Bron: Canva. Erfenissen in Nederland verdubbeld: oorzaken, cijfers en wat jij moet weten
De waarde van erfenissen in Nederland is in 15 jaar tijd ruim verdubbeld. Dat is geen kortstondige piek, maar een structurele trend die wordt gedreven door demografie en vermogensgroei. Wat zit hierachter, wat betekent het voor jou en waar moet je op letten als nalater of erfgenaam? We zetten het helder op een rij.
Waarom stijgen erfenissen zo snel?
Uit recente cijfers blijkt dat in 2022 ruim 169.000 overledenen samen zo’n 28 miljard euro nalieten, een verdubbeling ten opzichte van 15 jaar geleden, toen het totaal rond de 14 miljard euro lag. 2 factoren springen eruit:
- De babyboomgeneratie (geboren tussen 1946 en 1964) overlijdt nu steeds vaker. Deze groep is groot en heeft haar leven lang vermogen opgebouwd.
- Huizenprijzen zijn fors gestegen. De waarde van woningen is in veel gevallen het grootste onderdeel van de erfenis. Sinds 2007 zijn huizenprijzen gemiddeld met tientallen procenten gestegen, waardoor het overgedragen vermogen per nalatenschap sterk is toegenomen.
De invloed van babyboomers
Babyboomers zijn bepalend voor deze trend. Zij bezitten gemiddeld meer vermogen dan andere generaties. Hun erfenissen zijn daardoor vaak aanzienlijk hoger. Naast woningen bestaat hun vermogen uit spaargeld, beleggingen en verzekeringspolissen. Nu deze generatie massaal overlijdt, stroomt er jaarlijks tientallen miljarden euro’s naar de volgende generaties.
Volgens schattingen zal de jaarlijkse waarde van nalatenschappen de komende 25 jaar verder stijgen tot mogelijk 40 miljard euro per jaar, afhankelijk van de demografische ontwikkeling en huizenprijzen.
De tekst gaat onder de video verder >>
De gemiddelde erfenis in Nederland:
De gemiddelde erfenis in Nederland bedraagt tegenwoordig tussen de €165.000 en €175.000 per persoon, vooral dankzij de gestegen huizenprijzen en het vermogen dat oudere generaties hebben opgebouwd. Toch is dit gemiddelde enigszins vertekend, omdat een kleine groep zeer vermogende mensen het cijfer omhoog trekt. Voor veel Nederlanders ligt de nalatenschap juist lager, zeker als er geen eigen woning in het bezit is.
De helft van alle erfenissen blijft onder de €100.000. Meestal bestaat een erfenis uit de waarde van een woning, spaargeld en soms beleggingen. Wie een huis nalaat, laat vaak een aanzienlijk hoger bedrag na dan wie alleen spaargeld bezit. Dit onderstreept hoe groot de verschillen kunnen zijn: erfenissen variëren van enkele duizenden tot enkele tonnen euro’s, afhankelijk van persoonlijke situatie en vermogen.
Samenleving en erfbelasting: groter verschil tussen arm en rijk?
De groei van de erfenissen heeft invloed op de hele samenleving. Steeds meer vermogen gaat naar een kleine groep: de kinderen van babyboomers. Wie niets erft, ziet de vermogensverschillen juist groter worden. Dit zet de discussie over erfbelasting en gelijke kansen tussen generaties op scherp. Tegelijk is erfbelasting een belangrijke bron van inkomsten voor de overheid, maar wordt er ook kritiek op geleverd: is het nog wel eerlijk verdeeld?
- De huizenmarkt kan veranderen, doordat sommige starters met een erfenis makkelijker aan een huis komen
- De vraag groeit: moeten we erfbelasting aanpassen om verschillen te verkleinen?
- Erfbelasting onder druk: De groeiende waarde van erfenissen zorgt voor discussie over erfbelasting. In 2022 ontving de overheid ruim 2,4 miljard euro aan erf- en schenkbelasting. Er zijn pleidooien om de regels aan te passen om vermogensverschillen te verkleinen, maar er is ook kritiek: is het huidige systeem nog wel eerlijk?
- Concentratie van vermogen: Steeds meer vermogen komt terecht bij een relatief kleine groep, de kinderen van babyboomers. Wie niets erft, ziet de kloof met vermogende leeftijdsgenoten groter worden.
- Politiek en samenleving denken na over het eerlijk verdelen van vermogen
Lees ook: Erfbelasting verhogen: wat betekent dat voor jouw nalatenschap?
Wat betekent dit voor jou?
Laat je een huis en spaargeld na, dan is de kans groot dat je erfgenamen meer ontvangen dan vorige generaties. Daarom is het belangrijk om je nalatenschap goed te regelen. Denk aan de volgende punten:
- Bespreek tijdig je wensen met familie en maak je testament actueel.
- Verdiep je in de erfbelasting en schenkingsvrijstellingen. Zo kun je mogelijk belasting besparen of schenken bij leven.
- Win advies in bij een financieel adviseur of notaris om je nalatenschap eerlijk en optimaal te regelen.
Recente cijfers van de Notariële Beroepsorganisatie en het CBS:
- Ongeveer 40% van de Nederlanders heeft een testament.
- Van deze groep heeft niet iedereen het testament actueel of volledig afgestemd op de wensen rond hun nalatenschap.
- Ruim 60% heeft géén testament en vertrouwt dus op de standaard wettelijke verdeling.
- Vooral ouderen (65+) en mensen met een eigen huis of kinderen laten vaker een testament opstellen.
- Veel testamenten zijn verouderd of onvoldoende duidelijk, waardoor nabestaanden soms voor verrassingen of conflicten komen te staan.
Het is dus verstandig om je testament regelmatig te laten controleren en bij te werken, zodat je zeker weet dat je wensen goed zijn vastgelegd.
Vooruitkijken: hoe ziet de toekomst eruit?
Experts verwachten dat erfenissen de komende jaren alleen maar verder zullen stijgen. Vooral omdat de oudste babyboomers nu overlijden en hun vermogen overdragen. Tegelijk blijft het spannend wat bijvoorbeeld de huizenprijzen doen en of de regels rond erfbelasting veranderen. Houd daarom het nieuws en de politiek goed in de gaten als je zelf wilt plannen of erfgenaam bent.
Let op! Startpagina geeft geen financieel advies, alleen tips en informatie. Raadpleeg bij vragen altijd een financieel adviseur.