Historie van Vandaag 21 oktober

In 1879 demonstreerde Thomas Edison voor het eerst zijn verbeterde gloeilamp, een doorbraak in de ontwikkeling van elektrische verlichting. Edisons gloeilamp was niet de eerste, maar wel een van de meest succesvolle ontwerpen, dankzij het gebruik van een koolstofdraad die lang genoeg kon branden om praktisch te zijn voor dagelijks gebruik. Deze innovatie maakte het mogelijk om huizen, straten en bedrijven efficiënter te verlichten, wat een revolutie teweegbracht in de manier waarop mensen werkten en leefden. De demonstratie markeerde het begin van een tijdperk waarin elektriciteit steeds centraler zou worden in het dagelijks leven. Edisons uitvinding legde de basis voor verdere ontwikkelingen in technologie en infrastructuur, die de moderne wereld vormgaven.

In 1945 kregen vrouwen in Frankrijk eindelijk het recht om te stemmen, een mijlpaal in de strijd voor gendergelijkheid. Dit gebeurde na de bevrijding van Frankrijk aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, een tijd waarin de rol van vrouwen in de samenleving steeds meer werd erkend. Franse vrouwen hadden zich actief ingezet in het verzet en in de oorlogsindustrie, wat bijdroeg aan de erkenning van hun politieke rechten. Op 29 april 1945 namen ze voor het eerst deel aan gemeenteraadsverkiezingen, en in oktober van dat jaar aan de nationale verkiezingen. Dit was een belangrijke stap vooruit in de vrouwenrechtenbeweging, die sindsdien alleen maar verder is gegroeid in Frankrijk.

In 2003 werd de dwergplaneet Eris ontdekt door een team van astronomen onder leiding van Mike Brown. Eris, die zich in de Kuipergordel bevindt, bleek groter te zijn dan Pluto, wat leidde tot een heroverweging van de definitie van een planeet. Deze ontdekking speelde een belangrijke rol in de beslissing van de Internationale Astronomische Unie in 2006 om Pluto te herclassificeren als een dwergplaneet. Eris heeft een zeer excentrische baan en bevindt zich soms verder van de zon dan elke andere bekende dwergplaneet. De ontdekking van Eris heeft het begrip van ons zonnestelsel en de objecten daarin aanzienlijk veranderd.

In oktober 2021 vond een tragisch ongeval plaats op de set van de westernfilm Rust, waarbij acteur Alec Baldwin per ongeluk cameraregisseuse Halyna Hutchins doodschoot. Het wapen dat Baldwin gebruikte, zou geladen zijn met losse flodders, maar bevatte in werkelijkheid scherpe munitie. Hutchins werd geraakt en overleed aan haar verwondingen, terwijl ook regisseur Joel Souza gewond raakte. Dit incident leidde tot intensieve onderzoeken naar de veiligheidsprocedures op filmsets en een bredere discussie over het gebruik van echte vuurwapens tijdens filmopnames. De tragedie schokte Hollywood en de filmindustrie wereldwijd.

In oktober 1944 viel Aken, de eerste grote Duitse stad, in handen van de geallieerden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na weken van hevige gevechten en bombardementen werd de stad ingenomen door Amerikaanse troepen, waarmee een belangrijke doorbraak werd bereikt in de strijd tegen nazi-Duitsland. De slag om Aken markeerde het begin van de geallieerde opmars naar het hart van Duitsland, terwijl de Duitse verdediging steeds verder afbrokkelde. De verovering van de stad was symbolisch en strategisch belangrijk, omdat het de eerste keer was dat geallieerde troepen Duitse grondgebied binnendrongen. Dit zorgde voor een psychologische klap voor het Duitse moreel en versterkte de hoop op een spoedige overwinning.

In 1959 opende het iconische Solomon R. Guggenheim Museum in New York zijn deuren voor het publiek. Het museum, ontworpen door de beroemde architect Frank Lloyd Wright, werd direct erkend als een meesterwerk van moderne architectuur. Met zijn unieke spiraalvormige ontwerp onderscheidde het gebouw zich van traditionele musea en bood het een innovatieve manier om kunst te ervaren. Het Guggenheim Museum werd een belangrijk centrum voor moderne en hedendaagse kunst, met een collectie die werken omvat van enkele van de grootste kunstenaars van de 20e eeuw. De opening van het museum markeerde een mijlpaal in de kunst- en architectuurgeschiedenis, en het blijft tot op de dag van vandaag een van de meest bezochte culturele instellingen ter wereld.

In 1966 werd het dorp Aberfan in Wales getroffen door een tragische ramp toen een afvalberg van een nabijgelegen steenkoolmijn instortte. Een enorme massa kolenslib bedolf delen van het dorp, waaronder een basisschool, waardoor 144 mensen omkwamen, waarvan 116 kinderen. De ramp schokte het hele Verenigd Koninkrijk en leidde tot een nationaal onderzoek naar de veiligheid van mijnbouwactiviteiten. Het bleek dat waarschuwingen van de dorpelingen over de onveilige situatie waren genegeerd door de autoriteiten. De ramp van Aberfan blijft een van de grootste tragedies in de Britse mijnbouwgeschiedenis en een symbool van verwaarloosde verantwoordelijkheid.

In 2006 werd Panama getroffen door een gezondheidscrisis toen bleek dat een partij hoestsiroop giftige stoffen bevatte, wat leidde tot honderden sterfgevallen. De siroop bleek diethylene glycol te bevatten, een industriële chemische stof die per ongeluk was gebruikt in plaats van een onschadelijke zoetstof. Deze stof, normaal gebruikt in antivries, veroorzaakte ernstig nierfalen en leidde tot een golf van sterfgevallen en ziektegevallen. Het incident bracht ernstige tekortkomingen aan het licht in de controle en regulering van farmaceutische producten in het land. De tragedie leidde tot wereldwijde bezorgdheid over de veiligheid van medicijnen en de noodzaak van strengere internationale controles.

21 oktober is onder meer de geboortedag van:

• Alfred Nobel (1833 – 1896) Zweeds chemicus en industrieel
• Martin Bril (1959 – 2009) Nederlands columnist, schrijver en dichter
• Annemiek Schrijver (1964) Nederlands radio- en televisiepresentatrice
• Aukje de Vries (1964) Nederlands politica (VVD)
• Kim Kardashian (1980) Amerikaans styliste, actrice, model en televisiebekendheid
• Sander van Amsterdam (1988) Nederlands acteur
• Tony Junior (Tony Claessens) (1989) Nederlands dj
• Rein van Duivenboden (1999) Nederlands acteur, zanger en presentator

• Antillendag – Nederland
• Internationale Dag van de Nacho
• Saint Ursula’s Day – Britse Maagdeneilanden
• Dag van de Helden – Jamaica
• Dag van de Strijdkrachten – Honduras
• Dag van President Ndadaye – Burundi