In Historie van Vandaag geven wij aandacht aan gebeurtenissen op 30 september die vroeger hebben plaatsgevonden. Mooie, treurige en bijzondere momenten uit het verleden, die wij ons misschien nog wel herinneren. (Her)ken jij ze?
Wat is er gebeurd op 30 september?
Op 30 september 1791 vond de première van “Die Zauberflöte” plaats en 1955 verongelukte de beroemde acteur James Dean. In 1929 is de eerste bemande vlucht met een raketvliegtuig met aan boord is Fritz von Opel, en in 1938 is het Verdrag van München ondertekend. In 1960 is de eerste aflevering van The Flintstones uitgezonden in Amerika, is SS Rotterdam door de Holland Amerika Lijn uit de vaart genomen, en is nazi-oorlogsmisdadiger Albert Speer vrijgelaten in 1966.
1791 – Première van Die Zauberflöte

Op 30 september 1791 vond de première van “Die Zauberflöte” plaats in Wenen. Dit betoverende singspiel, gecomponeerd door Wolfgang Amadeus Mozart is uitgevoerd in het Freihaustheater auf der Wieden. Het libretto, geschreven door Emanuel Schikaneder, combineerde elementen van sprookjes, mystiek en vrijmetselarij. Ondanks de aanvankelijke gemengde reacties, groeide de opera snel uit tot een van Mozarts meest geliefde werken. Het verhaal, vol symboliek en moraal, en de innovatieve muziek zorgden ervoor dat “Die Zauberflöte” een blijvende klassieker werd in het operarepertoire.
1955 – James Dean verongelukt

Op 30 september 1955 kwam de Amerikaanse acteur James Dean tragisch om het leven bij een auto-ongeluk. Hij reed in zijn Porsche 550 Spyder, bijgenaamd “Little Bastard”, toen hij op een kruispunt in Californië in botsing kwam met een andere auto. Dean was op dat moment slechts 24 jaar oud en stond aan het begin van een veelbelovende carrière. Zijn dood maakte hem tot een legendarisch icoon van de Amerikaanse cinema, mede door zijn rollen in films als “Rebel Without a Cause” en “East of Eden”. James Dean blijft een symbool van jeugdige rebellie en tragische vroegtijdige sterfgevallen in Hollywood.
1960 – The Flintstones voor het eerst op televisie

Op 30 september 1960 is de eerste aflevering van “The Flintstones” uitgezonden op de Amerikaanse televisie. De animatieserie, gemaakt door Hanna-Barbera, was een van de eerste prime-time cartoons en vond al snel een groot publiek. Het verhaal volgde het leven van Fred Flintstone en zijn gezin in de fictieve stad Bedrock, waar moderne problemen op humoristische wijze zijn behandeld in een steentijdsetting. Dankzij zijn aanstekelijke humor en herkenbare personages werd de show een cultureel fenomeen. “The Flintstones” blijft tot op de dag van vandaag een klassieker in de wereld van animatie.
Tekst gaat verder onder de video >>
1997 – SS Rotterdam door de Holland Amerika Lijn uit de vaart genomen

In september 1997 is de SS Rotterdam, een iconisch schip van de Holland Amerika Lijn, officieel uit de vaart genomen. Het schip, dat in 1959 is gelanceerd, had jarenlang dienstgedaan als zowel trans-Atlantische lijndienst als cruiseschip. Met zijn elegante ontwerp en rijke geschiedenis stond de SS Rotterdam symbool voor een tijdperk van luxe reizen over zee. Na haar pensioen is het schip gered van de sloop en omgebouwd tot een drijvend hotel en museum in de haven van Rotterdam. Tegenwoordig is de SS Rotterdam een populaire toeristische attractie en een eerbetoon aan het maritieme erfgoed van Nederland.
Tekst gaat verder onder de video >>
1929 – Eerste bemande vlucht met een raketvliegtuig; aan boord is Fritz von Opel

Op 30 september 1929 vond de eerste bemande vlucht met een raketvliegtuig plaats, met Fritz von Opel aan boord. Het toestel, de Opel-Sander RAK.1, is uitgerust met 16 raketmotoren en is ontwikkeld in samenwerking met ingenieur Max Valier en raketpionier Friedrich Sander. De vlucht vond plaats op een vliegveld in Frankfurt en markeerde een mijlpaal in de luchtvaart- en rakettechnologie. Hoewel de vlucht slechts korte tijd duurde en beperkt was in afstand, bewees het experiment de potentie van raketaandrijving. Fritz von Opel werd hierdoor een van de eerste mensen die met een raketvliegtuig de lucht inging.
1966 – Nazi-oorlogsmisdadiger Albert Speer vrijgelaten

Op 30 september 1966 werd Albert Speer, voormalig nazi-minister van Bewapening, vrijgelaten uit de Spandau-gevangenis na twintig jaar gevangenisstraf. Speer was in de Neurenbergse processen veroordeeld voor oorlogsmisdaden, waaronder het gebruik van dwangarbeiders in de wapenindustrie. Hij stond bekend als een van de weinige nazi-leiders die enige verantwoordelijkheid accepteerde voor de misdaden van het regime. Na zijn vrijlating publiceerde hij verschillende memoires waarin hij zijn rol in het Derde Rijk beschreef en probeerde zijn imago te nuanceren. Zijn vrijlating is echter met controverse ontvangen, vooral door overlevenden van de Holocaust.
1938 – Verdrag van München

Op 30 september 1938 is het Verdrag van München ondertekend, waarbij Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland en Italië overeenkwamen dat Duitsland het Sudetenland, een deel van Tsjechoslowakije, mocht annexeren. De Britse premier Neville Chamberlain en de Franse premier Édouard Daladier hoopten hiermee een oorlog te vermijden door in te stemmen met Hitlers eisen. Het verdrag is echter gezien als een daad van appeasement, die de agressie van Nazi-Duitsland alleen maar versterkte. Tsjechoslowakije zelf is niet betrokken bij de onderhandelingen en is gedwongen het gebied af te staan. De overeenkomst leidde uiteindelijk niet tot vrede, maar vormde een opmaat naar de Tweede Wereldoorlog.
Er is er één jarig hoera!

30 september is o.a. de geboortedag van:
- Max Verstappen (1997) Nederlands Formule 1 coureur
- Andy van der Meyde (1979) Nederlands voetballer
- Paul de Munnik (1970) Nederlands acteur en zanger
- Frank Rijkaard (1962) Nederlands voetbaltrainer, oud top-voetballer
- Wilfried de Jong (1957) Nederlands televisiemaker, cabaretier, schrijver
- Henk Spaan (1948) Nederlands journalist en televisieprogrammamaker
- Wilhelmina Drucker (1847 – 1925) Nederlands feministe
- Wopke Hoekstra (1975) Nederlands politicus
Feest- en gedenkdagen op 30 september

- Onafhankelijkheidsdag – Botswana
- Internationale Vertaaldag
- Dag van de Landbouw – Sao Tomé en Principe
- Sint Hiëronymus
- Bevrijdingsdag – Abchazië
Contact met de redactie
Bekijk dagelijks onze Historie van Vandaag artikelen. Mis jij een belangrijke gebeurtenis, die vandaag heeft plaatsgevonden? Meld het aan onze redactie: pers@startpagina.nl.
Illustraties: Artist impressions door DALL-e.