Kan een patiënt onder narcose scheten laten?

Ja hoor, iemand kan zelfs plassen of poepen tijdens een operatie. Er wordt een spierverslapper toegevoegd aan de narcosemiddelen, onder meer zodat de patiënt goed stil blijft liggen tijdens de operatie. Dat maakt ook dat de kringspier - zowel die van de blaas als bij de anus - niet meer goed werkt en iemand dus darmgassen maar ook andere zaken kan verliezen tijdens de operatie. Dat probeert men doorgaans te voorkomen: bij een wat langer durende operatie wordt er een blaaskatheter ingebracht (en bij sommige gynaecologische en urologische ingrepen sowieso) en krijgt de patiënt soms voor de operatie een snelwerkend laxeermiddel of klysma. Bij sommige darmoperaties is dat standaard trouwens.

Ik weet niet hoe groot het risico daadwerkelijk is want er worden genoeg ook langdurige operaties gedaan zonder een dergelijke voorbereiding. Ik heb wel ooit het verzoek gekregen om mijn dagelijkse laxeermiddel niet te nemen op de dag van de operatie om het risico te verkleinen. Maar bij de anus heb je twee kringspieren: de buitenste bestaat uit dwarsgestreept spierweefsel, hetzelfde type spier als onze skeletspieren. Die kunnen we bewust aansturen. De binnenste kringspier bestaat uit glad spierweefsel en wordt autonoom aangestuurd. Die zorgt er onder meer voor dat we ook in onze slaap onze ontlasting op kunnen houden. Tijdens een narcose werkt die natuurlijk ook, en daarbij is het hebben van ontlasting is een heel proces van een ledigingsreflex, het ontspannen van de kringspieren tegelijk met het samentrekken van de darmen, terwijl de opiaten die doorgaans gegeven worden als pijnstillers tijdens een operatie de darmperistaltiek juist vertragen. Al met al is waarschijnlijk is het risico op verlies van ontlasting tijdens de operatie vooral aanwezig als iemand echt bijna waterdunne diarree heeft, omdat dat tussen de gesloten kringspier doorsijpelt.

En dat geldt natuurlijk ook voor gassen: dat komt ook door een grotendeels gesloten kringspier heen. Maar chirurgen zijn heel wat gewend aan luchtjes hoor: bloed, abcessen vol met pus, ontstoken organen, operaties aan de darmen waarbij soms de inhoud naar buiten komt, maag- en galsappen, het cauteriseren (chemisch of elektrisch dichtschroeien) van vaten waarbij je letterlijk verbrandt vlees ruikt... die deinzen niet terug voor een paar flinke scheten hoor.