Is diegene die de röntgenfoto's maakt wel degelijk beschermd (lood in muren en deuren)?

Stralingswerende kledij is (letterlijk) loodzwaar en wordt alleen gebruikt als dit ongemak opweegt tegen het verschil in opgelopen dosis. Meestal worden andere vormen van afscherming gebruikt en de andere vormen van het ATA-principe worden toegepast.

Bezoeken aan kerncentrales worden alsmaar strenger. Je ziet tegenwoordig niet zo heel veel meer tijdens je bezoek. Dat het risicopersoneel met stralingsmeters rondloopt in kerncentrales en dat de straling overal wordt gemeten klopt niet helemaal. Ten eerste kan niet elk personeelslid zomaar met die apparatuur overweg. Daarom worden stralingszones afgebakend in diverse 'sub'zones. Zones met extreem veel straling zijn 'op slot'. Personeel dat daar moet zijn of ergens met veel straling lang moet werken moet eerst de zone laten meten door de dienst die wel met de apparatuur overweg kan en diens instructies volgen. Uiteraard draagt iedereen wel dosimeters bij zich. Daar kan je geen straling mee meten maar wel de opgelopen dosis. Moest een bepaalde dosis of een debiet overschreden worden geeft deze alarm en moet het personeel de werkpost direct verlaten en zich ook weer aanbieden bij de eerder vernoemde dienst. Ook wordt niet overal (wel op de meeste plaatsen) de straling gemeten. Aan vaste apparatuur zou dat teveel kosten en met losse apparatuur kan men niet altijd overal komen. De opgelopen dosis valt overigens erg mee. De dosis die medewerkers in een nucleaire installatie mogen oplopen ligt 15 tot 30 keer lager dan de dosis die bijvoorbeeld medewerkers in het ISS aan kosmische straling oplopen.

Wat ik me ook afvraag is hoe je bij een zwangerschap het verschil tussen een supergevoelige baby en een normale(?) baby zou gaan bepalen. Dit is dus gelukkig ook niet zo. Van zodra je zwanger bent en zolang je zoogt voldoe je aan andere regels. Een ongeboren foetus (en dus ook een zwangere vrouw) mag wel blootgesteld worden aan straling (maar de dosis die zij mogen oplopen ligt wel veel lager) maar ze mogen geen risico lopen op nucleaire besmetting. Dat laatste is dus meestal de reden dat zwangere vrouwen geen toegang krijgen tot nucleaire zones (thuis blijven lijkt me sterk, er is altijd wel aangepast werk te voorzien) maar er bestaan nucleaire installaties waar je wel dosis oploopt maar geen risico loopt op besmetting. Daar mogen zwangere vrouwen dus wel werken. Je klinkt alsof radiologische blootstelling kweetnjoewa voor gevolgen heeft. Echter weet niemand hoe het zit met de gevolgen van de dosissen die nucleair personeel wettelijk mag oplopen. Er zijn er die zeggen dat blootstelling aan zo'n lage dosissen geen effect meer heeft, er zijn er zelfs die zeggen dat zo'n lage dosissen een positief effect hebben op de gezondheid (mogelijk door gewenning) en er zijn er die zeggen dat het niet uitmaakt en dat de gevolgen die we zien bij hoge dossissen (een verhoogd risico op kanker) ook te extrapoleren zijn naar lage dosissen. Als dat zo is verhoogd bij nucleair personeel die hun maximale wettelijke dosis opsouperen (wat al erg onwaarschijnlijk is) het kankerrisico jaarlijks met 0,2%. Als je weet dat men zo al 50% kans heeft om kanker te krijgen dan kan die 0,2% daar niet van onderscheiden worden. Risico's zijn dus nihil. Een ander voorbeeld dat dat duidelijk maakt: een werknemer van een kerncentrale die 2 keer per jaar gaat skiën heeft zo'n 5 keer meer kans om te sterven in een ski-ongeval dan te sterven aan de gevolgen van zijn beroepsactiviteiten. Een rokende medewerker die dagelijks een sigaret rookt heeft 1000x meer kans om daaraan te sterven dan ten gevolge van zijn beroepsactiviteiten op een kerncentrale.

Dank je Daki voor de welgekomen aanvulling en ik ben blij dat je ook met mij wil getuigen dat de industrie (voor veel tegenstanders altijd de 'boosdoener') echt wel fortuinen uitgeeft aan de veiligheid van haar personeel en ook aan wetenschappelijk onderzoek. Idem voor de universiteiten die echt zeer veel cijfermateriaal overal aan het verzamelen zijn zonder dat ze zelfs weten of ze dit cijfermateriaal gaan kunnen analyseren. Dus echte risicoberoepen zijn dat niet meer. En je hebt gelijk, in mijn laatste bezoek in Doel mochten we bijna nergens meer binnen, terwijl ik wel persoonlijk ooit mee was met een technische medewerker die 20 jaar geleden wel nog in heel wat zones mocht, die men nu volledig geautomatiseerd heeft. De mSv (milliesievert) stralingsdoses die ze krijgen, wordt inderdaad cumulatief heel goed bijgehouden en bij de zones tussen hogere en lagere straling ook extra. Wat betreft zwangere vrouwen, volgt men de stelling van de geneesmiddelenindustrie: De lat gigantisch hoog leggen omdat men inderdaad niet weet hoeveel lager men de grens moet leggen voor zwangere vrouwen en ongeboren baby's (dat is vooral na het softenon-probleem extreem geworden). Ik volg ook al jaren de opleidingen van de universiteiten over zowel kanker als bestralingen, en kan intussen wel bevestigen dat de huidige stand van zaken inderdaad is dat 2 Watt van een gsm niet meer als riskant wordt beschouwd, een microgolf van 1000 Watt wel binnen een meter, en dat het toch een fout effect kan hebben op mensen die nooit bestraald zijn geweest om een radiografische mamografie te krijgen of wat foto's te laten nemen met stralingen. In die context was het zo dat de oude behandelingen van borstkanker toch wel significant een aantal gevallen aanwees waar de andere borst door bestraling van de andere, misschien net geactiveerd zou kunnen geweest zijn door de reststraling. Maar na dit onderzoek heeft men die reststraling technisch heel zwaar onder handen genomen en is de nieuwe apparatuur (ook in Maastricht waar ik af en toe eens voor mag werken) echt wel heel straf en veilig hoor. Ik denk dat we hier dus de mensen redelijk gerust mogen stellen qua risico, maar dat het principe van straling natuurlijk wel nadelen heeft, zoals een echt goed werkend medicament natuurlijk soms bijwerkingen moet hebben om aan te tonen dat het heilzaam is. Een ontstekingsremmer voor mijn tandpijn bijv. laatst, heelde even ook de ontstekingen in mijn rug zonder dat het daarvoor bedoeld was.

Ik vermoed dat je met de hoge en lage stralingsdosis bepaalde werkzones bedoelt. Voor speciale werken worden inderdaad de alarmen van de dosimeters aangepast. Ik geloof dat de niet-natuurlijke stralingsdosis die een zwangere werknemer mag oplopen gelijk is aan datgene wat een burger mag oplopen. Microgolfstraling is er dan weer wat moeilijker mee te vergelijken, denk ik. Al is het wel zo dat het verschil met de geneeskunde gigantisch is. Waar men in een kerncentrale daadwerkelijk z'n uiterste best doet om het alaraprincipe toe te passen lijkt het er op dat men bij patiënten in ziekenhuizen niet kijkt op een millisievertje meer of minder. Een behandeling in het ziekenhuis kan je al snel meer dosis opleveren dan de gemiddelde werknemer in de nucleaire sector op een heel jaar. (al lijkt men daar zich tegenwoordig wel bewuster van te worden aan de diverse campagnes te zien, hoewel ik het schandalig vind wat ik onlangs op een of andere website tegen kwam: je kon een totale bodyscan winnen gewoon als checkup. Onvoorstelbaar dat je als je geen medische klachten hebt, gewoon wat onnodige blootstelling aan ioniserende straling zou kunnen 'winnen'.) We weten de exacte effecten van de ioniserende straling bij deze lage dosissen niet. De nucleaire sector handelt gelukkig uit voorzorg volgens de alara- en ataprincipes. En de opgelopen dosissen zijn gelukkig al ferm naar beneden gehaald t.o.v. enkele jaren geleden dankzij de vooruitschrijding van de techniek. Wat velen volgens mij ook niet weten is dat de gemiddelde dosis straling die de gemiddelde burger oploopt de afgelopen eeuw gemakkelijk is verdubbelt. De medische sector is daar voor een groot deel verantwoordelijk voor. Maar ook onze blootstelling aan natuurlijke straling is fors toegenomen vanwege de luchtvaart en de betere isolatie van onze woningen.

Daki, 13/10 voor je opmerking hierboven. Ik genoot van elke zin, van elk woord en de opbouwende structurele uitleg. Wow!!! Maar je hebt ook gelijk, in de laatste professionele update van het Academische Ziekenuis te Gent werd het publiek zowel in het begin als op het einde ondervraagd met de multiple choice waar het het gezonds leven was: A. Op de bovenste verdieping van de hoogste wolkenkrabber ter wereld. B. Op de slaapkamer boven met de vensters open. C. Beneden in de keuken met afgesloten vensters. D. In een afgesloten kelder van beton die zelfs tegen kernstraling bestand is. Het antwoord was B. In een kelder hoopt de natuurlijke straling zich op en deze is nog veruit, veruit het meest schadelijk voor de mens, zeker als je daar langer moet verblijven. En op de hoogste wolkenkrabber zit je al met UV-straling want ons leven is pas ontstaan na de groeiende zuurstof in onze atmosfeer die de UV-straling grotendeels tegenhoudt. Was een mooie samenvatting, maar ongelooflijk hoeveel de kelder verkozen hadden. Maar wie dit leest, leest nogmaals eens traag en gretig de opmerking van Daki hierboven en surft naar wiki voor de zoektermen met alara- en ataprincipes.

In een kelder én in elke andere slecht geventileerde ruimte in de woning (maar in de kelder, het dichtst bij de bodem zal de situatie het ergst zijn). En het beton dat een grote hoeveelheid natuurlijke activiteit bevat maakt het natuurlijk niet veel beter. Ook de geografische regio doet er veel toe. De gezonde ardennen? Ja, wat de chemische samenstelling van de lucht daar betreft ben ik wel overtuigd. Maar radiologisch gezien zeker niet, daar zit veel meer natuurlijke activiteit in de grond. Het probleem zit 'm vooral in radon en alle vervalproducten daarvan. Allemaal alfa-stralers, een van de gevaarlijkste vormen van radioactiviteit (jammer genoeg wordt het in hippe tv-series meestal andersom en dus verkeerd uitgelegd! Net zoals ze in diezelfde series de apparatuur vaak verkeerd gebruiken). Wanneer je veel van die natuurlijke radon-'Becquerelletjes' inademt stijgt je risico op longkanker aanzienlijk. Zeker voor rokers. In kerncentrales wordt natuurlijk ook veel beton gebruikt. Vooral bij de afscherming van de reactorgebouwen. Wanneer men daar moet werken duurt het vaak een tijdje eer men terug buiten kan omdat de kledij vol Radon en vervalproducten zit. En dat heeft niets met de activiteit te maken afkomstig van de kern. Allemaal natuurlijke radioactiviteit uit het beton. (gelukkig met een halfwaardetijd van slechts een half uur). Omgekeerd ook: wanneer het veel heeft geregend en dus alle vervalproducten van de radon in de lucht mee neerslagen kan het soms moeilijk zijn een nucleaire zone binnen te raken. De meest gevoelige detectoren zijn zo zelfs bijna in staat om het weer te 'voorspellen'. Ja het nucleaire mag best wel wat verdedigt worden. Want het is o zo makkelijk om van een mug een olifant te maken terwijl je er eigenlijk niet zo veel over weet. Dus, JeanMarc, ook jij bedankt!

Daki: Plutonium medaille verdien je!