Ik heb totaal geen idee hoe de richtlijnen zijn in de politiek. Wie kan mij uitleggen hoe het werkt met voorkeurstemmen?

Question

Ik wil graag weten wie er voorkeurstemmen hebben, en hoe iemand die op nr 23 staat op een kieslijst kan eindigen op de derde plaats

 · Accepted Answer

Als je gaat stemmen kun je kiezen voor de bovenste van de lijst (nummer 1), of een willekeurig ander persoon lager op de lijst. Dat noem je dan een 'voorkeurstem'.

Bij het tellen van de stemmen, tellen de voorkeurstemmen mee voor het bepalen wie in de kamer komt. Stel, op de lijst van je keuze staan 50 mensen, en daarvan komen er 26 in de kamer maximaal. Maar van de 100 mensen hebben er steeds 80 op nummer 32 gestemd, en maar vier op nummer 22. 
Daardoor ziet nummer 22 uiteindelijk zijn stoeltje aan zich voorbij gaan, en zal nummer 32 in het pluche plaats kunnen nemen.

Zulke grote verschillen zie je natuurlijk niet snel, maar in theorie zou zelfs de lijsttrekker buiten de kamer kunnen blijven als ALLE kiezers een voorkeursstem op een lager geplaatste kandidaat uitbrengen.

Daarmee is de lijst van kandidaten dus eigenlijk willekeurig, en bepalen de voorkeursstemmen hoe de uiteindelijke 'ranglijst' er uit komt te zien. Waarbij de eersten op de beoogde plek terecht komen.

Zo zou de laatste op de lijst feitelijk op een zogenaamde 'onverkiesbare' plaats staan, maar in theorie kan de stemmer heel anders beslissen, en kun je als je goed bent en goed opvalt vanaf een onverkiesbare plaats ver komen.

AlphaLimaSierra · Answer

Een voorkeurstem is een stem bij een verkiezing die niet op de nummer één van de kandidatenlijst van een politieke partij is uitgebracht maar op een andere kandidaat van dezelfde lijst. Gegeven het aantal zetels dat een partij heeft behaald kunnen voorkeurstemmen beïnvloeden aan welke kandidaten deze zetels worden toegewezen.

Voorkeurstemmen komen veel voor. Zo krijgt de eerste vrouwelijke kandidaat op een kieslijst traditioneel veel stemmen van mensen die principieel op een vrouwelijke kandidaat willen stemmen. Met zijn voorkeurstem kan de kiezer de door de partij opgestelde volgorde van de kandidaten de facto wijzigen.

In Nederland wordt een kandidaat met voorkeurstemmen gekozen als hij ten minste een aantal van 25% van de kiesdeler aan stemmen gehaald heeft, en de laagstgeplaatste kandidaat die een zetel zou zijn toegewezen minder voorkeurstemmen heeft. Tot 1998 gold een norm van 50% van de kiesdeler.

De kiesdeler is in een kiessysteem van evenredige vertegenwoordiging het aantal benodigde stemmen per te winnen zetel.

Worden er bijvoorbeeld in totaal 10 miljoen geldige stemmen uitgebracht voor 150 zetels, dan is de kiesdeler gelijk aan 10 miljoen gedeeld door 150 = 66.667. Voor elke 66.667 behaalde stemmen krijgt een partij dan 1 zetel.

 · Answer

Voorkeurstemmen zijn stemmen die niet op de nummer 1 van de kandidatenlijst zijn uitgebracht maar op een andere kandidaat van dezelfde lijst. Voorkeurstemmen komen veel voor. Zo zijn er bijvoorbeeld altijd veel vrouwen die op de eerste vrouwelijke kandidaat stemmen, als nummer 1 geen vrouw is.

Voorkeurstemmen worden pas interessant bij laag op de lijst geplaatste kandidaten, die bij de gewone toewijzing van zetels niet meer voor een zetel in aanmerking komen. Weten zij genoeg voorkeurstemmen te bemachtigen (25% van de kiesdeler), dan zijn zij gekozen en moet de laagstgeplaatste kandidaat die een zetel had, plaatsmaken.

Overigens is het sinds de Tweede-Kamerverkiezingen van 1998 makkelijker geworden om met voorkeurstemmen gekozen te worden. Voor 1998 gold namelijk een 50%-norm in plaats van de 25%-norm.

Het is zeker voorgekomen dat kandidaten met voorkeurstemmen in de Tweede Kamer zijn gekozen

Ik heb totaal geen idee hoe de richtlijnen zijn in de politiek. Wie kan mij uitleggen hoe het werkt met voorkeurstemmen?

Het beste antwoord

Andere antwoorden (2)

Weet jij het beter..?