In Historie van Vandaag geven wij aandacht aan gebeurtenissen op 13 december die vroeger hebben plaatsgevonden. Mooie, treurige en bijzondere momenten uit het verleden, die wij ons misschien nog wel herinneren. (Her)ken jij ze?
Wat is er gebeurd op 13 december?
Op 13 december 1642 ontdekte de Nederlandse ontdekkingsreiziger Abel Tasman Nieuw-Zeeland en in 1943 voerden de geallieerden een bombardement uit op Schiphol, dat toen door de Duitse bezetters als militaire luchthaven werd gebruikt. In 1974 werd Malta officieel een republiek, in 2011 werd de Belgische stad Luik opgeschrikt door een gruwelijke aanslag en in 1966 werd de eerste paal geslagen voor de bouw van de Bijlmermeer.
1642 – Tasman ontdekt Nieuw-Zeeland

In 1642 ontdekte de Nederlandse ontdekkingsreiziger Abel Tasman het land dat we nu kennen als Nieuw-Zeeland. Hij was op zoek naar een zuidelijk continent, Terra Australis, maar stuitte in plaats daarvan op deze nieuwe, onbekende kusten. Tasman en zijn bemanning kwamen echter niet aan land vanwege een gewelddadige ontmoeting met de lokale Māori, die resulteerde in de dood van enkele van zijn bemanningsleden. Dit contact leidde ertoe dat hij Nieuw-Zeeland de naam ‘Staten Landt’ gaf, vernoemd naar de Staten-Generaal in Nederland. Tasman zette zijn reis voort zonder verdere verkenning van het gebied. Het zou nog meer dan een eeuw duren voordat de Europeanen opnieuw contact maakten met de Māori-bevolking.
1943 – Bombardement op Schiphol

In 1943 voerden de geallieerden een bombardement uit op Schiphol, dat toen door de Duitse bezetters als militaire luchthaven werd gebruikt. Schiphol, oorspronkelijk een civiele luchthaven, was door de nazi’s omgebouwd tot een belangrijk strategisch punt voor militaire operaties. Het doel van het bombardement was om de Duitse militaire capaciteit te verzwakken door startbanen en infrastructuur te vernietigen. Tijdens het bombardement raakte de luchthaven zwaar beschadigd, en er waren ook enkele slachtoffers onder het Nederlandse personeel dat daar werkte. Het bombardement maakte deel uit van bredere geallieerde inspanningen om de Duitse controle over bezet gebied te ondermijnen. Na de oorlog werd Schiphol heropgebouwd en groeide het uit tot de internationale luchthaven die het vandaag is.
1995 – Rijkswachters horen stemmen Julie en Melissa in huis van Dutroux

In 1995 voerden de Belgische rijkswachters een huiszoeking uit in het huis van Marc Dutroux, een veroordeelde crimineel die later een van de meest beruchte kindermisbruikzaken van België bleek te zijn. Tijdens de huiszoeking hoorden ze kinderstemmen, een verontrustende aanwijzing dat er mogelijk kinderen in gevaar waren. Helaas vonden ze de verborgen cel niet waarin de meisjes Julie Lejeune en Mélissa Russo waren opgesloten. Dit tragische misverstand zou later tot veel controverse en publieke verontwaardiging leiden, toen bleek dat de meisjes niet waren bevrijd ondanks aanwijzingen van hun aanwezigheid. De zaak zette uiteindelijk de Belgische justitie en politie onder zware druk en leidde tot een nationaal debat over de werking en tekortkomingen van de autoriteiten.
Tekst gaat verder onder de video >>
1974 – Malta wordt een republiek

In 1974 werd Malta officieel een republiek, nadat het in 1964 al onafhankelijkheid van het Verenigd Koninkrijk had verkregen. Deze stap betekende dat Malta afstand deed van de Britse monarchie als staatshoofd en in plaats daarvan een president aanstelde als staatshoofd van het nieuwe republikeinse systeem. De verandering vond plaats onder leiding van premier Dom Mintoff en markeerde een nieuwe fase in Malta’s zelfbestuur en onafhankelijkheid. Malta bleef deel uitmaken van het Britse Gemenebest, maar de politieke structuur werd volledig op eigen grondvesten geherstructureerd. Deze stap benadrukte de nationale identiteit en soevereiniteit van Malta als onafhankelijke staat.
2002 – Europese Unie bereikt akkoord over toetreding van 10 landen

In 2002 bereikte de Europese Unie een historisch akkoord over de toetreding van 10 nieuwe landen, een van de grootste uitbreidingen in haar geschiedenis. Dit akkoord markeerde een belangrijke stap richting een verenigd Europa, met nieuwe leden voornamelijk uit Centraal- en Oost-Europa, waaronder Polen, Hongarije, Tsjechië, en de Baltische staten. Het akkoord werd bereikt tijdens de Europese Raad in Kopenhagen en symboliseerde een einde aan de scheiding van Oost- en West-Europa na de Koude Oorlog. De toetreding van deze landen zou formeel plaatsvinden in 2004, wat de EU zowel geografisch als cultureel sterk uitbreidde. Deze uitbreiding versterkte niet alleen de economische samenwerking, maar droeg ook bij aan de stabiliteit en het democratisch proces binnen Europa.
Tekst gaat verder onder de video >>
2011 – Bloedbad in Luik: 33-jarige dader richt ravage aan

Op 13 december 2011 werd de Belgische stad Luik opgeschrikt door een gruwelijke aanslag. Een 33-jarige man gooide granaten en opende het vuur op de menigte op het Place Saint-Lambert, een druk plein in het centrum van de stad. Het geweld resulteerde in zes dodelijke slachtoffers, waaronder de dader zelf, en liet 123 mensen gewond achter. De aanval zaaide paniek en verdriet, en bracht België in diepe rouw. De tragedie leidde tot vragen over veiligheid en het voorkomen van dergelijke incidenten in de toekomst.
Tekst gaat verder onder de video >>
2011 – Roemeense politie op jacht naar heksen vanwege zwarte kunst

In 2011 startten politie en justitie in Roemenië een unieke operatie gericht op de aanpak van heksen en beoefenaars van zwarte magie. Deze actie volgde nadat er minstens 10 aangiften binnenkwamen van burgers die beweerden te zijn bedrogen of afgeperst door deze praktijken. Onder invloed van angst en bijgeloof gaven veel mensen grote sommen geld aan zogenaamde heksen die beloftes deden over liefde, gezondheid, en geluk. De autoriteiten namen de klachten serieus en besloten op te treden tegen misleiding en manipulatie binnen deze schimmige wereld. Deze zaak maakte de maatschappelijke invloed van bijgeloof en zwarte magie in Roemenië opnieuw zichtbaar.
1966 – Eerste paal voor de Bijlmermeer

In 1966 werd de eerste paal geslagen voor de bouw van de Bijlmermeer, een revolutionaire wijk in Amsterdam die symbool stond voor de vooruitstrevende stedelijke planning van die tijd. Het ontwerp van de Bijlmermeer bestond uit grote, honingraatvormige flatgebouwen omgeven door groen, bedoeld om een moderne en ruimtelijke leefomgeving te creëren. Deze wijk was geïnspireerd door idealen van een utopische stad waar voetgangers, fietsers en auto’s strikt gescheiden zouden zijn. Hoewel het project met groot enthousiasme begon, werden er later veel uitdagingen ondervonden door sociale problemen en gebrek aan voorzieningen. Toch markeerde deze eerste paal een belangrijke stap in de Nederlandse architectuur en stedenbouw.
Tekst gaat verder onder de video >>
Er is er één jarig hoera!

13 december is o.a. de geboortedag van:
- Henri Dekking (1871 – 1939) Nederlands journalist en schrijver
- Heino (Heinz-Georg Kramm) (1938) Duits schlagerzanger
- John Vorster (1915 – 1983) Zuid-Afrikaans politicus
- Dick Van Dyke (1925) Amerikaans acteur en komiek
- Frank van der Lende (1988) Nederlands radiopresentator
- Nicole van Kilsdonk (1965) Nederlands filmregisseuse en scenarioschrijfster
- Jamie Foxx (1967) Amerikaans acteur, zanger en komiek
- Taylor Swift (1989) Amerikaans (country)zangeres en actrice
Feest- en gedenkdagen op 13 december

- Paarse Vrijdag – Nederland
- Vrijdag de dertiende
- Sint Lucia van Syracuse – Zweden
- Dag van de Republiek – Malta
- Nationale Feestdag – St. Lucia
Contact met de redactie
Bekijk dagelijks onze Historie van Vandaag artikelen. Mis jij een belangrijke gebeurtenis, die vandaag heeft plaatsgevonden? Meld het aan onze redactie: pers@startpagina.nl.
Illustraties: Artist impressions door DALL-e.