Hoewel de kwaliteit van slaap per persoon sterk kan verschillen, is de manier waarop onze nachtrust is opgebouwd bij iedereen gelijk. Want terwijl jij namelijk op één oor ligt, maak je een slaapcyclus door van meerdere fasen. En dat is niet één, maar soms wel zes keer per nacht!
Een gemiddelde slaapcyclus duurt zo’n 90 tot 120 minuten. De belangrijkste slaaptijd voor fysiek en emotioneel herstel vindt plaats in de eerste drie fases van je slaap. Om die reden is de kwaliteit van de eerste vier uur van je nacht belangrijker dan de laatste paar uur. Margriet.nl legt uit hoe je slaapcyclus is opgebouwd en hoe de slaapfasen van elkaar verschillen.
Inslapen
Elke slaapcyclus begint met de eerste fase. Dit is de overgangsperiode tussen wakker zijn en indutten. Je lichaamstemperatuur daalt en je spieren ontspannen. Je bent nog wel lichtelijk alert en schrikt daarom nog makkelijk wakker door omgevingsgeluiden en licht. Ook kan je in deze fase een slaapstuip krijgen: op dat moment trekken je spieren even kort samen waardoor je wakker schrikt.
Diepe slaap
Na het inslapen, kom je in de tweede slaapfase terecht. Je droomt nog niet, maar je wordt ook niet meer van elk geluidje wakker. Op dit punt ben je namelijk in een diepe slaap geraakt. Dit is de langste fase van alle verschillende slaapfasen. Per cyclus duurt deze fase zo’n dertig tot veertig minuten. .
Zeer diepe slaap
De overgang van de diepe slaap naar de zeer diepe slaap wordt gezien als de derde fase. Deze duurt maar kort en wanneer je in de zeer diepe slaap fase zit, heb je alweer de vierde fase bereikt. Je ademhaling is zwaar en regelmatig, je hartslag zakt nog verder omlaag en je spieren zijn helemaal ontspannen. Dit is het punt waarop je lichaam herstelt van alle inspanningen van overdag. Je bent in deze fase moeilijk wakker te krijgen, maar wanneer dat toch lukt voel je je waarschijnlijk even verward.
REM-slaap
De laatste fase van een slaapcyclus heet de REM-slaap. REM staat voor rapid eye movement en dat is niet voor niets. Tijdens deze slaapfase gaan je ogen namelijk heel snel heen en weer. Uit hersenscans van slapers blijkt dat er tijdens deze fase ook veel hersenactiviteit is. Waarom dat zo is, hebben wetenschappers nog niet kunnen ontdekken. Een ander kenmerkend detail voor deze fase is dat je spieren op dit punt tijdelijk verlamd zijn. Dat zorgt ervoor dat je tijdens een droom waarin je aan het rennen bent bijvoorbeeld niet ineens met je benen gaat trappelen.
Na élke cyclus even wakker
Na deze droomfase word je in elke cyclus even kort wakker, soms zonder dat je er zelf bewust van bent. Op dit punt controleert je lichaam even of de situatie waarin je bent veilig is en of je geen last hebt van pijntjes of moet plassen. Wanneer alles goed is, slaap je in veel gevallen automatisch weer in en begint de cyclus weer bij de eerste fase.
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Margriet.nl