Historie van Vandaag 14 januari

In 1952 kwam er in Nederland een einde aan het tijdperk van de voedselbonnen, die sinds de Tweede Wereldoorlog een belangrijk onderdeel waren van het dagelijks leven. De bonnen werden ingevoerd om schaarste te beheersen en de verdeling van voedsel eerlijk te laten verlopen. Na jaren van wederopbouw en economische groei was er eindelijk voldoende aanbod op de markt om zonder rantsoenering verder te kunnen. Dit moment markeerde niet alleen een praktische verandering, maar stond ook symbool voor de terugkeer van vrijheid en voorspoed in het naoorlogse Nederland. Het einde van de voedselbonnen betekende dat gezinnen weer zelf konden kiezen wat ze wilden kopen, een stap naar een normaal leven.

In 1954 trouwden Marilyn Monroe, de beroemde actrice en sekssymbool, en Joe DiMaggio, de legendarische honkbalspeler van de New York Yankees. Hun huwelijk werd een van de meest besproken gebeurtenissen van het jaar, dankzij hun status als iconisch koppel. Hoewel de ceremonie bescheiden was, trok het veel aandacht van de media en fans wereldwijd. Hun relatie bleek echter turbulent, en na slechts negen maanden gingen ze uit elkaar. Toch bleef DiMaggio zijn hele leven een trouwe vriend en steun voor Monroe, wat hun band een tragisch-romantisch karakter gaf.

In 1992 werd de eerste baby geboren met behulp van Intracytoplasmatische Sperma Injectie (ICSI), een baanbrekende techniek binnen de voortplantingsgeneeskunde. Deze methode, waarbij een enkele spermacel direct in een eicel wordt geïnjecteerd, bood hoop aan stellen met ernstige vruchtbaarheidsproblemen. De geboorte markeerde een belangrijke mijlpaal in de medische wereld en opende de deur voor talloze nieuwe gezinnen. Sindsdien heeft ICSI wereldwijd miljoenen baby’s mogelijk gemaakt en blijft de techniek een essentiële rol spelen in fertiliteitsbehandelingen. Het succes van deze eerste ICSI-baby werd gevierd als een wetenschappelijk en menselijk wonder.

In 1903 brak in Amsterdam een grootschalige spoorwegstaking uit, die al snel uitgroeide tot een nationale crisis. Het conflict begon toen spoorwegmedewerkers betere arbeidsomstandigheden eisten, zoals kortere werktijden en hogere lonen. De staking leidde tot grote ontwrichting van het openbaar vervoer en kreeg brede steun van andere arbeidersbewegingen. De regering reageerde door harde maatregelen te nemen, waaronder de invoering van het “Worgbesluit,” dat stakingen in openbare diensten verbood. Deze staking markeerde een keerpunt in de arbeidersstrijd en de ontwikkeling van vakbondsrechten in Nederland. Het evenement blijft een belangrijk symbool van sociale strijd en solidariteit.

In 2010 werd de Doemdagklok, die de dreiging van een mondiale catastrofe symboliseert, met één minuut teruggezet. Deze positieve stap was het gevolg van wereldwijde vooruitgang op het gebied van nucleaire ontwapening en een verbeterde internationale samenwerking om klimaatverandering aan te pakken. De klok werd hierdoor ingesteld op 6 minuten voor middernacht, wat aangaf dat de mensheid iets verder verwijderd was van een potentiële wereldwijde ondergang. Wetenschappers benadrukten echter dat er nog veel werk te doen was om blijvende vooruitgang te boeken. Het moment werd zowel als een waarschuwing als een aanmoediging gezien voor verdere actie.

In 1948 werd Ans van Dijk geëxecuteerd, de enige vrouw in Nederland die na de Tweede Wereldoorlog ter dood werd veroordeeld en terechtgesteld. Van Dijk, een Joodse vrouw, werkte tijdens de oorlog samen met de Duitse bezetter en verraadde meer dan 700 Joden, waarvan velen de deportaties niet overleefden. Hoewel ze zich verdedigde met het argument dat ze onder zware druk stond, werd haar rol als collaborateur als ernstig en onvergefelijk gezien. Haar zaak blijft tot op de dag van vandaag controversieel, waarbij sommigen haar acties als overlevingsstrategie beschouwen en anderen als verraad van de hoogste orde. Haar executie vond plaats in de duinen van Fort Bijlmer.

In 1914 introduceerde Henry Ford de lopende band in zijn autofabriek, een revolutionaire stap in de industriële productie. Deze innovatie maakte het mogelijk om auto’s sneller, efficiënter en goedkoper te produceren, wat leidde tot de massaproductie van de Ford Model T. De productietijd van een auto werd drastisch verkort, waardoor Ford de prijs kon verlagen en auto’s toegankelijk maakte voor een breed publiek. Het succes van de lopende band transformeerde niet alleen de auto-industrie, maar zette ook de standaard voor moderne productietechnieken wereldwijd. Dit moment wordt gezien als een mijlpaal in de industriële revolutie.

14 januari is o.a. de geboortedag van:

• Johan Rudolph Thorbecke (1798 – 1872) Nederlands politicus
• Hendrik Willem van Loon (1882 – 1944) Nederlands-Amerikaanse historicus en journalist
• Lies Visschedijk (1974) Nederlands film-, toneel-, televisie- en stemactrice
• Taeke Taekema (1980) Nederlands hockeyer
• Rámon Verkoeijen (1986) Nederlands radiomaker en tv-presentator
• Edwin de Vries (1950) Nederlands acteur, regisseur en schrijver
• Joke Bruijs (1952) Nederlands actrice en zangeres
• J. Bernlef (1937 – 2012) Nederlands schrijver
• Paul Elstak (1966) Nederlands (happy) hardcore-deejay
• Astrid Kersseboom (1966) Nederlands nieuwslezeres

• Orthodox Nieuwjaar – Orthodox Christendom
• Thai Pongal – Sri Lanka
• Makar Sankranti – India
• Boeddhistisch Nieuwjaar (Mahayana) – Boeddhisme
• Dag van de Revolutie en de Jeugd – Tunesië
• Dag van de Vlag – Georgië
• Azhirnikhua – Abchazië