Bron: © Canva. Op oude grave veroorzaken bomen en planten schade. Wat mag wel en niet als groen op een graf staan?
Wie wel eens over een oude begraafplaats komt, ziet verrassende grafbeplanting: verweerde grafstenen met mos, bodembedekkers die zich een weg banen tussen kieren, of zelfs flinke struiken die uit een graf lijken te groeien. Mooi en poëtisch, alleen soms vernietigt grafbedekking een graf. De regels rond grafbedekking zijn daarom de afgelopen decennia strenger.
Toch is er binnen die kaders veel mogelijk om een graf op een groene en persoonlijke manier vorm te geven. Lees over de regels en tips voor natuurlijke grafbedekking door groen.
Wat zeggen de regels over groen bij grafbedekking?
In Nederland zijn begraafplaatsen meestal eigendom van de gemeente of een kerkgenootschap, en die stellen eigen regels op voor grafbedekking. Die regels staan in het begraafplaatsreglement of de verordening lijkbezorging.
Enkele veel voorkomende richtlijnen:
- Beplanting moet binnen de grafafmetingen blijven. Uitlopers buiten de grenzen moeten worden verwijderd.
- Hoogtebeperkingen komen vaak voor: meestal tussen de 75 en 110 cm.
- Geen woekerplanten zoals bamboe, klimop of sterk wortelende struiken die stenen of paden kunnen beschadigen.
- Onderhoudsplicht: nabestaanden zijn verantwoordelijk voor het netjes houden van de beplanting.
- Soms is een vergunning nodig als er sprake is van een vaste grafbedekking zoals een grote plantbak of vaste beplanting.
Tip: Zoek altijd vooraf het reglement van de betreffende begraafplaats op. Deze is vaak online te vinden of bij de beheerder op te vragen.
Oude graven en grote grafplanten
Er waren andere regels in het verleden, daarom zie je op op oude begraafplaatsen geregeld forse struiken of bomen staan. De beperkingen waren vaak minder streng, en families kozen soms voor forse beplanting als symbool van de eeuwigheid.
Die eeuwenoude graven zijn vaak verwaarloosd. Dit komt vaak ook omdat de nabestaanden er niet meer zijn om het bij te houden, waardoor planten ongestoord uitgroeien.
Hert kan ook zijn dat een naburige boom op de begraafplaat zaad heeft losgelaten in een graf, waaruit een boom is gaan groeien. Het is niet altijd zo dat de struiken en bomen er door mensen zijn neergezet. Het levert hier en daar huiverige beelden op, alsof je op de filmset bent van Night of the living Death.
De tekst gaat verder onder da afbeeldingen >>
Planten met een betekenis
In de Victoriaanse tijd koos men vaak planten met een betekenis. Zo stond klimop voor eeuwige trouw, en taxus voor onsterfelijkheid. Praktisch nadelig zijn de wortels van klimplanten en bomen, ze drukken grafstenen scheef drukken en maken het beheer lastig.
Wie een graf toch een groene uitstraling wil geven, kan kiezen voor planten die weinig onderhoud vragen en binnen de regels passen:
Een graf mooi groen houden
Kies voor echt groen en vermijd plastic grafplanten. Een graf oogt dan veel natuurlijker. Kies inheemse soorten die passen bij het lokale klimaat en minder water vragen. Plaats planten in bakken als wortelspreiding een probleem kan zijn.
Gebruik bodembedekkers om onkruidgroei te beperken. Denk aan seizoensbeplanting voor variatie, maar houd vaste basisgroen. Groen op een graf is meer dan versiering. Het kan troost bieden, symboliek uitdrukken en een plek uitnodigend maken voor bezoek en waarin natuur en nagedachtenis elkaar vinden.
10 veel gekozen grafplanten en hun betekenis
- Lavendel – Symbool van herinnering, rust en zuiverheid. Trekt bijen en vlinders aan, wat leven brengt op de plek.
- Pachysandra (green carpet) – Een groenblijvende bodembedekker die schaduw goed verdraagt en de bodem beschermt tegen erosie. Staat voor standvastigheid en rust.
- Roos – Liefde, schoonheid en respect. Kies lage rozenstruiken of miniatuurrozen voor makkelijk onderhoud.
- Lelietje-van-dalen – Zuiverheid, nederigheid en hernieuwd leven. Prachtig in de lente.
- Sedum (vetkruid) – Eeuwigheid en standvastigheid. Zeer onderhoudsarm en winterhard.
- Taxus – Een echte grafplant voor eeuwig leven. Wordt vaak gebruikt als klein boompje of haagje op oude kerkhoven.
- Buxus – Standvastigheid en bescherming. Klassieke keuze voor strakke vormsnoei.
- Campanula (klokjesbloem) – Dankbaarheid en verbondenheid. Langdurige bloei in de zomer.
- Dwergmispel (Cotoneaster) – Symbool voor rust en gemoedsvrede. Geeft in de herfst rode bessen.
- Viooltje – Bescheidenheid en trouw. Ideaal voor kleur in de lente en herfst.
Het graf van prins Friso
Op het graf van prins Friso in Laage Vuursche is indertijd gekozen voor pachysandra’s. Alleen wat met deze grafbekleding voor de overledenen en zijn familie rust had moeten brengen zorgt nu juist voor onrust en achterklap. Meer over het mysterie rond het graf van prins Friso lees je hier.
Ons advies is dan ook om zorgvuldig na te denken over de beplanting van een graf. De beste keuze is vaak een combinatie van symbolische en onderhoudsvriendelijke echte en vaste planten, zodat het graf het hele jaar door netjes en verzorgd blijft zonder veel onderhoud. Laat je daarbij goed informeren door een hovenier of uitvaartbegeleider en raadpleeg altijd de specifieke regels voor grafbedekking bij de betrokken gemeente.
Op de historische begraafplaats aan de Diepenveenseweg in Deventer liggen talloze graven van vroegere bekende persoonlijkheden, omgeven door een indrukwekkend stukje natuurlijke verwildering.
Bekijk hieronder de beelden >>
Bronnen:
Overheid.nl