wat houdt (hield) vollen van wol in?

Vollen is een synoniem voor vervilten. Wol kan door sop, warmte en wrijving vervilten. Dat komt doordat de schubben van de wol in elkaar haken. Wol kan erg veel water opnemen, wordt hierdoor elastisch en rekt uit. Zo kan je er (vilt)stof van maken. Vroeger gebruikte men de ruwe vachtwol zo van het schaap voor het vilten. Een van de methodes uit Azië: Men spreidde de net geschoren schapenvacht losjes uit over een grote mat of lap en besprenkelde deze met water. Dan rolde men de mat strak op en bond men deze rol achter een paard. Na enkele kilometers rollen achter het paard werd de mat weer opengemaakt en was de losse wol vervilt: het was tot een lap geworden. Deze methode wordt, zij het enigszins aangepast, nu nog gebruikt voor het vervaardigen van vilt voor yurts. De tenten die de nomaden in Mongolië nog steeds gebruiken. Toegevoegd na 1 minuut: Een volmolen is een machine op waterkracht, waarmee wol vervilt wordt door met houten hamers in een bak op de natte grondstof te slaan. Het grove wollen laken was in vroegere eeuwen de voornaamste grondstof voor daagse kleding. De eigenschappen van het laken werden bepaald door de veredeling. Een onderdeel daarvan was het vollen. Dit is een bewerking, waarbij wollen weefsels in zwak alkalische oplossingen gedrenkt worden en gekneed, waardoor zij vervilten. Hierbij worden de vezels tot een dichte en egale massa gestampt. De stof wordt daardoor dichter, meer slijtvast en beter isolerend. De houten hamers vallen in de volkom, waarin het laken ligt met de hulpstoffen. Als hulpmiddelen worden vette klei (hier blauwe leem of vollersleem), urine, zeep en water gebruikt. Door het gebruik van urine was de stank rond een volmolen vaak niet te harden. Een dergelijke molen werd daarom in de regel ver buiten het dorp gebouwd.

Bronnen:

http://www.filtviltwerk.nl/watisvilten.html

http://www.rooyseschans.nl/historie.html

vollen is een ander woord voor het vervilten van wol. door deze behandeling grijpen de vezels van de wol goed in elkaar. soms gebeurt dit per ongeluk, als de wol te heet gewassen is.

Bronnen:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Wol

De volder of voller bewerkte het weefsel om de vezels dichter ineen te werken en zo te vervilten (zie vilt). Het werkwoord 'vollen' betekent hetzelfde als 'vullen'. Nat vilten: geproduceerd door wol met heet water te bevochtigen en tegelijk door wrijving te stimuleren zodat de vezels langs elkaar schuiven. Doordat de schubben het teruggaan verhinderen zal de vezelmassa steeds compacter en steviger worden. Deze productiestap heet vollen. Het is een langdurig proces, omdat nooit meer dan vijf procent van de vezels tegelijk van plaats verandert. Iets daarvan is terug te zien als men een wollen kledingstuk heet wast: de wol krimpt doordat de vezels in elkaar zijn gaan haken. Een volder of voller was een ambachtsman in de lakennijverheid. Door de opkomst van de industrie is het beroep uitgestorven. De taak van de volder is het vollen ('laten vervilten') van een wollen weefsel. Dit is een bewerking om de vezels dichter ineen te werken, waardoor een stevige, waterdichte stof ontstaat die minder vatbaar is voor krimp. Volgens de traditionele methode wordt het weefsel gedompeld in een grote bak met heet water, urine en vollersaarde: een vettige klei die het vuil uit de vezels opneemt. Door het weefsel met de voeten aan te stampen zal de stof vervilten en krimpen. Het vollen was zwaar en vuil werk. Sinds de 17e eeuw werd dit werk gemechaniseerd door volmolens toe te passen. Deze konden worden aangedreven door paarden (rosmolens), maar ze werden vaak ook door waterkracht aangedreven. Vele watermolens dienden dit doel of werden voor dit doel omgebouwd. Een dergelijke molen werd in de volksmond wel een stinkmolen genoemd. Tegenwoordig gaat het met een viltmachine, die heb je voor fabrieken maar ook voor thuis: De basis van de machine bestaat uit drie rollen, waartussen het werkstuk door "kneden" vervilt wordt. Het werkstuk wordt op een flexibele kern opgerold in noppenfolie en tussen de rollen geplaatst. De machines zijn geschikt voor werkstukken met variabele diameters. Een elektromotor drijft de onderste rollen aan met een geprogrammeerde looptijd en wisselende draairichting, die het handmatige viltproces optimaal nabootsen.

Bronnen:

http://www.historisch-openluchtmuseum-eind...

http://www.meervilt.nl/winkel/gereedschap-...