Bron: © Nationaal Archief. Prinses Beatrix en prins Claus in de Koninklijke Schouwburg in gesprek met leden van het balletgezelschap van choreograaf Rudi van Dantzig (1972)
Prinses Beatrix is vanavond aanwezig bij een exclusieve voorstelling in cultuurhuis Amare in Den Haag. Het betreft Wings of Time, een diepgaand eerbetoon aan het indrukwekkende oeuvre van de internationaal vermaarde choreograaf Jiří Kylián, uitgevoerd door het Norwegian National Ballet.
Met haar aanwezigheid onderstreept de prinses het culturele belang van deze voorstelling en haar blijvende betrokkenheid bij de danskunst.
Beatrix: een leven lang verbonden met ballet
De liefde van prinses Beatrix voor ballet en dans is diepgeworteld. Al sinds haar jonge jaren is zij een trouw bezoeker van balletvoorstellingen en een uitgesproken bewonderaar van klassieke en moderne dans. Tijdens haar koningschap én na haar abdicatie is zij actief gebleven in het culturele veld, waarbij dans een speciale plek inneemt. Haar frequente aanwezigheid bij voorstellingen van onder andere het Nederlands Dans Theater (NDT) getuigt van haar blijvende steun aan deze kunstvorm.
Prinses Beatrix heeft bovendien een bijzondere band met Jiří Kylián, die jarenlang als huischoreograaf verbonden was aan het NDT. Onder zijn leiding groeide het gezelschap uit tot een wereldspeler binnen de moderne dans. Haar aanwezigheid bij Wings of Time is dan ook meer dan symbolisch, het is een blijk van persoonlijke waardering voor Kyliáns artistieke nalatenschap.
Wings of Time: een tweeluik vol emotie en vakmanschap
De voorstelling Wings of Time bestaat uit 2 avondvullende programma’s: Day after Yesterday en Day before Tomorrow. Samen vormen zij een krachtig tweeluik waarin het werk van Jiří Kylián centraal staat. De choreografieën brengen een rijke schakering aan emoties, beeldtaal en muzikaliteit. Dit is kenmerkend voor Kyliáns stijl, waarin hij moderne dans tot een universele vorm van expressie wist te verheffen.
Kylián, geboren in Tsjechië, vond in Nederland zijn artistieke thuis. Zijn vernieuwende benadering van dans, waarbij ruimte is voor kwetsbaarheid, stilte, humor en intensiteit, heeft wereldwijd de standaard gezet. Zijn invloed reikt tot ver buiten de landsgrenzen en inspireert tot op de dag van vandaag dansers en choreografen over de hele wereld.
Culturele erkenning op hoog niveau
Dat prinses Beatrix juist deze voorstelling bijwoont, is veelzeggend. Haar aanwezigheid draagt bij aan de nationale erkenning van Kyliáns werk en de waarde van dans als kunstvorm binnen de Nederlandse cultuur. Amare, als hedendaags podium voor muziek, dans en theater, vormt het perfecte decor voor dit culturele eerbetoon.
Met Wings of Time viert het Norwegian National Ballet niet alleen een icoon van de dans, maar ook de blijvende kracht van artistieke verbinding tussen generaties, landen en disciplines. En met Beatrix in het publiek, krijgt die viering een extra koninklijk accent.
Bekijk hier alvast een voorproefje en lees daarna verder >>
Organisatie
Het eerbetoon wordt georganiseerd door Holland Dance Festival, in samenwerking met Amare en Kylián Productions. Deze 3 partijen zetten zich gezamenlijk in om Kyliáns werk opnieuw tot leven te brengen en te presenteren aan een breed publiek. De keuze voor het Noorse Nationale Ballet als uitvoerend gezelschap benadrukt ook de internationale waardering voor Kyliáns werk. Al eerder woonde zij regelmatig dansvoorstellingen bij, waaronder eerdere edities van het Holland Dance Festival.
Bronnen:
Koninklijk Huis, Rijksoverheid
Lees hieronder wat we eerder schreven over prinses Beatrix en haar liefde voor ballet >>
Prinses Beatrix en haar voorliefde voor ballet
Onlangs zagen we Prinses Beatrix genieten bij het balletgala van Danserfonds ’79 in theater DeLaMar in Amsterdam. Dat is geen verrassing, want Beatrix heeft een sterke affiniteit met ballet en is een fervent liefhebber van deze kunstvorm. Waar komt die voorliefde vandaan?
Als voormalig koningin van Nederland heeft ze een grote interesse getoond in ballet en heeft ze vaak publieke balletvoorstellingen bijgewoond en balletgezelschappen gesteund. Lees hier meer over Beatrix’ liefde voor ballet.
Waar komt Beatrix haar liefde voor ballet vandaan?
Beatrix haar interesse in ballet gaat ver terug. Tijdens haar jeugd was ze zelf actief in de balletwereld. Prinses Beatrix heeft in haar jongere jaren balletlessen gevolgd en heeft geprobeerd haar passie voor dans verder te ontwikkelen.
Door de jaren heen heeft ze verschillende balletgezelschappen en voorstellingen bezocht, zowel in Nederland als in het buitenland. Haar aanwezigheid bij balletvoorstellingen heeft bijgedragen aan het versterken van de culturele banden en het ondersteunen van de kunsten in Nederland.
Ongeveer 40 jaar geleden introduceerden toenmalig Koningin Beatrix en Prins Claus het jaarlijkse Koninginnedagconcert in Nederland. Deze traditie wordt nu voortgezet door de nieuwe generatie. “Ons koningshuis gelooft sterk in de kracht van kunst op deze wereld,” verklaarde Sieuwert Verster, een koninklijk muziekadviseur.
3 verhalen werpen licht op de liefde van Beatrix voor muziek
1. Door Claus ontwikkelde Beatrix een diepere waardering voor muziek
Het muziekjaar van 1985 stond in het teken van de 300ste geboortedag van grote namen in de klassieke muziek: Johann Sebastian Bach, Georg Friedrich Händel en Domenico Scarlatti. Op een bepaald moment werd Sieuwert Verster, een sleutelfiguur bij het Orkest van de Achttiende Eeuw, benaderd omdat een commissie plannen aan het smeden was voor een concert in Paleis Noordeinde. Het ministerie vroeg Verster, als intendant samen met voorzitter Prins Claus, om de programmering te overzien.
“Koningin Beatrix wilde jaarlijks een concert aanbieden aan haar man,” onthulde Verster. “Ik besprak regelmatig met Claus welke muziek hij graag wilde laten klinken. Zijn keuzes vielen vaak op werken die niet elders in dezelfde maand werden uitgevoerd: eigentijds, niet-westers, composities van vluchtelingen. Hij vond dat ‘het paleis’ mensen kon en moest helpen over bepaalde culturele drempels heen. Claus en Beatrix geloofden beiden sterk dat kunst een belangrijke stem vertegenwoordigt op onze planeet en gehoord moet worden.”
2. Beatrix bereid zich voor elk concert goed voor
Beatrix had meer interesse in beeldende kunst en ballet, maar Claus’ liefde voor muziek werkte aanstekelijk, ontdekte Verster, waardoor haar kennis en waardering voor muziek verdiepten. Na het overlijden van haar man zette ze de traditie voort, wat nu het Koningsdagconcert is geworden. Verster ging hierin mee. “Beatrix bereidde zich altijd grondig voor. Toen Steve Reich kwam optreden, had ze de avond ervoor met hem gedineerd en het was opvallend hoe goed ze zijn muziek kende en ervan genoot.”
Een bijzondere ervaring van Verster was een concert met meerstemmige stukken van Josquin Desprez. “Tijdens mijn introductie las ik een passage voor uit de historische roman ‘Het motet voor de kardinaal’ van Theun de Vries. Hierin hoort een gedeserteerde soldaat in een kathedraal voor het eerst meerstemmige koorzang. De betovering die hij dan ervaart, wordt prachtig beschreven. Beatrix had de oude De Vries zelf ook uitgenodigd. Hij was aanwezig met zijn dochter.
“Toen ik het voorlas, klonk plots van achter uit de zaal de kreet: ‘Hé, dat heb ik geschreven.’ Na afloop van het concert zocht Beatrix de schrijver op. Hij was slecht ter been en zat aan een tafeltje. Ze vertelde hem hoezeer het voorgelezen fragment haar had geraakt. De Vries reageerde enigszins sceptisch. Hij geloofde niet dat de koningin het had gelezen. Beatrix opende daarop haar damestasje en haalde de bladzijden eruit, met uitroeptekens en onderstrepingen die ze erin had aangebracht. Het was een bewijs van haar sterke betrokkenheid bij het concert en de muziek. Het is prachtig dat Koning Willem-Alexander en Maxima nu deze traditie op hun eigen manier voortzetten.”
3. Beatrix is een belangrijk cultuur figuur
Prinses Beatrix wordt beschouwd als een vooraanstaande culturele figuur die een actieve rol heeft gespeeld in het stimuleren en ondersteunen van de Nederlandse cultuur en kunsten, waaronder het ballet. Haar betrokkenheid bij culturele evenementen, waaronder frequente aanwezigheid bij balletvoorstellingen en steun aan balletgezelschappen, heeft haar positie als een belangrijke promotor van kunst en cultuur in Nederland versterkt. Haar passie voor en betrokkenheid bij het ballet hebben bijgedragen aan het bevorderen van deze artistieke vorm in het land.
Wat maakt ballet zo leuk om naar te kijken?
Ballet heeft een unieke aantrekkingskracht die mensen keer op keer betovert. Wat het zo betoverend maakt om naar te kijken, zijn onder meer de gracieuze en vloeiende bewegingen van de dansers. De combinatie van kracht, lenigheid en elegantie in hun uitvoeringen is fascinerend.
Bovendien vertelt ballet vaak een verhaal zonder woorden, en het vermogen van dansers om emoties uit te drukken via hun bewegingen is indrukwekkend. De prachtige kostuums, de verfijnde muziek en het verfijnde samenspel tussen dansers en choreografie dragen allemaal bij aan de magie van een balletvoorstelling. Het is een kunstvorm die zowel technische vaardigheid als expressie vereist, en dat samenspel maakt het kijken naar ballet zo intrigerend en betoverend.
Zie Beatrix genieten
Bronnen:
Koninklijk Huis, Rijksoverheid, NPO Klassiek, De Groene Amsterdammer