Bron: © Canva. Op de spoedeisende hulp zien ze een stijging van het aantal slachtoffers na een e-bike-ongeval.
De discussies over helmplicht op e-bikes laaien weer op. Het aantal elektrische fietsen op de weg groeit snel en daarmee ook het aantal ongelukken met ernstig letsel. Beleidsmakers, artsen en verkeersveiligheidsexperts waarschuwen dat ingrijpen noodzakelijk is. Tegelijkertijd roept een mogelijke helmplicht stevige discussies op over vrijheid, handhaving en fietscultuur.
Explosieve groei e-bikes en ongevallen
Elektrische fietsen zijn niet meer weg te denken uit het straatbeeld. Steeds meer Nederlanders gebruiken een e-bike voor woon-werkverkeer, boodschappen of recreatie. Het aantal afgelegde kilometers met de elektrische fiets is de afgelopen jaren fors toegenomen.
Daarmee groeit ook het risico op ongevallen, vooral doordat e-bikes zwaarder zijn en hogere snelheden halen dan gewone fietsen.
Op de spoedeisende hulp zien ze een duidelijke stijging van het aantal slachtoffers na een ongeval met een e-bike. Een aanzienlijk deel van deze slachtoffers loopt hoofd- of hersenletsel op. Artsen benadrukken dat juist dit type letsel vaak langdurige gevolgen heeft, zoals concentratieproblemen, geheugenverlies en blijvende arbeidsongeschiktheid.
Lees verder onder het bericht >>
Jongeren als kwetsbare groep
De discussie over een helmplicht op e-bikes draait vooral om preventie. Uit onderzoeken blijkt dat een fietshelm het risico op ernstig hoofdletsel aanzienlijk verkleint. Vooral bij valpartijen, die bij e-bikes relatief vaak voorkomen door snelheid en instabiliteit, kan een helm het verschil maken tussen licht letsel en blijvende schade.
Beleidsmakers zien vooral jongeren als een kwetsbare groep. Jongeren gebruiken e-bikes steeds vaker en onderschatten risico’s. Ook het gebruik van bredere en zwaardere modellen, zoals fatbikes, baart zorgen. Deze fietsen ogen robuust, maar bieden geen extra bescherming bij een val.
Veel weerstand
Binnen de Nederlandse politiek wordt gesproken over een gerichte helmplicht op e-bikes, met name voor jongeren. Het idee is om het dragen van een helm verplicht te stellen voor bestuurders en passagiers van elektrische fietsen binnen een bepaalde leeftijdsgroep. Hiermee wil de overheid het aantal ernstige verwondingen terugdringen zonder direct alle volwassen fietsers te verplichten.
Voorstanders noemen de maatregel proportioneel en noodzakelijk. Tegenstanders vrezen dat het een eerste stap is richting een algemene helmplicht voor alle fietsers, iets waar in Nederland traditioneel veel weerstand tegen bestaat.
Van gezond verstand tot betutteling
Op sociale media woedt een fel debat. Op platforms als X, Facebook en Instagram spreken veel gebruikers hun steun uit voor de helmplicht op e-bikes. Zij wijzen op foto’s en verhalen van jonge slachtoffers met blijvend letsel en noemen de maatregel ‘gezond verstand’.
Tegelijkertijd is er stevige kritiek. Tegenstanders spreken over betutteling en aantasting van persoonlijke vrijheid. Veel reacties benadrukken dat Nederland een fietsland is waar fietsen laagdrempelig moet blijven. Sommigen vrezen dat een helmplicht mensen afschrikt om de fiets te pakken, wat juist slecht is voor gezondheid en milieu.
Opvallend is dat ouders op sociale media vaker positief zijn, terwijl jongeren zelf vaker negatief reageren. Het imago van de fietshelm speelt daarbij een rol.
Lees verder onder de berichten >>
@RobJetten
— Barlod65 (@Barlod65) November 18, 2025
@bonte@2eKamertweets
Stop de fat-bike en E-bike helmplicht invoeren
Ga toch écht fietsen: journalist Eefje Oomen (55) ergert zich aan alle Nederlanders op e-bikeshttps://t.co/wDg12kjqoL
Strengere controles op opgevoerde e-bikes
Fietsorganisaties en brancheverenigingen reageren verdeeld op de plannen. Sommige organisaties erkennen het veiligheidsprobleem, maar zetten vraagtekens bij een wettelijke helmplicht. Zij pleiten voor betere infrastructuur, strengere controles op opgevoerde e-bikes en meer verkeerseducatie.
Andere organisaties wijzen erop dat vrijwillig helmgebruik al langzaam toeneemt en dat campagnes effectiever kunnen zijn dan verplichtingen. Volgens hen moet de focus liggen op gedragsverandering en bewustwording, niet op sancties.
Handhaving en draagvlak cruciaal voor succes
Ook buiten Nederland speelt de discussie over helmplicht op e-bikes. In meerdere Europese landen wordt gekeken naar strengere regels vanwege het stijgende aantal verkeersslachtoffers. Sommige landen hebben al een helmplicht voor specifieke groepen, zoals kinderen of gebruikers van snelle e-bikes.
Internationale studies laten zien dat landen met meer helmgebruik vaak minder ernstig hoofdletsel registreren bij fietsongelukken. Tegelijkertijd tonen buitenlandse voorbeelden dat handhaving en draagvlak cruciaal zijn voor het succes van zulke maatregelen.
Geen optie
De kern van het debat over helmplicht op e-bikes ligt bij de balans tussen veiligheid en vrijheid. Nederland heeft een unieke fietscultuur waarin toegankelijkheid centraal staat. Tegelijkertijd veranderen fietsen en verkeerssituaties snel door elektrificatie.
Steeds meer experts benadrukken dat niets doen geen optie is. De combinatie van hogere snelheden, drukker verkeer en kwetsbare weggebruikers vraagt om nieuwe veiligheidsmaatregelen. Of een helmplicht op e-bikes daarbij de juiste oplossing is, blijft onderwerp van discussie.
Bronnen:
Rijksoverheid, SWOV, CBS
Lees hieronder wat we eerder schreven over helmplicht >>
Hoe zit het met een helmplicht voor e-bikes?
Sinds 1 januari moeten Nederlanders met een snorfiets verplicht een helm dragen. De helmplicht geldt voor snorfietsbestuurders, maar ook voor bijrijders. Wie de helm niet draagt, kan een boete krijgen van 100 euro. Het idee is dat door de helmplicht het aantal doden en gewonden onder snorfietsers daalt. Per jaar vallen er volgens Veilig Verkeer Nederland (VVN) tussen de 30 en 40 verkeersslachtoffers onder snor- en bromfietsers.
door Wendy Ruitemanz
Hoe zit dat eigenlijk met e-bikes en andere elektrische voertuigen zoals fatbikes, segways, monowheels en hooverboards? Lees er alles over in dit artikel.
Alternatieven steeds populairder
Alternatieven voor de snorfiets, zoals brommers, fatbikes en e-bikes, worden steeds populairder. Dealers zien niet alleen een toegenomen behoefte aan het ombouwen van snorfietsen naar bromfietsen, ook een grotere vraag naar fatbikes en e-bikes, waar nu nog geen helm voor nodig is.
Volgens BOVAG-woordvoerder Paul de Waal kiezen mensen die een helm op moeten op hun snorfiets, er in toenemende mate voor hun snorfiets om te bouwen naar een bromfiets, zodat ze dan 45 kilometer per uur mogen rijden. De maximumsnelheid voor een snorfiets is 25 kilometer per uur. Brommers mogen harder, waardoor een helm daarvoor al eerder verplicht was.
Fatbikes
De verplichting een helm te dragen geldt (nog) niet voor e-bike en ‘fatbike’ bestuurders. GroenLinks heeft recentelijk verzocht om een helmplicht voor fatbikes in te voeren. Fatbikes zien eruit als fietsen alleen dan met dikke banden. Voor fatbikes gelden de regels die voor elektrische fietsen gelden. Ze mogen alleen de weg op als ze niet harder kunnen dan 25 kilometer per uur en een vermogen hebben van minder dan 250 watt.
GroenLinks maakt zich zorgen over het feit dat steeds vaker niet-goedgekeurde fatbikes op straat rijden. De Inspectie Leefomgeving en Transport heeft gewaarschuwd dat ze door hun snelheid ook de verkeersveiligheid in gevaar brengen. GroenLinks wil daarom weten wat de mogelijkheden zijn om landelijk een helmplicht voor fatbike bestuurders op te leggen.
Onderdeel evolutie fiets
Volgens woordvoerder Rob Stomphorst van VVN horen alle e-bikes thuis op het fietspad, behalve speed pedelecs, die juridisch onder de bromfiets vallen.
“Mensen voeren hun voertuigen op en dat is illegaal. Dat is altijd zo geweest. Het is onderdeel van de evolutie van de (brom)fiets. Denk maar aan de jaren 70, waarin jongelui iedere dag aan hun Puch sleutelden en de brommertjes opvoerden”, aldus Stomphorst. “Bij e-bikes is dat hetzelfde. Het is prima om lekker te gaan fietsen met je e-bike, en in 95 procent van de gevallen is er niets aan de hand. Er zijn altijd mensen die toch kijken of de randvoorwaarden opgerekt kunnen worden.”
Plannen Rijksoverheid
Stomphorst: “De Rijksoverheid is bezig om te kijken of het opvoeren van elektrische fietsen verboden kan worden en ook hoe dat beter gehandhaafd kan worden. Een belangrijke rol ligt ook bij de fietsindustrie. De handhaving staat nu op een laag pitje. Er wordt gebouwd aan een wetgevend kader voor licht elektrische voertuigen zoals bijvoorbeeld segways, monowheels en hooverboards en ook het ongewenste opvoeren van fatbikes.”
Haast en duidelijkheid
VVN dringt eropaan dat er haast mee gemaakt wordt, zodat er duidelijkheid ontstaat voor de weggebruikers. Stomphorst: “De invoering van de helmplicht voor de snorfietser zou begrijpelijker zijn wanneer de snorfiets gelijktijdig daarmee verplaatst zou worden naar de rijbaan waar dat veilig kan en waar binnen de bebouwde kom de snelheid van 30 km moet gaan gelden.”
Minder snorfietsen
Volgens brancheorganisatie BOVAG is het aantal verkochte snorfietsen sinds de aankondiging van de helmplicht sterk gedaald. Tot en met november 2022 werden er 40 procent minder snorfietsen verkocht dan in dezelfde periode in 2021. Het aantal brommers nam juist toe: er werden 38 procent meer bromfietsen geregistreerd dan het jaar ervoor. Uit cijfers van het CBS blijkt dat Nederland begin 2022 781.000 snorfietsen en 423.000 bromfietsen en -mobielen telde.