Historie van 29 mei

Op 29 mei 1985 vond het Heizeldrama plaats tijdens de finale van de Europacup I tussen Liverpool en Juventus in het Heizelstadion in Brussel. Voor aanvang van de wedstrijd braken rellen uit tussen supporters, waarbij paniek uitbrak en een muur instortte. Het drama kostte aan 39 mensen het leven, voornamelijk Italiaanse fans, en meer dan 600 mensen raakten gewond. De ramp leidde tot een wereldwijde schok en zware kritiek op de organisatie en veiligheid in stadions. Als gevolg hiervan werden Engelse clubs jarenlang uitgesloten van Europese competities. Het Heizeldrama markeerde een triest dieptepunt in de geschiedenis van het voetbal en gaf aanleiding tot hervormingen op het gebied van stadionveiligheid.

Op 29 mei 1913 ging het ballet Le Sacre du Printemps (Het Lentefeest) van Igor Stravinsky in première in Parijs. De avant-gardistische muziek en het vernieuwende, expressieve choreografiewerk van Vaslav Nijinsky veroorzaakten een schok bij het publiek, wat leidde tot tumult en zelfs rellen. Hoewel het aanvankelijk controversieel was, werd het later erkend als een meesterwerk dat de modernistische kunstwereld ingrijpend beïnvloedde. Vandaag wordt Le Sacre du Printemps beschouwd als een van de meest invloedrijke composities van de 20e eeuw.

Op 29 mei 1926 werd de Vrijzinnig Protestantse Radio Omroep (VPRO) opgericht in Nederland. De omroep werd opgericht vanuit een vrijzinnig-protestantse achtergrond, met een nadruk op onafhankelijk denken en maatschappelijk engagement. In de loop der jaren groeide de VPRO uit tot een unieke publieke omroep, bekend om zijn baanbrekende en vaak experimentele programmering op het gebied van kunst, cultuur, wetenschap en actualiteiten. Met programma’s als Tegenlicht en documentaires heeft de VPRO een reputatie opgebouwd als vernieuwend en grensverleggend. Tot op de dag van vandaag staat de omroep voor eigenzinnigheid en kwaliteit in de Nederlandse media.

Op 29 mei 1955 ontstond de eerste officiële file in Nederland, op de rijksweg naar Zandvoort. Door het mooie weer en de Grote Prijs van Zandvoort, een populaire autorace, stroomden duizenden mensen tegelijk naar de kustplaats. Het leidde tot een opstopping van ongeveer 10 kilometer, iets wat toen nog als bijzonder werd beschouwd. Deze gebeurtenis markeerde het begin van een nieuw fenomeen in Nederland, dat sindsdien steeds vaker voorkomt. Tegenwoordig zijn files een bekend onderdeel van het dagelijkse leven, maar in 1955 was het nog een opvallende noviteit.

Op 29 mei 1969 trad in Nederland een nieuwe omroepwet in werking die leidde tot de oprichting van de NOS (Nederlandse Omroep Stichting). In deze reorganisatie werden de Nederlandse Televisie Stichting (NTS) en de Nederlandse Radio Unie (NRU) samengevoegd. De NOS kreeg de taak om te zorgen voor de landelijke nieuwsvoorziening en het uitzenden van programma’s van algemeen belang. Dit markeerde een belangrijke stap in de centralisatie en professionalisering van de publieke omroep in Nederland. De NOS is sindsdien uitgegroeid tot een centrale speler in de journalistiek en media, met een focus op onafhankelijkheid en betrouwbaarheid.

Op 29 mei 1898 is de Nobelprijs ingesteld, gebaseerd op het testament van de Zweedse chemicus en industrieel Alfred Nobel. Nobel, bekend als de uitvinder van dynamiet, wilde met zijn vermogen een jaarlijkse prijs creëren om uitmuntende prestaties op het gebied van fysica, chemie, geneeskunde, literatuur en vrede te belonen. De prijs is voor het eerst uitgereikt in 1901 en groeide uit tot een van de meest prestigieuze onderscheidingen ter wereld. Later is ook een prijs voor economie toegevoegd, hoewel deze niet door Nobel zelf was voorzien. De Nobelprijs symboliseert het streven naar vooruitgang, innovatie en vrede in de wereld.

Op 29 mei 1953 bereikten de Nieuw-Zeelander Edmund Hillary en de Nepalese Sherpa Tenzing Norgay als eerste mensen de top van de Mount Everest, de hoogste berg ter wereld. Hun prestatie markeerde een mijlpaal in de geschiedenis van de bergsport en is wereldwijd gevierd. Met beperkte technologie en extreme weersomstandigheden trotseerden zij enorme uitdagingen om de top op 8.848 meter hoogte te bereiken. Hun succesvolle expeditie symboliseerde menselijke vastberadenheid en samenwerking. Tot op de dag van vandaag inspireren hun namen generaties klimmers en avonturiers.

29 mei is o.a. de geboortedag van:

• John F. Kennedy (1917 – 1963) 35^ste president van de Verenigde Staten
• Riley Keough (1989) Amerikaans actrice; kleindochter van Elvis Presley
• Sietze Dolstra (1946 – 2015) Nederlands cabaretier
• Rutger Castricum (1979) Nederlands presentator
• Melanie Brown (Mel B.) (1975) Brits zangeres (o.a. Spice Girls)
• Willem Holleeder (1958) Nederlands crimineel
• Noel Gallagher (1967) Brits gitarist (Oasis)

• Hemelvaartsdag – Christendom
• Vaderdag – Duitsland
• Maharana Pratap Jayanti – India
• Verovering van Istanboel – Turkije
• Oak Apple Day – Verenigd Koninkrijk
• Internationale Dag van de VN Vredesmacht
• Werelddag Gezonde Spijsvertering
• Dag van de Democratie – Nigeria