Zou het mogelijk zijn dat de aarde zichzelf reguleert met het ontstaan van bijvoorbeeld pandemieen of natuurrampen?

Tja, dat ligt eraan hoe je het bedoelt.

De aarde, of zelfs het leven, is zeker geen intelligent systeem. Het is dus niet zo dat het systeem "merkt" dat er iets "mis" is, en daar dan wat "aan doet". Dat is een menselijke voorstelling van zaken die niet van toepassing is.

De Gaia-theorie is leuk en aardig, maar ook hier is geen "oermoeder" die ergens "voor zorgt" of die iets "reguleert".

Neem een bolletje dat aan een touwtje hangt. Dat bolletje hangt recht naar beneden. Als je ertegen duwt, of als de wind waait, zal het bolletje "uit balans" raken. Maar het zal uit zichzelf opnieuw de "balans" zoeken - uiteindelijk zal het weer verticaal naar beneden hangen.

Is dit een achterliggend principe dat merkt dat het bolletje uit evenwicht is, dat dat fout is, en dat dan die fout herstelt? Nee, het zijn gewoon de natuurwetten.

Voor Gaia geldt hetzelfde. Voor de hele aarde, met al haar ecosystemen, geldt hetzelfde.

Het evenwicht dat wij waarnemen, bijvoorbeeld tussen productie en consumptie van zuurstof, is maar een tijdelijke toestand. Vroeger was er een heel ander evenwicht, in een zuurstofloze atmosfeer. Het leven produceerde wel het uiterst giftige gas dat wij nu zuurstof noemen, maar dat gas werd opgenomen door mineralen, die naar de zeebodem zonken.

En alles was in evenwicht.

Tot de mineralen opraakten.

Toen geraakte het gifgas in het water en in de atmosfeer. Het merendeel van de levende wezens werd vergast. Er kwam een grote uitstervingsgolf. Uiteindelijk ontstonden er organismen die zich wisten te verdedigen tegen dat gifgas, en nog weer later zelfs organismen voor wie dat gas een noodzakelijke levensvoorwaarde is.

Stel dat wij alles vervuilen met plastic en olie. En stel dat wij dat zodanig doen, dat die vervuiling alsmaar doorgaat, ook nadat wij zelf zijn uitgestorven. Is dat erg? Voor het huidige leven wel. Gaia gaat dan niet meer op. Er zal een grote uitstervingsgolf komen. Maar daarna zullen nieuwe levensvormen ontstaan, die plastic en olie kunnen weerstaan. En nog later zullen, naar alle waarschijnlijkheid, levensvormen ontstaan die niet meer zonder plastic en olie kunnen. En wie weet, zullen die levensvormen spreken van een zelfregulerend Gaia-systeem.