Historie van 1 juli

Op 1 juli 1863 werd de slavernij in Suriname en Curaçao en Onderhorigheden officieel afgeschaft door Nederland. Dit betekende dat zo’n 45.000 tot slaaf gemaakte mensen hun vrijheid kregen, al moesten velen van hen nog 10 jaar verplicht werken onder staatstoezicht. De afschaffing kwam onder druk van internationale ontwikkelingen en afschaffingsbewegingen, maar economisch gewin bleef voor Nederland een belangrijke factor. Voormalige slavenhouders werden financieel gecompenseerd, terwijl de vrijgemaakten zonder enige vorm van herstelbetaling of ondersteuning hun leven opnieuw moesten opbouwen. Keti Koti, de jaarlijkse viering op 1 juli, herdenkt deze historische gebeurtenis en staat stil bij de gevolgen van het slavernijverleden.

In 1852 werd het Haarlemmermeer, een groot meer tussen Amsterdam, Leiden en Haarlem, officieel drooggelegd. Dit gebeurde met behulp van drie enorme stoomgemalen: De Cruquius, De Leeghwater en De Lijnden, die het water in drie jaar tijd wegpompten. De drooglegging was noodzakelijk om overstromingen te voorkomen en nieuw landbouw- en woongebied te creëren. Het nieuwe polderland werd later een belangrijke plek voor landbouw en industrie, en groeide uit tot wat nu onder andere de gemeente Haarlemmermeer en luchthaven Schiphol omvat. Deze grootschalige waterbeheersing was een technisch hoogstandje en een van de grootste droogmakerijen uit de Nederlandse geschiedenis.

Op 1 juli 1991 werd het Warschaupact officieel ontbonden, waarmee een einde kwam aan het militaire bondgenootschap van communistische staten onder leiding van de Sovjet-Unie. Dit pact was in 1955 opgericht als tegenhanger van de NAVO en bestond uit Oostbloklanden zoals de DDR, Polen, Tsjechoslowakije en Hongarije. Met de val van de Berlijnse Muur en het uiteenvallen van de Sovjet-Unie verloor het zijn bestaansrecht. De voormalige lidstaten kozen daarna grotendeels voor samenwerking met het Westen, en velen traden later toe tot de NAVO en de Europese Unie. De opheffing van het pact markeerde het definitieve einde van de Koude Oorlog en een nieuw tijdperk in de Europese geopolitiek.

In 1862 werd de Russische Staatsbibliotheek opgericht als de Rumiantsev Bibliotheek, vernoemd naar graaf Nikolaj Rumiantsev, een verzamelaar van boeken en manuscripten. Aanvankelijk was de bibliotheek gevestigd in Sint-Petersburg, maar later werd deze naar Moskou verplaatst. Gedurende de Sovjettijd werd de naam veranderd in de Lenin Staatsbibliotheek, voordat ze uiteindelijk haar huidige naam kreeg. Met miljoenen boeken, manuscripten en historische documenten groeide het uit tot een van de grootste en meest prestigieuze bibliotheken ter wereld. De bibliotheek speelde een cruciale rol in de verspreiding van literatuur en wetenschap binnen Rusland en daarbuiten. Vandaag de dag blijft het een belangrijk cultureel en educatief instituut, dat onderzoekers toegang biedt tot een van de meest uitgebreide collecties ter wereld.

Op 1 juli 2008 werd in Nederland een algemeen rookverbod ingevoerd in de horeca. Dit betekende dat roken niet langer was toegestaan in cafés, restaurants, discotheken en andere horecagelegenheden. De maatregel werd genomen om zowel personeel als gasten te beschermen tegen de schadelijke effecten van passief roken. Ondanks aanvankelijke weerstand vanuit vooral kleine cafés zonder personeel, bleef het verbod grotendeels gehandhaafd en werd het later verder aangescherpt. Sindsdien zijn rookruimtes in de horeca ook verboden en is de regelgeving uitgebreid naar andere openbare ruimtes. Dit rookverbod was een belangrijke stap in het Nederlandse gezondheidsbeleid om roken verder terug te dringen.

In 1994 opende de PTT Telecom (nu KPN) het eerste GSM-netwerk in Nederland, waarmee mobiel bellen een nieuwe standaard kreeg. Dit netwerk betekende een enorme verbetering ten opzichte van de oudere analoge systemen, met betere geluidskwaliteit, veiliger verbindingen en internationale compatibiliteit. Aanvankelijk waren mobiele telefoons nog groot en duur, maar het GSM-netwerk legde de basis voor de snelle groei van mobiel bellen en sms-verkeer in Nederland. In de jaren daarna werd de dekking uitgebreid en kwamen steeds meer mensen in aanraking met mobiele communicatie. Dit markeerde het begin van de mobiele revolutie, die uiteindelijk zou leiden tot de huidige smartphonecultuur.

In 1883 werd de Algemene Nederlandsche Wielrijders-Bond (ANWB) opgericht door een groep enthousiaste fietsers in Utrecht. De bond was oorspronkelijk bedoeld om de belangen van wielrijders te behartigen, zoals het verbeteren van wegen en het bevorderen van het fietsen als vervoersmiddel. In de loop der jaren groeide de ANWB uit tot een brede organisatie die zich niet alleen bezighoudt met fietsers, maar ook met automobilisten, vakantiegangers en verkeersveiligheid. De vereniging introduceerde bewegwijzering, pechhulp en reisadvies, en werd een onmisbare speler in de Nederlandse mobiliteit. Vandaag de dag is de ANWB nog steeds een toonaangevende organisatie op het gebied van verkeer, recreatie en toerisme.

Op 1 juli 2017 werden de 3300 gele praatpalen langs de Nederlandse snelwegen definitief uitgeschakeld. Jarenlang waren deze palen een vertrouwd gezicht voor gestrande automobilisten, die met een druk op de knop direct contact kregen met de hulpdiensten. In 1999 kwamen er nog 100.000 meldingen via de palen binnen, maar met de opkomst van de mobiele telefoon nam het gebruik sterk af. Hierdoor werden de praatpalen overbodig en besloot Rijkswaterstaat ze te verwijderen. Hoewel ze uit het straatbeeld verdwenen, leven ze voort als nostalgische iconen en sommige kregen een tweede leven in musea of als kunstobjecten.

• 1 juli is onder meer de geboortedag van:
• Diana Spencer (1961 – 1997) Engels prinses
• Louis Blériot (1872 – 1936) Frans luchtvaartpionier
• Birgit Schuurman (1977) Nederlands zangeres en actrice
• Kraantje Pappie (1986) Nederlands rapper
• Remco Ekkers (1941 – 2021) Nederlands dichter
• Pamela Anderson (1967) Amerikaans actrice (Baywatch)
• Bert Kuijpers (1941 – 2021) Nederlands zanger, dichter en cabaretier
• Carry Slee (1949) Nederlands schrijfster van jeugdboeken (Spijt!, Radeloos en Afblijven)
• Dan Aykroyd (1952) Canadees acteur (The Blues Brothers)
• Wim T. Schippers (1942) Nederlands schrijver en tv-maker

• Keti Koti (Dag van de Vrijheden) – Suriname
• Nationale Komkommerdag – Nederland
• Canada Day – Canada
• Nationale Herdenking Slavernijverleden – Nederland
• Dag van de Emancipatie van de Slaven – Sint Maarten, Sint Eustatius
• Dag van de Republiek – Somalië
• Dag van de Strijdkrachten – Singapore
• Onafhankelijkheidsdag – Burundi
• Oprichting SAR Hongkong – Hongkong
• Dag van de Republiek – Ghana
• Onafhankelijkheidsdag – Rwanda
• Herdenking Seretse Khama – Botswana
• Van Mahotsav – India
• July Bank Holiday – Bangladesh
• Territory Day – Britse Maagdeneilanden
• RONPhos Handover – Nauru