Hoe kan de werkloosheid nu ooit dalen, als er steeds meer geautomatiseerd en gedigitaliseerd wordt?

Ik ben wat pessimistischer dan m'n voorgangers hierboven.

Automatisering schept banen, in zoverre kun je stellen dat het beroepenspectrum verschuift.

Maar:
1) voor wie?
2) hoeveel mensen verliezen een baan vanwege ICT?
3) wie voert de ICT uit?


1) Voor een baan in de ICT heb je een beste opleiding nodig. HBO, en daarmee pak je werk af wat eerder bijvoorbeeld door een VMBO'er gedaan werd. Dus de automatisering geeft een HBO'er een baan, en pakt een baan af van een VMBO'er. Wat moet die VMBO'er dan gaan doen? Stel dat de maatschappij zo extreem digitaliseert dat er alleen maar high-end banen zijn, er robots in de kassen staan, taxi's geautomatiseerd zijn etc. etc. Die kleine baantjes zullen echt over een aantal decennia door robots uitgevoerd worden. Waarom? Robots zijn goedkoper, efficiënt, en maken geen fouten.

2) Een postkantoor had bijvoorbeeld vier werknemers. Een e-mailprogramma is door één programmeur gemaakt. Die programmeur heeft werk, en dat gaat ten koste van vier werknemers; de balans staat dus op -3. En goed, ik maak 't voorbeeld wat extreem, maar het gaat om de gedachtegang.

3) Onderschat globalisering niet. Je kunt wel stellen dat als er een laag baantje verdwijnt, dat die werknemers dan maar iets in de ICT moeten zoeken.. maar: de digitale wereld houdt niet op bij de grens. Waarom zouden bepaalde baantjes door Nederlanders uitgevoerd moeten worden als je dergelijke projecten ook gewoon in India kunt laten uitvoeren.

Het probleem is ook de opbouw van een bedrijf. Er is bijvoorbeeld één directeur, daaronder vier managers, en onder elke manager vier werknemers met een laag baantje. Hoe hoger de positie in een bedrijf, hoe minder arbeidsplaatsen er zijn. Onderaan zijn er de meeste werknemers. Als die door automatisering een baan verliezen kun je wel stellen dat ze bij gaan leren om een hogere positie in de maatschappij te verwerven.. maar zijn die arbeidsplaatsen er wel? Hadden ze manager willen worden? In dat bedrijf waren er zestien lage baantjes en vier managers. Dus zelfs als de vier bestaande managers ineens allemaal dood gaan hebben er nog altijd twaalf pech - als die andere vier al het geluk hebben dat ze die managersbaan over mogen nemen.

Nog een gedachte kan zijn dat de VMBO'ers van vandaag dan maar HBO moeten gaan doen.. er zijn immers geen lage baantjes meer. Als dat gebeurt treedt er diploma-inflatie op. Wat eerst HBO-banen waren worden nu universitaire banen en ben je weer terug bij af.

Kortom, ik zie de trend somber in.