waarom is smeltend ijs een goed koelmiddel ?

IJs is van zichzelf natuurlijk al koud, maar dat is niet het enige. Om te smelten moet ijs warmte uit de omgeving opnemen. Water is een stof die heel veel warmte op moet nemen om 1 graad warmer te worden. Maar voordat een hoeveelheid ijs als water boven de nul graden uit kan komen moet eerst al het ijs gesmolten zijn. Daar is relatief veel energie voor nodig. Meer nog dan om ijs onder de nul graden een graad te verwarmen.

Kort gezegd:

1) er is warmte nodig om ijs op te warmen tot 0 graden
2) er is (relatief) veel warmte nodig om de ijsmassa te laten smelten
3) er is warmte nodig om het water op te warmen vanaf de 0 graden

Omdat die warmte aan de omgeving onttrokken wordt is smeltend ijs een goede koeler.

Het principe is ook van toepassing op andere stoffen dan water, maar water valt op door de grote hoeveelheden warmte energie die er naar verhouding mee gemoeid zijn.

Het is erg belangrijk voor het koelen van vis en bij toevoeging van zout is het ook geschikt voor ijsmakerij. De voordelen zijn de hoge smeltwarmte van ijs en het geleidingsvermogen. Het smelten van ijs is altijd bij een vaste temperatuur (0 graden Celsius, dus die is gegarandeerd zolang water en ijs beide aanwezig zijn. Ook is het volkomen veilig.

Om verse vis aan te voeren is het ijs onontbeerlijk en de koeling van vis moet zo dicht mogelijk bij 0 graden celsius zonder dat de vis bevriest (bij bevriezen wordt de struktuur van het vlees beschadigd, en het heeft ook nadelen met het vasthouden van vocht). Als er geen zout bij het ijs zit, dan kan de temperatuur nooit te laag worden en bij voldoende ijs en stilstaande lucht boven de vis zit de vis bij optimale temperatuur, zonder dat je verder nog temperatuurregelingen nodig hebt.

De vissersboten die verse producten aanvoeren zijn dus voor het overgrote deel afhankelijk van een ijsmachine, anders wordt de actieradius wel erg beperkt en moet de boot eigenlijk dezelfde dag al weer terug zijn met de vis. Kijk ook op de markt of er voldoende ijs bij de vis ligt, de vissen moeten er niet grauw uitzien en voor een flink gedeelte in het ijs zitten.

Voor de ijsmakerij kun je een vaste hoeveelheid zout aan een vaste hoeveelheid water toevoegen. Je hebt dan een mooie vaste lage temperatuur die ook weer constant blijft zolang er nog ijs aanwezig is. Met een dunne stalen schaal wordt de warmte aan het mengsel van vruchten, room en ijs onttrokken en door flink te mixen voorkom je het ontstaan van grote ijskristallen.