Bron: © Canva. Er start een landelijke pilot voor aanvullend forensisch medisch onderzoek
Femicide is een groeiend maatschappelijk probleem en wurgpogingen gelden als een van de belangrijkste waarschuwingssignalen. Zelfs de koning stipte femicide aan zijn troonrede. “We kunnen niet accepteren dat meisjes zich op straat niet veilig voelen.”
Om slachtoffers beter te beschermen en bewijs sneller veilig te stellen, starten politie, Openbaar Ministerie en het Landelijk Onderzoeks- en Expertisebureau FMO (LOEF) met een landelijke pilot voor aanvullend forensisch medisch onderzoek.
Snelle actie na wurgpoging
Wanneer een vrouw wordt gewurgd tijdens een geweldsincident in de relationele sfeer, zijn de zichtbare verwondingen vaak minimaal. Toch kan er intern ernstig letsel zijn, zoals zwellingen in de keel, beschadigingen van de luchtpijp of bloedingen in het netvlies. Deze tekenen verdwijnen vaak binnen korte tijd. Daarom is snelheid cruciaal.
We weten dat een wurgpoging vaak een kantelpunt is in een relatie die wordt gekenmerkt door geweld
Binnen 48 uur
Met de nieuwe werkwijze wordt het mogelijk om binnen 48 uur na melding bij de politie aanvullend forensisch medisch onderzoek te laten uitvoeren door het LOEF. Daarmee ontstaat beter en betrouwbaarder bewijs dat kan bijdragen aan een zwaardere straf en snellere bescherming van het slachtoffer.
Sterke basis voor waarheidsvinding
Landelijk officier van justitie forensische opsporing Mirjam Warnaar benadrukt het belang van deze aanpak: “Wat je aan de buitenkant nauwelijks ziet, kan van binnen levensgevaarlijke gevolgen hebben. Als wij dat snel en goed kunnen vastleggen, hebben we een sterke basis voor waarheidsvinding én betere bescherming tegen herhaling.”
Lees verder onder de video >>
Pilot in meerdere regio’s
De pilot start in Midden-Nederland en breidt daarna uit naar Oost-Nederland en Oost-Brabant. Uiteindelijk moet de methode beschikbaar komen voor alle politie-eenheden in Nederland. Het ministerie van Justitie en Veiligheid ondersteunt de aanpak financieel, zodat ook wetenschappelijk onderzoek mogelijk wordt naar de effectiviteit van deze medische technieken.
Beter reageren op de rode vlaggen
Volgens Martin Sitalsing, landelijk portefeuillehouder Zorg en Veiligheid bij de politie, laat dit project zien hoe samenwerking tussen medische en justitiële instanties levens kan redden: “De verbinding tussen medisch en forensisch onderzoek versterkt de bewijslast en helpt ons beter te reageren op de rode vlaggen bij ernstig huiselijk geweld.”
Femicide als rode vlag
In Nederland komen jaarlijks tientallen vrouwen om het leven door geweld van hun (ex-)partner. Nog meer vrouwen leven dagelijks met intimidatie, mishandeling en psychische terreur. Wurgpogingen gelden internationaal als een van de belangrijkste voorspellers van femicide, het doden van vrouwen om wie ze zijn, vaak door een intieme partner.
Koning: ‘Geld beschikbaar voor versterking’
In zijn troonrede gaf de koning aan dat de aanpak iets vraagt van de hele samenleving, maar ook van politiek en bestuur. “In de begroting voor 2026 is geld beschikbaar voor versterking van de veiligheid op stations, voor meer opvangplekken voor vrouwen die te maken hebben met huiselijk geweld en voor de aanpak van femicide”, aldus de koning.
Lees verder onder de video >>
Levens redden
Judith van Schoonderwoerd den Bezemer, landelijk officier van justitie huiselijk geweld en seksuele misdrijven, zegt hierover: “We weten dat een wurgpoging vaak een kantelpunt is in een relatie die wordt gekenmerkt door geweld. Sneller en beter onderzoek kan ons helpen om eerder en effectiever in te grijpen, en daarmee mogelijk levens te redden.”
Directe indicator voor mogelijk femicide
Ook medisch directeur Guido Reijnen van het LOEF benadrukt de urgentie: “Met moderne medische technieken kunnen we inwendig letsel aantonen dat tot nu toe vaak onzichtbaar bleef. Verwurging is een van de duidelijkste signalen van escalerend geweld en een directe indicator voor mogelijk femicide.”
Forensische technieken maken letsel zichtbaar
Het aanvullende onderzoek kijkt onder meer naar netvliesbloedingen, zwellingen in de hals en beschadigingen van de keelholte. Deze bevindingen vormen hard bewijs in rechtszaken, waar de ernst van het geweld vaak moeilijk aan te tonen is.
Volgens internationale studies verhoogt niet-fatale verwurging het risico op femicide aanzienlijk. In een onderzoek gepubliceerd in het Journal of Emergency Medicine (2008) werd vastgesteld dat vrouwen die ooit door hun partner waren gewurgd, 7 keer zoveel kans hadden om later te worden gedood door diezelfde partner.
Het zichtbaar maken van dit letsel biedt niet alleen juridische voordelen, maar helpt ook hulpverleners, artsen en politie om sneller bescherming en opvang te organiseren.
We kunnen niet accepteren dat meisjes zich op straat niet veilig voelen’. Nu is het tijd voor beleid.
— Songul Mutluer (@songulmutluer) September 16, 2025
Maandagavond debatteren we in de Kamer over onze plannen in de strijd voor vrouwenveiligheid en tegen femicide!@gl_pvda pic.twitter.com/kA5e0QzGKB
Nederland in cijfers niet uniek
Sinds 2023 houdt het Openbaar Ministerie specifiek bij hoeveel geweldszaken vrouwelijke slachtoffers betreffen. In 2024 registreerde het OM 24 zaken van moord of doodslag met een vrouwelijk slachtoffer en 49 pogingen daartoe. Het werkelijke aantal ligt vermoedelijk hoger, omdat zaken waarbij de dader ook zelfmoord pleegt niet in de statistieken worden opgenomen.
Internationale cijfers laten zien dat Nederland hierin niet uniek is. Volgens UN Women en de World Health Organization (WHO) wordt wereldwijd bijna een derde van alle vrouwen ooit in hun leven geconfronteerd met fysiek of seksueel geweld, vaak door een partner. Wurgpogingen worden daarbij steeds vaker erkend als directe voorbode van femicide.
Hoop op structurele verandering
De pilot moet uitwijzen of de nieuwe aanpak landelijk ingevoerd kan worden. Als de resultaten positief zijn, kan het onderzoek naar wurgpogingen standaard onderdeel worden van de opsporing in huiselijk geweldzaken. Dat zou een belangrijke stap zijn in de strijd tegen femicide.
De samenwerking tussen politie, OM en LOEF wordt gezien als voorbeeld van hoe multidisciplinaire aanpak nodig is om dit hardnekkige probleem te bestrijden. Door snel en nauwkeurig letsel vast te leggen, hopen betrokken instanties niet alleen de bewijslast te versterken, maar vooral levens te redden.
Bronnen:
Openbaar Ministerie, Politie Nederland, UN Women, World Health Organisation, HLN