Er is snel actie nodig om drinkwatertekort te voorkomen, blijkt uit een nieuw rapport van het RIVM. Maatregelen moeten voorkomen dat we in 2030 een tekort krijgen. Het rapport bevestigt eerdere berichten en wijst erop dat sommige drinkwaterbedrijven op dit moment al te weinig reserves hebben. Lees hier meer over de maatregelen, oorzaken en oplossingen voor het drinkwatertekort.
Watervoorraden creëren
Er moet meer water worden vastgehouden en opgeslagen om grotere watervoorraden te creëren. Dit wordt bijvoorbeeld bereikt door het opslaan van meer water in de duinen of bekkens. Ook is het belangrijk om alternatieve waterbronnen te ontwikkelen. Zoals het winnen van drinkwater uit brak of zout water en rioolwater. De drinkwaterbedrijven Waterbedrijf Groningen, Vitens (actief in Friesland, Overijssel, Gelderland, Utrecht en Flevoland) en Dunea (in het westelijke deel van Zuid-Holland) hebben momenteel dringend behoefte aan extra capaciteit.
Vraag naar drinkwater neemt in 2030 aanzienlijk toe
Volgens het RIVM neemt de vraag naar drinkwater in 2030 aanzienlijk toe. De geschatte behoefte is 1,4 miljard kubieke meter, wat 100 miljoen kubieke meter meer is dan in 2020. Deze toename komt grotendeels door de verwachte bevolkingsgroei en economische ontwikkelingen. Ook klimaatverandering speelt een rol, waarbij warmere zomers leiden tot een hogere vraag naar drinkwater en droogte de beschikbaarheid van water beperkt.
Het kabinet heeft als doelstelling dat het waterverbruik per persoon in 2035 is gedaald naar 100 liter per dag. Het is onzeker of er in de toekomst voldoende oppervlakte- en grondwater beschikbaar is om drinkwater van te maken. Dit gezien de huidige uitputting van reserves in sommige gebieden in verschillende provincies. Alle betrokken partijen, waaronder waterleidingbedrijven, waterschappen en provincies, moeten eigenlijk nu beginnen met nieuwe winningsprojecten.
Maatregelen tegen dreigend drinkwatertekort
Het RIVM adviseert om verschillende maatregelen te nemen om een dreigend tekort aan drinkwater op te lossen. Naast bewust en zuinig watergebruik en het langer vasthouden van zoet water in ons land, moeten nieuwe winlocaties worden gezocht, vergunningen worden uitgebreid en de buffercapaciteit in de duinen en bekkens vergroot worden. Daarnaast kan het nodig zijn om drinkwater vanuit het buitenland in te kopen. Er wordt ook gekeken naar alternatieve bronnen, waarvoor verschillende initiatieven al lopen. Zo doet Waternet onderzoek naar het gebruik van brak kwelwater uit de Horstermeerpolder.
Drinkwaterbedrijven onderzoeken of het mogelijk is om rioolwater te zuiveren tot drinkwater. In Limburg onderzoeken ze hoe regenwater kan worden opgevangen en gezuiverd tot drinkwater. Andere waterbedrijven infiltreren oppervlaktewater in de diepe ondergrond om een voorraad aan te leggen voor drogere periodes. Het RIVM-rapport eindigt met een waarschuwing en een oproep aan alle betrokken partijen. “Veel van de knelpunten kunnen niet op een eenvoudige manier volledig worden opgelost. Drinkwaterbedrijven hebben te maken met lange en ingewikkelde procedures bij het realiseren van nieuwe winningscapaciteit. Daarom is er een extra gezamenlijke inspanning en dialoog nodig tussen drinkwaterbedrijven, provincies, de rijksoverheid, waterschappen en andere belanghebbenden om aan de toenemende vraag naar drinkwater in 2030 te kunnen voldoen.”
Oorzaken
Er zijn verschillende oorzaken van een dreigend drinkwatertekort. Een belangrijke oorzaak is de toenemende vraag naar drinkwater als gevolg van de groei van de bevolking en de economie. Ook de klimaatverandering speelt een rol. Door droogte is er minder beschikbaar water, terwijl er in warmere zomers juist meer drinkwater nodig is. Daarnaast kan een gebrek aan neerslag in combinatie met hoge temperaturen leiden tot verminderde aanvoer van grond- en oppervlaktewater. Verder kan de verontreiniging van waterbronnen door menselijke activiteiten, zoals landbouw en industrie, ook bijdragen aan het drinkwatertekort.
Oplossingen voor het drinkwatertekort
- Bewust en zuinig watergebruik: Dit betekent dat we ons bewust moeten zijn van onze waterconsumptie en proberen het watergebruik te verminderen door bijvoorbeeld korter te douchen en de kraan dicht te draaien tijdens het tandenpoetsen.
- Het langer vasthouden van zoet water: Door middel van slimme systemen is water langer vast te houden, bijvoorbeeld door regenwater op te vangen en te hergebruiken.
- Nieuwe winlocaties: Het vinden van nieuwe bronnen van drinkwater is van groot belang om aan de stijgende vraag te kunnen voldoen. Bijvoorbeeld door het ontwikkelen van nieuwe winningen of door het gebruik van alternatieve bronnen, zoals brak kwelwater.
- Vergroten van de buffercapaciteit: Het vergroten van de buffercapaciteit in de duinen en bekkens helpt om meer water vast te houden en de watervoorziening te verzekeren.
- Uit het buitenland: In tijden van tekort drinkwater inkopen vanuit het buitenland.
- Alternatieve bronnen: Het gebruik van alternatieve bronnen, zoals rioolwater en regenwater, helpt om de vraag naar drinkwater te verminderen.
- Samenwerking en dialoog: Een gezamenlijke inspanning en dialoog tussen de betrokken partijen is nodig om aan de stijgende vraag naar drinkwater te kunnen voldoen. Dit betekent dat drinkwaterbedrijven, provincies, de rijksoverheid, waterschappen en andere belanghebbenden moeten samenwerken om oplossingen te vinden voor het drinkwatertekort.
Bron: NOS, RTL, RIVM