Historie van Vandaag 5 november

Het Buskruitverraad van 1605 was een samenzwering van katholieke rebellen, geleid door Guy Fawkes, om het Engelse parlement op te blazen. Ze wilden koning James I vermoorden, met de hoop de protestantse regering omver te werpen en een katholieke monarch te installeren. Fawkes en zijn mede-samenzweerders hadden 36 vaten buskruit in de kelder onder het parlement geplaatst. De aanslag werd echter verijdeld toen Fawkes op 5 november 1605 werd betrapt en gearresteerd. Sindsdien wordt in het Verenigd Koninkrijk jaarlijks Guy Fawkes Night gevierd met vreugdevuren en vuurwerk. De gebeurtenis heeft ook gediend als inspiratie voor de film ‘V for Vendetta.’

In november 1914 verklaarden de geallieerden, waaronder Groot-Brittannië, officieel de oorlog aan het Ottomaanse Rijk (Turkije). Dit gebeurde nadat Turkije zich had aangesloten bij de Centrale Mogendheden, die bestonden uit Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en later Bulgarije. Het Ottomaanse Rijk had al enkele maanden eerder Britse en Franse doelen aangevallen, waaronder een verrassingsaanval op de Russische Zwarte Zeevloot. De oorlogsverklaring leidde tot zware gevechten in het Midden-Oosten, waaronder de beroemde Gallipoli-campagne. Turkije’s betrokkenheid in de oorlog versnelde uiteindelijk de ondergang van het Ottomaanse Rijk, dat in 1922 uiteenviel.

In november 1963, enkele weken voor de moord op president John F. Kennedy, bracht vicepresident Lyndon B. Johnson een officieel bezoek aan Rotterdam. Tijdens zijn bezoek aan de stad, en met name de haven van Rotterdam, sprak Johnson met Nederlandse leiders over de economische en militaire samenwerking tussen de Verenigde Staten en Nederland. Hij prees de stad om haar indrukwekkende wederopbouw na de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog. Het bezoek vond plaats in een periode van grote internationale spanningen tijdens de Koude Oorlog, en onderstreepte het belang van trans-Atlantische samenwerking binnen het NAVO-bondgenootschap. De reis stond symbool voor de hechte relatie tussen Nederland en de Verenigde Staten.

In 1987 werd de Oosterscheldedamweg officieel geopend, waarmee de voltooiing van een van de grootste Nederlandse waterbouwkundige projecten, de Deltawerken, werd gemarkeerd. De Oosterscheldekering, een unieke stormvloedkering, werd gebouwd om Zeeland te beschermen tegen overstromingen zoals de ramp van 1953. De weg over de dam maakt deel uit van de N57 en verbindt de Zeeuwse eilanden Schouwen-Duiveland en Noord-Beveland. De opening van de damweg was een belangrijk moment, omdat het de balans tussen waterveiligheid en natuurbehoud symboliseerde. De kering kan namelijk gesloten worden bij stormvloed, terwijl het grootste deel van de tijd de getijdenwerking in de Oosterschelde behouden blijft.

In november 1991 verdween de Britse mediamagnaat Robert Maxwell onder mysterieuze omstandigheden tijdens een reis op zijn luxe jacht, de Lady Ghislaine, nabij de Canarische Eilanden. Enkele dagen later werd zijn lichaam gevonden in de Atlantische Oceaan. Maxwell’s dood riep veel vragen op, variërend van een ongeluk tot mogelijke zelfmoord, maar sommigen vermoedden zelfs moord vanwege zijn complexe financiële situatie. Na zijn dood werd ontdekt dat Maxwell grote bedragen had verduisterd uit de pensioenfondsen van zijn bedrijven om zijn imperium draaiende te houden. Zijn verdwijning en dood blijven een van de grootste mysteries in de zakenwereld van die tijd.

In november 2006 is de voormalige Iraakse dictator Saddam Hoessein veroordeeld tot de doodstraf door ophanging, nadat hij schuldig was bevonden aan misdaden tegen de menselijkheid. De veroordeling betrof specifiek zijn rol in het bloedbad van Dujail in 1982, waarbij 148 sjiitische inwoners zijn geëxecuteerd als vergelding voor een moordaanslag op hem. Het proces vond plaats in Irak, onder toezicht van een Iraaks tribunaal, maar is omgeven door controverse en kritiek op zowel de eerlijkheid als de politieke invloed op de rechtszaak. Ondanks internationale protesten tegen de doodstraf is het vonnis op 30 december 2006 voltrokken. De executie markeerde het einde van een tumultueus tijdperk in Irak’s geschiedenis.

In november 2021 vond een tragedie plaats tijdens het Astroworld Festival in Houston, Texas, waar zeker 8 mensen omkwamen en honderden gewond raakten door verdringing tijdens een concert van rapper Travis Scott. Het incident gebeurde toen het publiek massaal naar voren drong, wat leidde tot chaos en paniek. Ondanks signalen van nood bleef het concert doorgaan, wat later veel kritiek opleverde. De ramp bracht vragen op over de veiligheidsmaatregelen bij grootschalige evenementen en de verantwoordelijkheid van organisatoren en artiesten. Het Astroworld Festival werd onmiddellijk stopgezet, en er volgden juridische acties tegen Travis Scott en de organisatoren.

5 november is o.a. de geboortedag van:

• Anna Maria van Schurman (1607 – 1678) eerste studente aan een Nederlandse universiteit
• Theo van Gogh (1920 – 1945) verzetsstrijder
• Herman Brood (1946 – 2001) Nederlands popmuzikant en kunstschilder
• Sam Rockwell (1968) Amerikaans acteur
• Remko Harms (1981) Nederlands musicalacteur en zanger
• René Froger (1960) Nederlands zanger
• Vivien Leigh (1913 – 1967) Brits actrice
• Tilda Swinton (1960) Brits actrice
• Famke Janssen (1964) Nederlands filmactrice

• Guy Fawkes Night – Verenigd Koninkrijk
• Election Day – Verenigde Staten
• Melbourne Cup Day – Australië (Victoria)
• Werelddag voor Bewustwording rond Tsunami’s
• Conmemoración Patriótica en la Ciudad de Colón – Panama