Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Geldt Artikel 41 lid 1 Wetboek van Strafrecht, ook bij minderjarigen?

Artikel 41 lid 1 Wetboek van Strafrecht:
“Niet strafbaar is hij, die een feit begaat, geboden door de noodzakelijke verdediging van eigen of eens anders lijf, eerbaarheid of goed, tegen ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding.”

Geldt dit ook als bijvoorbeeld een tiener je auto aan het slopen is of als een tiener je ramen aan het kapot gooien is met stenen? Dus: Zijn er uitzonderingen van deze wet als het gaat om kinderen of tieners?

Verwijderde gebruiker
4 jaar geleden
in: Wetgeving
4.1K
Ritsuka
4 jaar geleden
Een auto slopen is niet jezelf verdedigen.
tinus1969
4 jaar geleden
En iemand die je auto sloopt in elkaar timmeren ook niet.
Thecis
4 jaar geleden
@Ritsuka, @tinus1969
Het artikel waar de vraagsteller naar verwijst, zegt dat het gaat om "eigen of eens anders lijf, eerbaarheid of goed". Dus ja, wat dat betreft zou ik zeggen dat die auto daar wel degelijk onder valt.
De crux zit 'm in de woorden "wederrechtelijke aanranding". Daar moet het ook aan voldoen en het lijkt er inderdaad op dat dat hier weer niet onder valt. Tenzij je zelf in die auto zit en de auto gesloopt wordt (de kans dat een steen door de ruit komt, is aanzienlijk). Alles lijkt me afhangen van de omstandigheden. Wellicht dat @JoanDarc hier wat meer van weet (die is beter juridisch onderlegd dan ik).
Antoni
4 jaar geleden
@Ritsuka, @tinus1969, de vraagsteller bedoelt of men een delict mag begaan bij het verdedigen (noodweer) als men, een ander of een eigendom wordt aangevallen door een minderjarige. @Thecis, de auto wordt (juridisch gezien) wederrechtelijk aangerand. Men mag in principe een delict plegen als een eigendom wordt vernield. Het verdedigen van het eigendom, het noodweer, moet natuurlijk wel in proportie zijn.
tinus1969
4 jaar geleden
In aanvulling op @Antoni; Dit wetsartikel suggereert dat je iemand die je auto vernielt mag 'tegenhouden' en daarbij eventueel 'vastpakken'.
Thecis
4 jaar geleden
@Antoni
Op het moment dat iemand zich IN de auto bevindt, en iemand is bezig met de auto te vernielen (bijvoorbeeld een steen naar de ruite te gooien), kan je dit opvatten als een persoonlijke aanval. Mijn inziens (maar ik ben geen jurist) is het dan niet meer de auto die wederrechtelijk aangerand wordt, maar is het een aanval op de persoon in de auto. En op dat moment verandert de situatie en mag er op een andere manier proportioneel geweld gebruikt worden. Dat is het moeilijke aan dit soort vragen. Alles hangt af van de omstandigheden. Daarom denk ik ook dat er geen eenduidig antwoord op de vraag gegeven kan worden. Maar daar kan ik fout in zitten.
LeonardN
4 jaar geleden
De vraag is toch supersimpel te beantwoorden? In mijn ogen is het antwoord gewoon JA. Ja dat geldt net zo goed bij minderjarigen, immers anders had er wel een uitzondering onder gestaan.
Thecis
4 jaar geleden
@LeonardN
De vraag is in basis heel simpel te beantwoorden ja. Maar de implicaties en op welke situaties het toepasbaar is, is heel lastig met dit soort wetgevingen. Het is niet voor niets dat we gespecialiseerde mensen hebben (rechters en juristen) die zich juist in dit soort situaties verdiepen. Mijn achtergrond zit niet in die hoek. En daarom ben ik voorzichtig met het beantwoorden van dit soort vragen.

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (2)

In het kort: Het Artikel 41 lid 1 Wetboek van Strafrecht (Sr) gaat om noodweer, niet om vernielingen die gepleegd worden door een andere partij. Voor hen geldt artikel 350 Wetboek van Strafrecht: het misdrijf vernieling, vandalisme.
Als het gaat om jongeren van 12 tot 18 jaar is het jeugdstrafrecht van toepassing.
Wat uitgebreider:
Bij noodweer als bedoeld in artikel 41 Sr gaat het om een noodzakelijke verdediging, om de bescherming van zichzelf, maar ook om de bescherming van anderen of van goederen. Als goederen worden vernield en de enige mogelijkheid is om deze te beschermen, gebeurt dat door een aanval op het lichaam van de dader en de vraag is hoe ver men daar in mag gaan. Er mag zeker geen wanverhouding ontstaan tussen doel en middel. Ook geldt nog de eis dat je geen eigen schuld mag hebben aan de aanval die noodweer noodzakelijk maakt.
Je mag niet zelf de confrontatie zijn aangegaan en daardoor eigen schuld hebben aan de levensbedreigende aanval. De aanval mag niet zijn uitgelokt door uw provocaties.
Vernielen van auto’s of stenen door een ruit gooien valt onder vandalisme. Degenen die zich schuldig maken aan vandalisme hebben niet de opzet personen naar het leven te staan maar willen alleen spullen moedwillig vernielen. Voorbeelden van vandalisme zijn bv de spiegels van auto’s aftrappen en stenen door ruiten gooien.
Art 41 Sr om de hoek komt kijken en noodweer gebruikt moet worden om nog te redden wat er te redden valt, zowel eigen lijf als goederen, is de situatie behoorlijk uit de hand gelopen. Dat gebeurt zelden bij op heterdaad betrappen van jeugdigen die zich schuldig maken aan vandalisme, in tegenstelling tot het betrappen van inbrekers in je slaapkamer.
Over wel of niet bellen van 112 zijn veel misvattingen, alléén als men de vandalen op heterdaad betrapt, dus niet wanneer men vermoedt dat het gaat gebeuren, kan dit direct gemeld worden via nummer 112. Constateert men niet op heterdaad, dan dient melding gedaan te worden via 0900-8844, eventueel gevolgd door een aangifte.
Als de dader nog geen of 14jaar is, dient de schade vergoed te worden door de aansprakelijkheidsverzekering van de ouders. Als de minderjarige dader ouder is dan 14jaar, zullen de ouders de schade zelf moeten vergoeden. Zijn de daders onbekend, dan is dat een heel vervelende zaak voor de eigenaar, die draait dan zelf voor de schade op.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
4 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
4 jaar geleden
Of het vandalisme gepleegd wordt door volwassenen, jong volwassenen, jeugdigen of kinderen: bij de verdediging van lijf en goederen mag nooit een wanverhouding ontstaan tussen doel en middelen. Dus zeker bij optreden als het om vandalisme gaat: gepleegd door jeugdigen of kinderen: Honkbalknuppel en Handen thuis.
Thecis
4 jaar geleden
Uitgebreid antwoord weer, +
Verwijderde gebruiker
4 jaar geleden
+ goed onderbouwd, duidelijk uitgelegd antwoord. Door elke lezer te begrijpen.
Thecis
4 jaar geleden
Dus samenvattend (als ik het goed begrijp) - Ja, artikel 41 geldt in basis ook voor minderjarigen
- Echter, vandalisme geeft niet zomaar reden tot het beroepen op art 41.
- Er moet altijd per situatie bepaald worden of het geweld proportioneel was. En zeker bij minderjarigen is de een gevaarlijk hellend vlak (want minderjarig en daar is fysiek handelen al snel buiten proportioneel).
Verwijderde gebruiker
4 jaar geleden
@Thecis, De vraag verenigt twee onderwerpen die niets met elkaar te maken hebben.
1. art 41 gaat over toegestane zelfverdediging (aangevallen worden) en vermeldt geen leeftijdsgrenzen van de aanvallers.
In de aanval gaan en noodweer liggen niet in elkaars verlengden. Je mag nooit geweld gebruiken, behalve …. En daar gaat het om.
Leeftijden van de aanvallers zijn niet van belang als men aangevallen wordt waarbij alleen noodweer je kan redden. De drie Waterlandse kopschoppers (januari 2019) waren 14 en 15 jaar jong. Als het slachtoffer nog de mogelijkheid had gehad zich te verdedigen door geweld te gebruiken had hij dat mogen doen. Dat hij eerst moet nadenken in hoeverre zijn verdediging proportioneel is omdat zijn aanvallers misschien minderjarig zijn, zou absurd zijn. Het is aan het OM en de rechter om zich er later over uit te spreken.
Verwijderde gebruiker
4 jaar geleden
De tweede alinea van de vraag betreft vandalisme, vernieling (art 350 Sr). Bij constatering van vandalisme is het toegestane gebruik van proportioneel geweld niet aan de orde.
Over art.41Sr en 350 wordt tijdens de borrel door zelfbenoemde juridische deskundigen die niet weten waar de klepel hangt, op een onrealistische wijze gediscussieerd. Vaak nog gebruikmakend van het Ceterum censeo, iedereen zegt het, het staat op Wikipedia, iedereen gelooft het en dus is het waar.
Elke persoon (minder- of meerderjarig) die een andere persoon aanvalt zet zich geheel buiten spel door een zelf gekozen deviant gedrag. Hij moet er rekening mee houden dat er fysieke tegenstand kan worden geboden waarbij hij het onderspit delft.
Dat zal niet snel het geval zijn als minderjarigen (voor wie het jeugdstrafrecht geldt) je auto slopen, meestal kiezen zij op tijd het hazenpad als de eigenaar met getoonde spierballen aan komt lopen. Maar ook dan geldt: HANDEN THUIS en 112 bellen (heterdaad)
Thecis
4 jaar geleden
@JoanDArc,
Hartelijk dank!
"Geldt Artikel 41 lid 1 Wetboek van Strafrecht, ook bij minderjarigen?"
Ja, dat geldt net zo goed voor minderjarigen, er is immers geen uitzondering op die wet aangaande leeftijd/minderjarigheid.

"Zijn er uitzonderingen van deze wet als het gaat om kinderen of tieners?"
Nee. Niet als je enkel leeftijd als factor neemt. Het geweld waarmee jij je verdedigt moet altijd in verhouding zijn, of het nu een kind of volwassene is, dat maakt in principe niet uit.
https://01-strafrecht-advocaat.nl/vereisten-noodweer/
In dit geval gelden de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit.
a) Eis van proportionaliteit
Het proportionaliteitsbeginsel houdt in dat u evenredig handelt ten opzichte van de aanranding. Krijgt u een klap, dan mag u er geen vijf teruggeven. U mag ook niet meteen zo hard slaan, dat die ander daarvoor zwaar lichamelijk letsel oploopt. U mag enkel zodanig geweld toepassen als dat nodig is om uzelf te verdedigen tegen de aanranding.

b) Eis van subsidiariteit
Het subsidiariteitsbeginsel houdt in dat u moet kiezen voor het minst ingrijpende (minst strafbare) alternatief om uw doel (het ontkomen aan de ogenblikkelijke wederrechtelijke aanranding) te bereiken. In de praktijk zien we dat het op dit onderdeel het vaakst fout gaat. De wetgever verlangt hier eigenlijk van u dat u vlucht, wanneer u kunt vluchten.

Het is dus niet zo dat u altijd mag terugslaan wanneer u zelf wordt geslagen. In de meeste gevallen mag u dat juist niet en moet u wegrennen. Alleen als dat niet kan, mag u zich verdedigen.

===

"Geldt dit ook als bijvoorbeeld een tiener je auto aan het slopen is of als een tiener je ramen aan het kapot gooien is met stenen?"
Ja, of de vandaal nu een tiener is, of een volwassene dat maakt niet uit, maar zoals je al bij B kon lezen is er weinig tot geen uitleg verdedigbaar waarbij je in zo'n geval "noodzakelijkheid van verdediging" kan beargumenteren. Dat is echter net zo het geval als de vandaal volwassen is.

Makkelijker is dus een geval waarbij je 41 lid 1 als verweer gebruikt wordt waarbij je fysiek aangevallen werd door een jongere. Je mag dan dus proportioneel geweld gebruiken om die aanval af te slaan als je niet ander kon. Ook al ben jij meerderjarig en de aanvaller minderjarig.
(Lees meer...)
LeonardN
4 jaar geleden

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding