na je 50ste. Het verschil in gezonde levensverwachting tussen mensen met verschillende achtergronden is dus ook groot.
Regionale verschillen bestaan ook: in Zeeland wonen relatief veel ouderen 80+, mogelijk komt dit door een actievere leefstijl en meer onderlinge verbondenheid en het zeeklimaat.
Blijven we rond een levensverwachting van 80 hangen?
Volgens wetenschappers en demografen wel, zolang er geen grote medische doorbraken zijn. De natuur laat zien dat sommige dieren oud kunnen worden, maar de mens heeft zijn grenzen. Levensverwachting voorspellen blijft ingewikkeld: toeval en externe factoren spelen een grote rol. Voor nu kunnen we vooral invloed uitoefenen met gezonde keuzes en door goed voor onszelf en elkaar te zorgen.
Kort gezegd
- De piek in levensverwachting is bereikt, we worden voorlopig niet structureel ouder dan 80 tot 83 jaar.
- De spectaculaire stijging kwam door minder kindersterfte – een effect dat niet terugkomt.
- Een gezonde leefstijl en sociale contacten zijn het belangrijkst voor een prettig en zo lang mogelijk leven.
- Medische doorbraken kunnen nog veranderen, maar verwacht geen wonderen op korte termijn.
Maak plannen voor de toekomst op basis van wat mogelijk is, niet op wat je hoopt. Blijf investeren in je gezondheid en goede relaties: daar komt de meeste winst vandaan!
Bronnen:
EenVandaag, NPO Kennis, Welingelichte Kringen
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts of specialist.