Mag een verpleegkundige informatie doorspelen over een vervolgbehandeling, waarover de behandelend arts nog niks verteld heeft?

een verpleegster wordt geacht te zwijgen over activiteiten die de arts zal gaan ondernemen. Dat is aan de arts, zo is de redenering, want die weet er het meeste van.
Klopt, de arts weet er het meeste van, maar ik zou de kennis van (ervare) verpleegsters toch ook niet onderschatten. ze zijn er immers de hele dag bij betrokken, horen en zien veel en weten daardoor vaak nagenoeg evenveel als de arts zelf.
Daarbij komt, dat artsen vaak veel te laat en veel te weinig informatie geven. Zeker als de (familie van) de patiënt er om vraagt, dan zou dat standaard gegeven moeten worden, als de noodzaak zich aandient.
Argumenten als, piëteit voor de gevoelens van de patiënt, of de patiënt niet overvoeren, zijn meestal flauwe kul. Als dat aan de orde is, roept de patiënt zelf wel, dat hij dat (nog) niet wil horen.
Zeker de oudere generatie artsen is nog steeds overtuigd van de superioriteit van de eigen beroepsgroep en beschouwen alle anderen bijna als nitwits.
Overigens is het organisatorisch wel verstandig het bij één aanspreekpunt te houden. dat voorkomt vergissingen en misverstanden. Maar dit argument is juist voor de artsen extra reden om accuraat en volledig met de te verstrekken informatie.

De formulering "informatie doorspelen" maakt het erg groot, maar wellicht gaat het ook om een ernstige kwestie. Dat weet ik natuurlijk niet.

In een ziekenhuis werkt men in teamverband. De behandelend arts is verantwoordelijk, en delegeert. Dat betekent dat vaak dingen worden besproken in het team, of overlegd na initiatief van de verpleegkundige of op een vast overlegmoment, en dat dan de arts een bepaalde behandeling voorschrijft. Het is vrij gangbaar dat een patiënt in een ziekenhuis hóóguit één keer per dag een arts ziet, en dat is lang niet altijd je eigen arts. In de praktijk hoort de patiënt dan inderdaad vaak van een verpleegkundige wat er is besloten.

Het hangt natuurlijk af van de precieze situatie. Stel: patiënt is misselijk en moet braken. Verpleegkundige belt even de zaalarts, die een middel tegen misselijkheid voorschrijft. Vervolgens gaat de verpleegkundige naar de patiënt met de mededeling: "de dokter schrijft middel X voor, ik zal het even voor je gaan halen." Daar is in zo'n situatie helemaal niets mis mee.

Als het gaat om meer heftige dingen, zoals de mededeling dat een patiënt geopereerd moet worden, of dat er chemotherapie gestart zal worden, dan zou de arts dat moeten doen. Niet zozeer omdat een verpleegkundige dit niet 'mag' vertellen (ook verpleegkundigen zijn getraind in 'slecht-nieuws-gesprekken'!) maar omdat het dan gaat om een behandeling waarvoor de patiënt nadrukkelijk toestemming dient te geven, waarvoor de arts eerst alle risico's uit moet leggen en de patiënt de kans moet hebben om vragen te stellen. In zo'n geval is het inderdaad niet netjes als een verpleegkundige alvast iets roept: "oh ja, weet u al dat de dokter waarschijnlijk toch een stoma wil aanleggen?" omdat de patiënt dan in verwarring achterblijft en misschien pas veel later zijn vragen kan stellen aan de behandelend arts. Dus nee: in zo'n geval hoort de arts dit met de patiënt te bespreken.

Maar het zal niet altijd helder zijn wanneer iets wel of niet kan. Ook weet een verpleegkundige die net zijn dienst start, niet altijd welke zaken uit het dossier al duidelijk met de patiënt besproken zijn, en zijn artsen soms slordig in hun communicatie. En als een patiënt of zijn familie bij een verpleegkundige aandringt op meer informatie, kan het voor deze moeilijk zijn om te bepalen wat er wel en niet gezegd kan worden. Er zal zelden sprake zijn van kwade opzet, maar het is zeker waar dat er nog veel verbeterd kan worden aan de communicatie in ziekenhuizen.