Bellen, vergaderen, foto’s maken en gamen. Fietsers, automobilisten en voetgangers pakken steeds vaker hun telefoon erbij onderweg. Die digitale afleiding achter het stuur is een van de voornaamste oorzaken van dodelijke verkeersongevallen.
Vooral onder volwassenen is sprake van een toename. 3 op de 4 volwassenen doet het. Lag het percentage in 2017 nog op 66,1%, in 2023 in was dit 74,9%. Onderzoekers van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) ontdekten dat weggebruikers onderweg meer gamen dan 6 jaar geleden.
Online vergaderen in het verkeer
Ook maken volwassen weggebruikers meer foto’s en video’s dan in 2017. Bij de fietsers deed 28,5% dit in 2017, afgelopen jaar was dat zo’n 10% meer. Bij de automobilisten nam dit aandeel toe van 15,3% in 2017 naar 24,9% in 2023. Daarnaast wordt er sinds de coronacrisis vaker online vergaderd in het verkeer, concludeert het SWOV. Andere activiteiten achter het stuur of op de fiets zijn bellen, berichten sturen, berichten lezen, navigatie instellen en muziek opzetten.
Veel ongelukken door afleiding in het verkeer
Het percentage volwassenen dat weleens gamet op de fiets steeg van 4,3% in 2017 naar 13% afgelopen jaar, bij automobilisten steeg dit van 3,3% naar 11,4%. Cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) geven aan dat bij ongeveer 1 op de 5 verkeersongevallen in Nederland smartphones een rol spelen, door bellen, sms’en, of het gebruik van apps tijdens het rijden. Afleiding in het verkeer is volgens het SWOV verantwoordelijk voor 20 tot 30% van de ongelukken.
Appen achter het stuur
Sinds 1 juli 2019 is het verboden om een telefoon vast te houden op de fiets. De boete hiervoor was aanvankelijk 95 euro, nu is die 160 euro. Automobilisten moeten 420 euro betalen als ze betrapt worden met een telefoon in de hand. Het SWOV heeft ook onderzoek gedaan naar de negatieve effecten op het rij- en kijkgedrag van appen achter het stuur met de smartphone in de hand en van appen terwijl de smartphone in een houder is geplaatst net naast het stuur. Het eerste is in Nederland verboden, het tweede niet.
Lees verder onder video >>
Gevaar voor andere weggebruikers
Met de voortdurende stroom van meldingen van berichten, e-mails, sociale media-updates en van apps, is de verleiding om even snel te kijken voor ons vrijwel onweerstaanbaar geworden. Echter, elke seconde die wordt besteed aan het staren naar een scherm terwijl je rijdt, vergroot het risico op een ongeluk. Niet alleen brengen bestuurders zichzelf in gevaar, maar ook andere weggebruikers.
Andere digitale afleidingen
Naast smartphones zijn er ook andere digitale afleidingen zoals de ingebouwde infotainmentsystemen, waarmee we navigeren, Googelen en video’s kijken. Het gebruik van deze systemen is net zo gevaarlijk als het gebruik van een smartphone achter het stuur. Het gebruik schreeuwt om een oplossing.
Hoe het tij te keren?
Er zijn verschillende maatregelen die getroffen kunnen worden om het gebruik van onze gadgets te verminderen:
- Bewustwording creëren van de gevaren bij verkeersdeelnemers.
- Strengere maatregelen zoals zwaardere boetes en strengere handhaving.
- Technologische oplossingen: apps en systemen die automatisch berichten beantwoorden.
- Verplichte rijhulpsystemen in voertuigen om te waarschuwen voor tekenen van afleiding.
Bronnen: SWOV, NOS. Foto: and.one voor Canva