Bron: © Canva. Burlende herten tijdens de bronsttijd.
Zodra de dagen korter zijn en de nachten frisser, verandert de rust in bossen en heidegebieden in een indrukwekkend schouwspel. Het is bijna bronsttijd: de periode waarin mannelijke edelherten strijden om de aandacht van de hindes. Hun kenmerkende burlende roep, een diep, grollend geluid, galmt over de Veluwe en andere natuurgebieden en trekt jaarlijks duizenden natuurliefhebbers.
Lees hier over de populariteit van de bronstexcursies en wat deze bronsttijd inhoudt. Plan nu alvast je moment om de natuur in te gaan, dat wil je niet missen.
Wanneer is de bronsttijd?
De bronsttijd van edelherten loopt meestal van midden september tot begin oktober, met het hoogtepunt vaak in de 2e helft van september. Het exacte begin verschilt per gebied en per jaar, omdat weersomstandigheden en de conditie van de dieren een rol spelen.
Wat gebeurt er tijdens de bronst?
Tijdens deze periode laten de mannetjes zich van hun meest indrukwekkende kant zien. Ze burlen om rivalen af te schrikken en hindes te lokken, rollen door modder om sterker te ruiken, en vechten soms met hun geweien om hun dominantie te bewijzen.
Het gewei is dan op zijn grootst en kan wel 10 kilo wegen. Ook vallen de langere halsvacht en de kenmerkende bronstmanen op.
- Het woord ‘bronst’ komt van het oude woord voor ‘gloed’ of ‘brand’.
- Een hert is zo’n 8,5 maand drachtig en krijgt meestal 1 kalfje.
- Niet alleen edelherten hebben een bronstperiode: ook reeën (juli–augustus) en damherten (oktober–november) kennen dit gedrag.
De bronsttijd is kort maar krachtig: een unieke kans om de natuur op haar meest indrukwekkend te ervaren.
De tekst gaat verder onder het Instagram-bericht >>
Populaire excursies bij Staatsbosbeheer
Wie het bronstspektakel graag van dichtbij meemaakt, kan met een boswachter op excursie of met een eigen gezelschap wandelen. Staatsbosbeheer verzorgt elk jaar wandelingen over de Veluwe en speciale tochten met de ecokar door de Oostvaardersplassen.
Deze excursies zijn enorm populair: voor dit jaar zijn ze vrijwel allemaal volgeboekt.
Ga zelf op pad om herten te spotten
Geen plek meer kunnen bemachtigen bij het dichtstbijzijnde natuurgebied bij jou in de buurt? Dan zijn er genoeg manieren om zelf de bronsttijd te beleven:
- Ga vroeg in de ochtend of juist rond zonsondergang zelf op pad, wanneer herten het meest actief zijn.
- Bezoek observatiepunten en wildkijkschermen, die in verschillende natuurgebieden te vinden zijn.
- Draag neutrale, geurloze kleding en beweeg je zo stil mogelijk om de dieren niet te verstoren.
- Volg speciale wandelroutes die langs kansrijke plekken komen.
Let wel extra op in de schemering langs boswegen: herten steken in deze periode vaker over. Je hebt ze liever niet op de motorklep van je auto.
Waarom extra opletten tijdens de bronst?
- Territoriaal gedrag bij edelherten: mannetjes beschermen hun harem en kunnen dreigen of uitvallen als je te dichtbij komt.
- Onvoorspelbare ontmoetingen: vooral in schemering en donker, wanneer dieren actief zijn.
- Wilde zwijnen: het hele jaar door alert; verras ze niet, zeker niet bij biggen.
Veilig de bossen in: de 8 belangrijkste regels
- Blijf op gemarkeerde paden. Zo voorkom je verstoring en onverwachte confrontaties.
- Houd ruime afstand (minimaal 50 meter). Gebruik een verrekijker of telelens voor observatie.
- Wees stil en voorspelbaar. Praat zacht, geen felle lampen of flits, geen drones.
- Neem een omweg bij waarneming. Zie je dieren op het pad? Wacht of kies een andere route.
- Hond aan de lijn. Ook de braafste hond triggert verdedigingsgedrag.
- Volg lokale aanwijzingen. Respecteer tijdelijke afsluitingen en borden van beheerders.
- Geen voer, geen lokgeluiden. Voeren en lokken is verboden en onveilig.
Bronnen:
Staatsbosbeheer, Nationaal Park De Hoge Veluwe, Natuurmonumenten, Wandel.nl