Waarom kan je, als er sprake is van een bovenleiding, geen schok van betekenis krijgen als je de rails beet pakt?

In de meeste gevallen is één van de twee kanten van een stroomkring geaard. Als jij zelf ook geaard bent, kun je die kant zonder problemen vastpakken.

Dat geldt voor de stroomkring van de trein, en voor die van het stopcontact. Ook voor veel andere stroomkringen, maar niet voor allemaal.

Bij de trein is de bovenleiding de spanningsvoerende kant, en de rails de geaarde kant. Het vastpakken van de rails is daardoor ongevaarlijk. De reden is dat er geen stroom door jouw lichaam gaat lopen wanneer je de rails vastpakt, omdat de spanning op de rails ongeveer nul is. Pak je daarentegen de bovenleiding vast... aiaiai...

Bij een stopcontact geldt hetzelfde. Je kunt de stroomafvoerkabel zonder problemen vastpakken.

Je kunt dit eenvoudig en veilig proberen met een spanningszoeker. Je weet wel, zo'n schroevendraaiertje met een klein lampje erin, dat oplicht wanneer de de schroevendraaierkant in een stopcontact steekt en je duim op de "kopse kant" houdt.

Die spanningszoeker zal in één van beide gaten van het stopcontact wel een signaal geven, in het andere gat daarentegen niets. Zo weet je welke pool spanningsvoerend is.

*MAAR*  --  pas op, in veel huizen is de elektrische installatie niet zo netjes geïnstalleerd. Of zijn er ondeugdelijke apparaten op aangesloten. In dat geval kun je toch een gemene tik krijgen, ook als je de afvoerleiding vastpakt. Oppassen dus!

Toegevoegd na 4 minuten:
Overigens kun je ook de spanningsvoerende kant van een stopcontact zonder problemen vastpakken, MITS je zelf heel goed geïsoleerd bent. Je staat dan zelf wel onder spanning, maar da's niet erg, zolang er geen stroom door je lichaam loopt.

Ben jij geïsoleerd en pak je de stroomvoerende kant van het stopcontact beet, dan is er dus niets aan de hand - tot je iemand een hand geeft die niet geïsoleerd is, dan krijgen jullie allebei een fikse tik. Hetzelfde wanneer je op dat moment een verwarmingsbuis of een waterleiding vastpakt, ook dan zul je dat terdege voelen.

De bovenleiding kun je niet zomaar vastpakken, ook niet als je zelf geïsoleerd bent. Dat komt doordat daar de spanning veel hoger is. Jouw lichaam wordt daardoor opgeladen, waardoor er heel even een stroom van de bovenleiding door je hand naar de rest van je lichaam loopt. Dat kan fataal zijn.

Bij vogels is het niet fataal, omdat die zo'n klein lichaam hebben dat ze snel zijn opgeladen. Die oplaadstroom is dus korter en kleiner dan bij een mens.