Historie van Vandaag 19 oktober

In 1959 opende in Parijs de eerste moderne discotheek genaamd “Le Whisky à Go-Go.” Deze nachtclub introduceerde het concept van een DJ die platen draaide voor een dansend publiek, in plaats van livebands die tot dan toe de norm waren. Het succes van deze club leidde tot een wereldwijde discocultuur, waarbij het nachtleven en dansmuziek een centrale rol speelden. Discotheken werden een ontmoetingsplaats voor jongeren en een symbool van vrijheid en expressie in de jaren ’60 en ’70. Het idee verspreidde zich snel naar steden als New York, waar de discocultuur verder evolueerde met iconische clubs als Studio 54.

Zwarte Maandag, 19 oktober 1987, markeerde een van de grootste beurscrashes in de geschiedenis. Op die dag daalde de Dow Jones Industrial Average met 22,6%, wat een wereldwijde schokgolf veroorzaakte in de financiële markten. De crash werd veroorzaakt door een combinatie van factoren, waaronder computer-gestuurd handelen en angst voor inflatie. Beurzen over de hele wereld volgden, met forse dalingen in Europa en Azië. Ondanks de enorme verliezen, herstelden de markten zich uiteindelijk, maar Zwarte Maandag blijft een symbool van de volatiliteit en kwetsbaarheid van de wereldwijde economie.

In oktober 2009 werd de Nederlandse DSB Bank failliet verklaard, nadat een run op de bank het vertrouwen van klanten en beleggers had weggevaagd. De problemen begonnen toen bekend werd dat de bank onder leiding van Dirk Scheringa risicovolle leningen verstrekte en klanten onvoldoende informeerde over hoge provisies. Na bemiddeling van De Nederlandsche Bank mislukten pogingen om de bank te redden, en het faillissement volgde snel. Dit leidde tot grote verliezen voor spaarders en beleggers, en een langdurige juridische nasleep. Het debacle zette vraagtekens bij de transparantie en integriteit van de financiële sector in Nederland.

In 1907 verscheen het eerste nummer van De Tribune, een links-radicaal dagblad in Nederland. Het blad werd opgericht door socialisten die vonden dat de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) te gematigd was in haar standpunten. De Tribune diende als spreekbuis voor revolutionaire ideeën en pleitte voor een radicalere hervorming van de maatschappij. De oprichters, waaronder prominente figuren als David Wijnkoop en Herman Gorter, wilden met het blad een platform bieden voor debat en kritiek op de bestaande politieke orde. Het blad markeerde een splitsing binnen de Nederlandse socialistische beweging en zou uiteindelijk leiden tot de oprichting van de Communistische Partij Holland.

In 1980 vond een grootschalige blokkade plaats bij de kerncentrale in Dodewaard, georganiseerd door milieu-activisten die zich verzetten tegen kernenergie. Honderden demonstranten verzamelden zich bij de centrale om hun zorgen te uiten over de veiligheid van kernenergie en de mogelijke milieuschade. De actie was een onderdeel van een bredere antikernenergiebeweging die in de jaren ’70 en ’80 groeide in Nederland en Europa. De blokkade duurde enkele dagen en leidde tot spanningen met de autoriteiten, maar kreeg veel media-aandacht en steun uit verschillende hoeken van de samenleving. Uiteindelijk werd de kerncentrale in 1997 gesloten, mede door de druk van deze protestbewegingen.

In 1849 schreef Elizabeth Blackwell geschiedenis door als eerste vrouw in de Verenigde Staten een medische graad te behalen. Ze studeerde af aan het Geneva Medical College in New York, ondanks aanvankelijk sterke tegenstand van zowel mannelijke studenten als docenten. Blackwell werd een pionier voor vrouwen in de geneeskunde, en haar prestatie opende de deur voor toekomstige generaties vrouwelijke artsen. Ze richtte later samen met haar zus Emily Blackwell een eigen ziekenhuis op en was actief betrokken bij de verbetering van de gezondheidszorg voor vrouwen en kinderen. Haar doorzettingsvermogen en toewijding maakten haar een symbool van de strijd voor gendergelijkheid in de medische wereld.

In oktober 1813, na zijn nederlaag in de Slag bij Leipzig, begon Napoleon Bonaparte met de terugtrekking van zijn troepen uit Duitsland. Deze slag, ook bekend als de “Volkerenslag,” was een van de grootste veldslagen in de Napoleontische oorlogen, waarin Napoleon werd verslagen door een coalitie van Rusland, Oostenrijk, Pruisen en Zweden. De nederlaag markeerde een keerpunt in zijn heerschappij en luidde het begin in van het einde van zijn macht in Europa. Terwijl hij zich terugtrok, verloor Napoleon veel van zijn soldaten door honger, kou en voortdurende aanvallen van vijandelijke troepen. Deze terugtrekking leidde uiteindelijk tot zijn gedwongen aftreden in 1814 en zijn verbanning naar Elba.

19 oktober is onder meer de geboortedag van:

• Robert Schwarz Strauss (1918 – 2014) Amerikaans advocaat en diplomaat
• Michael Gambon (1940 – 2023) Iers-Brits acteur
• Ruud Brood (1962) Nederlands voetbaltrainer
• Jon Favreau (1966) Amerikaans acteur
• Sascha Visser (1988) Nederlands acteur en zanger
• Chantal Groot (1982) Nederlands zwemster
• Gillian Jacobs (1982) Amerikaans actrice
• Divine (Harris Glenn Milstead) (1945 – 1988) Amerikaans zanger/travestiet
• Hetty Heyting (1953) Nederlands cabaretière, actrice en schrijfster

• Moeder Teresa Dag – Albanië
• Dag van de Grondwet – Niue
• Herdenking Samora Machel – Mozambique