Bron: © Canva. Telefonisten van huisartsenposten raken overbelast.
De huisartsenposten worden steeds vaker onnodig gebeld, wat zorgt voor grote druk op de spoedzorg. In 2023 blijkt uit cijfers van brancheorganisatie InEen dat maar liefst 74% van de telefoontjes naar de huisartsenposten niet spoedeisend is. In 2021 lag dit percentage nog op 70%.
De stijging zorgt voor langere wachttijden, overbelaste zorgverleners en risico’s voor mensen die wél dringend hulp nodig hebben.
Waarom bellen mensen onnodig huisartsenposten?
Je belt de huisartsenpost meestal omdat je je zorgen maakt over een klacht. Maar steeds vaker blijkt die klacht achteraf niet spoedeisend. Veel mensen zijn onzeker: “Is dit wel ernstig genoeg om de dokter te bellen?” Uit angst en voorzorg kiezen ze dan toch voor contact. Soms gaat het om milde klachten zoals hooikoorts, een verzwikte enkel of buikpijn die al uren aanhoudt.
Daarnaast speelt het gemak van telefonisch contact een rol. Even snel bellen lijkt onschuldig, maar dat leidt tot wachtrijen voor mensen met échte noodgevallen.
Lees verder onder de video >>
Ernstige gevolgen voor de zorg
Huisarts Jojanneke Kant, op Instagram bekend als De Vragendokter, luidt de noodklok. Zij ziet dagelijks wat er gebeurt als spoedzorg overspoeld raakt door niet-dringende hulpvragen. “Echte noodgevallen worden minder snel geholpen, en dat brengt levens in gevaar”, zegt ze.
Ook op de Spoedeisende Hulp (SEH) van ziekenhuizen is dit merkbaar. In 2023 bezochten ruim 1,8 miljoen mensen de SEH. Een aanzienlijk deel blijkt géén acute zorg nodig te hebben. Dit leidt tot lange wachttijden en een overbelasting van personeel.
Wat kun jij zelf doen?
Wil je voorkomen dat je onnodig contact opneemt met de huisartsenpost? Vraag jezelf dan eerst af: Is het dringend of kan het wachten tot mijn eigen huisarts open is? Er zijn handige hulpmiddelen beschikbaar:
- Thuisarts.nl: betrouwbare medische informatie gebaseerd op richtlijnen van huisartsen.
- Moet ik naar de dokter?: een app en website die je helpt bij het inschatten van je klachten.
- EHBO-cursussen: leer zelf eerste hulp verlenen bij veelvoorkomende situaties zoals verstuikingen, allergische reacties of lichte verwondingen.
Boetes? Nee, maar wél financiële drempels
Er zijn geen boetes voor onnodig bellen naar de huisartsenpost, maar er bestaan wel andere prikkels. Sommige huisartsen brengen een wegblijftarief van 10 tot 30 euro in rekening als je niet op een afspraak verschijnt zonder af te zeggen. Ook betaal je soms extra voor telefoontjes naar een 0900-nummer, afhankelijk van je telefoonabonnement. Deze financiële drempels zijn bedoeld om mensen bewuster te maken van hun zorggebruik.
Voorlichting en bewustwording als sleutel
Zorgorganisaties zetten in op voorlichting via sociale media, huisartsen en scholen. Het doel: mensen beter informeren over wanneer je wél en wanneer je níet medische hulp moet inschakelen. Door de drempel tot zelfzorg te verlagen, hoopt men het aantal onnodige contacten terug te dringen.
Digitale triage speelt hierbij een steeds grotere rol. De tools zijn laagdrempelig, snel en gebaseerd op medische richtlijnen. Voor veel mensen blijkt zo’n hulpmiddel voldoende om te besluiten níet te bellen, of juist om met meer vertrouwen te wachten tot de eigen huisarts bereikbaar is.
Lees verder onder het bericht >>
Signalen van overbelasting
Zorgprofessionals geven aan dat de werkdruk in avonden en weekenden fors is toegenomen. De wachttijd aan de telefoon loopt op, en triagisten ervaren stress door het aantal telefoontjes dat eigenlijk niet bij de HAP thuishoort. Tegelijkertijd zijn er steeds minder huisartsen beschikbaar om diensten te draaien, wat het probleem verder vergroot.
Als deze trend zich doorzet, dreigt de zorg op onveilige manieren te worden verdeeld. Mensen met serieuze klachten kunnen dan te laat worden geholpen, of haken zelf af door de lange wachttijden.
De juiste zorg op het juiste moment
Door alleen te bellen als het echt nodig is, draag jij bij aan een beter functionerend zorgsysteem. Huisartsenposten zijn er voor spoedgevallen buiten kantooruren, niet voor advies over een loopneus of hoofdpijn die al dagen aanwezig is. Twijfel je? Gebruik eerst een van de digitale hulpmiddelen of wacht tot je eigen huisarts bereikbaar is.
Door bewuster om te gaan met de beschikbare zorg, blijft deze toegankelijk én veilig voor iedereen.
Bronnen:
VZinfo, de Vragendokter (Instagram), Thusiarts.nl, AD