Historie van Vandaag 14 oktober

In 1966 werd de Nederlandse politieke partij D66 opgericht door een groep progressieve intellectuelen onder leiding van Hans van Mierlo. De partij ontstond uit onvrede over het bestaande politieke bestel en wilde de democratie vernieuwen door middel van hervormingen, zoals de invoering van een districtenstelsel en gekozen premiers. D66 profileerde zich als een progressief-liberale partij die zich sterk maakte voor individuele vrijheden, onderwijs en milieubescherming. Ondanks aanvankelijke scepsis wist de partij zich snel te vestigen in de Nederlandse politiek. D66 zou later uitgroeien tot een invloedrijke factor in diverse coalitieregeringen.

In 2019 viel de politie een boerderij binnen in het Drentse Ruinerwold en ontdekte een gezin dat al negen jaar in volledige afzondering leefde. Het gezin bestond uit een vader en zijn zes kinderen, die in een afgesloten ruimte van de boerderij woonden zonder contact met de buitenwereld. De ontdekking kwam nadat een van de volwassen kinderen naar een café in het dorp was gevlucht en daar hulp zocht. De vader zou zijn kinderen geïsoleerd hebben om hen voor te bereiden op het ‘einde van de wereld’. De zaak zorgde voor grote media-aandacht en leidde tot vragen over hoe dit jarenlang onopgemerkt kon blijven.

In 1977 werd de eerste Amsterdamse metrolijn officieel geopend, waarmee een nieuw tijdperk van openbaar vervoer in de stad begon. De lijn liep van Amsterdam Centraal naar de Bijlmermeer en werd gezien als een belangrijke stap om de bereikbaarheid van de stad te verbeteren. De opening ging echter niet zonder controverse, aangezien er veel protesten waren vanwege de sloop van historische panden en de hoge kosten van de aanleg. Toch veranderde de metro het dagelijkse leven voor duizenden Amsterdammers en speelde het een belangrijke rol in de verdere ontwikkeling van de stad. De lijn werd later uitgebreid en vormt nu een essentieel onderdeel van het vervoersnetwerk van Amsterdam.

In 1947 schreef Chuck Yeager geschiedenis door als eerste mens de geluidsbarrière te doorbreken. Hij vloog in de experimentele Bell X-1, een raketvliegtuig dat speciaal was ontworpen voor hoge snelheden. Op 14 oktober bereikte Yeager een snelheid van Mach 1, waarbij hij door de supersonische grens brak en de beruchte ‘sonic boom’ veroorzaakte. Deze prestatie markeerde een belangrijk moment in de luchtvaart en luidde een nieuw tijdperk in voor snelheid en technologie. Yeagers moed en doorzettingsvermogen maakten hem tot een legendarische figuur in de luchtvaartgeschiedenis.

In 2010 verklaarde de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties dat de runderpest, een dodelijke virusziekte onder vee, wereldwijd was uitgeroeid. Dit was een historische mijlpaal, omdat runderpest eeuwenlang grote schade had aangericht in de veeteelt, met hongersnood en economische verliezen tot gevolg. Het succes van de uitroeiing was te danken aan decennia van intensieve vaccinatiecampagnes en internationale samenwerking. Runderpest is na de pokken het tweede virus dat door menselijke inspanningen volledig is uitgeroeid. Deze prestatie wordt gezien als een belangrijke stap in het waarborgen van de voedselzekerheid wereldwijd.

In oktober 1943 vond er een opstand plaats in het nazi-concentratiekamp Sobibor, één van de weinige succesvolle opstanden in een vernietigingskamp. Gevangenen, voornamelijk Joden, wisten een gedurfde ontsnapping te organiseren onder leiding van Aleksandr Pechersky. Ze doodden meerdere SS-officieren en bewakers, waarna ongeveer 300 gevangenen wisten te ontsnappen. Hoewel velen werden gepakt of gedood, overleefde een klein aantal de oorlog. De opstand dwong de nazi’s het kamp te sluiten en te vernietigen, waardoor Sobibor nooit meer als vernietigingskamp functioneerde. Deze opstand blijft een belangrijk symbool van verzet tegen de nazi’s.

In 1863 verkreeg Alfred Nobel zijn eerste octrooi voor dynamiet, een explosief dat hij had ontwikkeld door nitroglycerine te stabiliseren met kiezelaarde. Deze uitvinding maakte het mogelijk om explosies veiliger en beter beheersbaar te maken, wat grote voordelen bood voor de mijnbouw en de bouwsector. Hoewel dynamiet Nobel een fortuin opleverde, maakte hij zich later zorgen over de destructieve toepassingen ervan in oorlogen. Deze zorgen zouden uiteindelijk leiden tot de oprichting van de Nobelprijzen, die bijdragen aan wetenschap en vrede bevorderen. Nobel’s dynamiet veranderde de wereld op zowel industriële als ethische manieren.

14 oktober is onder meer de geboortedag van:

• Dwight D. Eisenhower (1890 – 1969) Amerikaans opperbevelhebber tijdens WOII
• Maxine (1970) Nederlands zangeres
• Jacoba van Tongeren (1903 – 1967) Nederlands verzetsstrijdster
• Willy Alberti (1926 – 1985) Nederlands zanger
• Hans Kraay sr. (1936 – 2017) Nederlands voetballer en commentator
• Ralph Lauren (1939) Amerikaans couturier en modeontwerper
• Barend Barendse (1907 – 1981) Nederlands sportverslaggever en presentator

• Wereld Normalisatiedag
• Dag van de Verdedigers van Oekraïne